İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti sürecinde bugüne kadar hep belli başlı projeler konuşuldu ve tartışıldı. Şimdiye kadar 60’ı tamamlanan projeler arasında Sur-i Sultani Master Planı, AKM Yenileme Projesi, Topkapı Sarayı Mutfaklar ve Harem Yapıları Restorasyonu, Ayasofya Restorasyonu, Theodosius Limanı Çevre Düzeni ile Masumiyet Müzesi’nin adı sıkça geçti. Oysa İstanbul 2010 sürecini yöneten ajansa 1.990 proje teklifi geldi ve bunlardan 281‘inin kabul edildiği geçtiğimiz günlerde açıklandı. Ajans, yasası gereği bütçesinin yüzde 70’ini kentsel projelere ayırmak zorunda. İstanbul’un çehresine yenilikler ekleyecek kentsel projelerin yanında, şehrin kültür sanat hayatına ve birikimine katkı sağlaması düşünülen pek çok projenin çalışmaları sessiz sedasız devam ediyor.
Artistik komitelere sunulan projelerin isimlerinin ve özetlerinin okuyanları ilk başta çok fazla heyecanlandırdığı söylenemez. Ancak bu çalışmaların geri dönüşümleri uzun vadede belli olacağından bekleyip görmek gerekiyor. Özellikle kültür sanat alanında kabul edilen projeler arasında İstanbul’un geçmişi ve geleneğiyle ilgili proje sayısının azlığı dikkat çekici. Bu durum eleştiri konusu olsa da ajansın proje değerlendirmeleri halen devam ettiği için bu konudaki gelişmeler merakla bekleniyor. İşte İstanbul 2010’da kabul edilen 281 projeden bazıları:
İstanbul Masalları: Mehmet Halit Bayrı‘nın evrakı arasında bulunan ve daha önce yayınlanmamış İstanbul Masalları yeniden düzenlenerek basılacak.
Sanatçılar Buluşuyor: Avrupa’nın İstanbul kardeş şehirlerinden sanatçılar, İstanbul temalı eserler yazmak üzere davet edilecek. Konuk sanatçıların, Türkiyeli sanatçılarla aynı atölyeleri paylaşarak diyalog ve üretime girmeleri sağlanacak.
Uluslararası Roman Yarışması (5 Dilde 5 İstanbul): Ciddi anlamda ödeneği ve ödülü olan uluslararası bir roman yarışması düzenlenecek. Uluslararası üne sahip yazarların ilgisini İstanbul’a çekmeyi amaçlayan yarışmada dereceye giren ve yayınlanmasına karar verilen eserler değişik dillere çevrilecek.
Yaşayan Kütüphane: Aynı kentte birlikte yaşadığımız kişilere ve gruplara karşı ayrımcılığa yol açan önyargıların tespit edilmesine ve yapıcı diyaloglarla bunların giderilmesine imkân sağlayacak yaşayan bir kütüphane oluşturulacak.
Yeni Metin Yeni Tiyatro: Yeni tiyatro eserlerini tanımayı, tartışmayı, yenilerinin yazılmasını teşvik etmeyi amaçlayan projenin faaliyetleri arasında yerli ve yabancı oyun okumaları ve atölyeler de yer alıyor.
Sanatın Anadolu Aydınlanması: Anadolu’daki imkânları kısıtlı üniversitelerin güzel sanatlar bölümlerine açılım sağlanması, İstanbul’la Anadolu arasında köprü kurulması ve çeşitli sanat dallarının sergilenmesi amaçlanıyor.
İstanbul Otherwise: Uluslararası alanda tanınmış yedi Türk sanatçı, İstanbul’u ve Türk kültürünü temsil eden objeleri yeniden yorumlayarak tasarlayacak.
Kadıköy Haldun Taner Sahnesi Restorasyonu: Haldun Taner Sahnesi’nde yapılacak restorasyon çalışması ile, yoğun olarak kullanılan sahne binasının sonradan eklenen işlevsel yüklerden arındırılması ve depreme karşı güçlendirmesi amaçlanıyor.
Galata Mevlevihanesi Halet Efendi Kütüphanesi, Halet Efendi Türbesi, Şeyh Galip Dede Türbesi Restorasyonu: Devrinin kültürünü ve sanatını yansıtan en önemli kurumlardan biri olan ve 1975 yılında müze olarak hizmete açılan Galata Mevlevihanesi, kapsamlı restorasyon çalışmaları ile yenilenecek.
İstanbul Adalar Müzesi: Yerel ve idari yönetimin desteğiyle ve Adalar Vakfı‘nın öncülüğünde bir kent müzesi oluşturularak bunun çevresinde tüm adaları kapsayan etkinlikler gerçekleştirilecek.
İstanpoli: Misafir sanatçıların kendi hi-kâyelerinin, İstanbul’a ait ve İstanbul’da yaşayan insanların hikâyelerinin anlatıldığı beş ayrı yapım gerçekleştirilecek. Proje, bu yapımların gösterimlerini, misafir sanatçıların İstanbullularla yapacağı atölye çalışmalarını ve tüm süreci belgeleyecek DVD- kitap üretimini de kapsıyor.
Beyazperde Kitabı: İstanbul filmleri üzerine bugüne kadar benzeri Türkçede görülmeyen bir inceleme örneğiyle oluşturulacak kitap projesi.
Açık Şehir İstanbul – 2010: Açık Radyo tarafından, İstanbul’un 2010 yolculuğunu anlatmak, 2010 yılı etkinliklerini mikrofonlara taşımak ve 2010 sürecinin sesli belleği olmak üzere 156 radyo programı yapılacak.
Bir İstanbul Bahçesi: Ali Nihat Gökyiğit Vakfı’na ait Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi içinde, İstanbul’un biyolojik çeşitliliği ve Osmanlı bahçe kültürünün sergilenmesine yönelik peyzaj düzenlemesi gerçekleştirilecek. Bu düzenlemede İstanbul 2010 AKB logosu da kullanılacak.