Normal dışı korkularımız fobi olarak adlandırılıyor. Bir korkunun fobi sayılması için, bir hayvan ya da eşya gibi belirli bir nesneye ya da kapalı yerde kalma gibi bir duruma yönelik olması gerekiyor.
Bazıları asansörde boğulacakmış duygusuna kapılıyor, bazıları yüksek bir binadan aşağıya bakınca bayılacak gibi oluyor… Kısacası fobiler yaşamımızı yönetiyor ve hayat kalitemizi olumsuz etkiliyor.
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vedat Şar, “Tedavi edilmeyen fobiler depresyon ve alkolizm gibi sorunlara yol açabilir” diyor. Tüm bunlar performans azalması, sosyal ilişkilerde bozulma ve evlilik problemleri anlamına geliyor.
AŞAMI KISITLIYOR
Fobinin kişinin günlük yaşamını etkileyecek boyutta olması, “ruhsal bozukluk” olarak kabul ediliyor. Ancak her fobi aynı şiddette olmadığı için, normal kişilerde de fobi benzeri davranışlar görülebiliyor. Gök gürültüsünden korkma bu örnekler arasında yer alıyor. Buna karşın uçak korkusu, yalnız kalamama ya da sosyal fobi durumlarında kişinin yaşamı ciddi biçimde etkilendiği için tedavi gerekiyor.
TÜRKLERİN 5 KORKUSU
KLOSTRO VE AGORAFOBİ: Kapalı yerlerde veya kalabalıkta yalnız başına kalamama.
SOSYAL FOBİ: Topluluk içinde bulunma ve yeni insanlarla tanışmaktan kaçınma.
HAYVAN FOBİSİ: Kedi, köpek gibi evcil hayvanlardan şiddetle korkma.
YÜKSEKLİK FOBİSİ: Yüksek yerlere çıkma ve aşağı bakmaktan korkma.
HASTALIK FOBİSİ: Bulaşıcı ve benzeri bir bedensel hastalığa yakalanma korkusu.
Anne babası fobik olan çocuk da fobik oluyor
Prof. Dr. Vedat Şar, “Fobik anne ya da baba elinde büyüyen çocuğun fobik özellikler geliştirmesi beklenen bir durumdur, ama şart değildir” diyor. Hastalık ya da kir bulaşma korkuları olan titiz bir anne babanın uyarıları ile yaşamaya alışmış çocukların benzer korkular geliştirmesi doğal karşılanıyor. Prof. Dr. Vedat Şar, sorunun çözülmesi için aile içindeki sıkıntıların aşılması gerektiğini söylüyor.
Kadınlarda daha sık
Fobilere erkeklerde de rastlanmakla birlikte birçok fobi türü kadınlarda daha sık görülüyor. Bunda evrimsel özelliklerin yanı sıra erkek ve kadına yüklenen farklı sosyal rollerin varlığı da etkili oluyor. Agorafobiye özellikle kadınlarda daha sık rastlanmasında kadınların bağımlı bir konumda olup birçok kültürde erkeğe oranla daha fazla kabul görmesinin etkisi olduğu düşünülüyor.