Sessiz sinemanın ilk yıldızlarından olan Amerikalı aktris Lillian Gish kimdir? Lillian Gish biyografi.Lillian Gish’in hayatı ve filmleri…
1893 yılında Ohio’da doğan Lillian Gish, aktris bir anne ile kayıplara karışan serseri bir babanın kızıydı. Lillian rağbet gören bir çocuk oyuncuydu ve 5 yaşına gelmeden profesyonel tiyatro oyuncusu oldu. D.W. Griffith için çalışan arkadaşları Mary Pickford onları sinemaya girmeye ikna etti. Griffith’in Görünmeyen Düşman (1912) filmiyle birlikte ilk kez perdede göründüler.
Sonraki iki yıl boyunca Lillian Gish, Griffith’in şirketi için hem de ayrı ayrı sayısız rolde oynadı. Lillian, Griffith’in çığır açan iç savaş epiği Bir Ulusun Doğuşu’nda (1915) başrolle ödüllendirildi. Savaş nedeniyle bölünmüş bir ailenin kızı olan Elsie Stoneman rolüyle Lillian, sürekli duygusal gerçeklik dolu performansıyla rolünün içerdiği romantizm ve aşk, tehlike içindeki bakire gibi öğeleri başarıyla aştı. Film Lillian’ı önemli bir yıldız haline getirdi ve Griffith dört ayrı öyküyü birleştirerek yaptığı bir sonraki filmi Hoşgörüsüzlük’te (1916) onu beşik sallayan ikonik Anne rolünde oynattı. Griffith onun için şöyle diyordu: “Tanıdığım en iyi oyuncu ve kafası en iyi çalışan aktrist.”
Lillian Gish’in, Griffith filmlerinde gösterdiği en üstün performans, Kırık Tomurcaklar’da (1919), zalim baba tarafından kötü muamele gören ve 19. Yüzyılda Limehouse’da yalnız genç bir Çinliyle teselli bulan kız rolünde gösterdiği performanstı. Duyguyla dolup taşan, saf Viktoryan melodram olan film, Lillian Gish’in her an havaya karışacakmış izlenimi veren görünüşüne karşın incelikli oyunculuğu ve duyguları tüm saflığıyla iletebilme gücü sayesinde başka bir şeye dönüşmüştü. Bir o kadar melodramik olan Güney Yolu’nda (1920) fiziksel zayıflıkla içsel kararlılığı harmanlayarak başarılı oldu.
Lillian Gish, 1921 yılında Kocasını Yenilemek adlı bir komedi filmi yönetti.Fakat yönetmenliği “çok fazla karışık” buldu ve bir daha denemedi.Fırtına Öküzleri’nde (1921) kardeşi Dorothy Gish ile birlikte oynadı.Bu filmde Fransız Devrimi’nde tutuklanan iki kız kardeşi oynadılar; Dorothy’nin hareketli, fakat fazla duygusal olmayan kör kız kardeş rolündeki performansı, hiçbir şekilde Lillian’ın gölgesinde kalmadı. Bu film, Lillian’ın ücretini ödemeye artık gücü yetmeyen Griffith için oynadıkları son filmleriydi. Griffith’ten dostça ayrılıp Inspiration Company’ye geçti ve burada, George Eliot’ın romanından uyarlanan Romola’yı (1924) yaptı. Ardından Lillian, MGM ile bir sözleşme imzaladı.
Lillian Gish artık Hollywood’da en yüksek ücreti alan (rol başına 400.000 dolar), kendi senaryo ve yönetmenlerini belirleyen aktristlerden biriydi. En büyük iki rolünde yönetmen olarak Victor Sjöström’ü seçti. Sjöström’ün yönettiği Hawthrone’un Kızıl Damga’sındaki (1926) tutkulu, dik başlı Hester Prynne ve Rüzgar’da (1928) kötü hava koşulları yüzünden umutsuzluğa düşen nazik eş rollerini inanılmaz bir fiziksel performans sergileyerek oynadı.
Fakat devir değişmekteydi.Greta Garbo’nun yıldızı yükselmekteydi; Lillian bakireliğin erdemleri ve sessiz sinemayla çok fazla özdeşleşmişti.Irving Thalberg, onun için bir skandal oydurmayı teklif etti; ama Lillian bunu reddederek tiyatroya döndü.Lillian Gish 1940’tan sonra bir düzine kadar filmde rol aldı; bu filmlerin en iyisi Laughton’ın gotik fablı Avcının Gecesiydi (1955). Lillian bu filmde Simon Callow’un belirttiği gibi (1987), “taklit edilemez bir tür laik kutsallıkla günahtan arınma iyileşme ruhunu” canlandırır. Film yapmaktan büyük zevk alan Gish “Planlı ve uyumlu bir set bulmak için D.W. Griffith’e kadar geri gitmeliyim, diyordu. Ondan geldiği düşünülürse, bundan daha büyük bir övgü olamaz.
Lillian Gish çok hoş bir yaşlılık geçirdi. Doksan yaşını aştığında bile oyunculuk yaptı.Ölümünden epey önce, yeniden sessiz sinemanın üstün yetenekli aktristi ilan edildiğine tanık oldu.Lillian Gish 1993 yılında öldü.
LİLLİAN GİSH’İN FİLMLERİ :
- Bir Ulusun Doğuşu (1915)
- Hoşgörüsüzlük (1916)
- Kırık Tomurcuklar (1919)
- True Hearty Susie (1919)
- Güney Yolu (1920)
- Fırtına Öküzleri (1921)
- La Bahéme (1926)
- The Scarlett Letter (1926)
- Rüzgâr (1928)
- Kanlı Aşk (1946)
- Avcının Gecesi (1955)
- Affedilmeyen (1955)
- Düğün (1978)
- The Whales of August (1987)
Kaynak: Dünya Sinema Tarihi – Geoffrey Nowell-Smith