Sağlık Bakanlığı ile Türk Kızılayı tarafından yürütülen Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi (TÜRKÖK) projesi kapsamında toplanan kök hücrelerle, dünyanın herhangi bir yerinde nakil bekleyen hastalar tedavi edilebilecek.
TÜRKÖK Proje Yöneticisi Dr. Savaş Koç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, TÜRKÖK projesinin sadece Türkiye’de değil dünyanın dört bir tarafındaki kan, lenf ve kemik iliği kanseri hastalarına umut olacağını söyledi.
Dünyada kemik iliği bankalarının hepsinin ortak bir havuzu olduğunu ve her akredite olmuş kemik iliği bankasının tüm ülkeler tarafından görülebildiğini belirten Koç, bu bankaların kayıtlı bağışçı sayısının 25 milyonu geçtiğini ifade etti.
Kardeş uyumu olmayan kanser hastalarına kök hücre bulmak için bu bankaların kullanıldığını anlatan Koç, şunları kaydetti:
“Bir yıl önce Türkiye’de de kök hücre bankacılığı anlamında TÜRKÖK projesi başlatıldı. 2014 Ağustos ayından itibaren proje kapsamında 60 binden fazla kişi bağışçı oldu. TÜRKÖK’ün akredite olup dünya kemik iliği bankasına dahil olabilmesi için yurtiçinde iki, yurtdışında bir eşleşme olması gerekiyor. Yurtiçinde bir eşleşmeyi yaptık,TÜRKÖK aracılığıyla bir hastamıza kök hücre transferi yapıldı. Önümüzdeki günlerde bir eşleşme daha yaparak dünya kemik iliği bankasına dahil olacağız. Bu zamana kadar Türkiye’deki hastaların tedavisi için yurtdışındaki bankalardan kök hücre transferi yapıyorduk. TÜRKÖK’le sadece kendi hastalarımıza değil dünyanın herhangi bir yerindeki doku gurubu tutan hastaya da umut olabileceğiz. Bu açıdanTÜRKÖK projesi çok önemli.”
Yurtdışına bağımlılığı azaltacak
Türkiye’de kök hücre nakli bekleyen hastalar için ilk olarak TÜRKÖK’ün verilerinin taranacağını, burada bulunamaması durumunda yurt dışındaki bankaların taranacağını bildiren Koç, ” TÜRKÖK ile birlikte Türkiye’ninkök hücre transferi konusunda yurtdışına bağımlılığı azalacak. Bu zamana kadar büyük ölçüde yurtdışına bağımlıydık. Bağışçı sayısının artmasıyla birlikte bağımlılık da o kadar azalacak” diye konuştu.
İnsanlar sosyal medyadan ilik aramak zorunda kalmayacak
Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ve Hematoloji Bilim Dalı öğretim üyesi ve Hematolojik İmmünoloji Derneği Genel Sekreteri Doç. Dr. Serdar Şıvgın da yıllardır Amerika, İsrail ve İskandinav ülkelerinde doku grubu uyumlu kişiler bulup oradaki vatandaşların kök hücrelerini alarak Türkiye’deki hastalara nakil yapıldığını söyledi.
Özellikle Türkiye’de ilik nakli olması gereken ancak kardeş uyumu olmayan genç yaşlı birçok hasta için ailelerin sosyal medya kanallarını kullandığını aktaran Şıvgın, şöyle devam etti:
“Bu çok sağlıklı bir yöntem olmamasına rağmen maalesef insanlar ‘bir umut’ düşüncesiyle böyle bir yönteme başvuruyor. TÜRKÖK sayesinde aileler artık sosyal medya organları üzerindenkök hücre aramak zorunda kalmayacak. TÜRKÖK’e başvurularak gerekli kök hücre buradan bulunabilecek. Bunun içinde bağışçı sayısının artması gerekiyor. Ne kadar çok bağışçı olursa tedavi edilecek hasta sayısı o kadar artar, hastaların daha fazla umudu ve şansı olur. Uyumlu vericiyi 100 bin kişi arasından aramakla 20 milyon kişi arasında aramak arasında çok büyük fark var.”