Mide yanması neden olur? Mide yanması hangi hastalıkların belirtisi olabilir? Tedavisi var mı? Hamilelikte mide yanmasını önlemek için neler yapılabilir? Mide yanmasına ne iyi gelir?
Pudra.com’da, Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Kasım Kazbay, mide yanması şikâyetleriyle ilgili merak edilenleri şöyle anlatıyor:
Mide yanması nedir?
Mide asidinin yemek borusuna doğru kaçak yapması sonucu yemek borusundan gırtlağa doğru oluşan yanma, ekşime hissidir. Midenin değil, yemek borusunun ve gırtlağın yanmasıdır bu aslında. Bazı insanlar her gün bazıları da ayda birkaç kez bu sorunu yaşarlar. Toplumun yaklaşık yüzde 30-40’ında mide yanması şikâyeti görülür. Yanma şikâyeti, yenilen gıdaların türü ve midenin ne kadar dolu olduğu ile bağlantılıdır.
Mide yanması neden olur?
Mide yanmasını artıran gıdalar, genellikle yemek borusu ile midenin birleştiği bölgedeki kasın gevşekliğine yol açan gıdalardır.
Domates, soğan, sarımsak, baharatlı yiyecekler, kızartmalar, bazen nane ve çikolata, mide yanmasına sebep olabilir. Mide yanmasının yan etkileri olarak yemek borusunda yara açılması, bu bölgede bir yara dokusu oluşarak darlığa yol açması, buradaki mukozanın değişerek kansere doğru gitmesi durumlarında da daha ciddi şikâyetlere dönüşebiliyor.
Mide yanması nasıl tedavi edilir?
Mide yanması tedavi yöntemlerinden biri ilaç tedavisidir. Ya midedeki asidi nötralize eden ilaçlar (antiasit ve karbonat) ya da midede asit salgısını engelleyen ilaçları kullanıyoruz. Bunları kullanırken hastaların mutlaka doktora danışmaları ve ne kadar süreyle kullanacaklarını belirlemeleri gerekir.
Endoskopik tedavi yöntemleri henüz çok yerleşmedi ama bazı hastalarda faydalı olabiliyor. Gittikçe yaygınlaşan cerrahi yöntemler ise özellikle genç ve şikâyetleri ciddi olan hastalarda kullanılıyor. Ameliyat ile yemek borusunun alt ucundaki sfinkterin (kas lifleri halkası) daha daraltılması, midenin bu yemek borusu çevresine sarılarak, oradaki reflünün önüne geçilmesi sağlanıyor.
Mide yanması yaşandığında rahatlamak için ne yapılabilir?
Mide yanmasının anlık ve uzun süreli tedavisinde kullanılan çok sayıda ilaç vardır. Hastalığı nötralize edebilecek süt ya da içinde asit olmayan içecekler, anlık tedaviler için faydalıdır. Ya da antiasit tarzındaki emme pastilleri, etkisini hemen göstererek yardımcı olabilir.
Daha uzun süreli etki için kullanılan ilaçlar, histamin blokerleri ya da proton pompa inhibitörleridir.
Antiasit tarzındaki ilaçların sürekli kullanılmasının ciddi bir sakıncası yoktur. Vücuttaki asit alkolü dengesini bir miktar bozabilir ama bu tarz etkileri sık görülmez. Antiasitlerin etki süresi çok kısadır. Birkaç saat sürebilir. Bu nedenle özellikle yatarken herhangi bir korunma sağlamaz.
Uyku esnasında yerçekiminden dolayı reflü sıkıntısı daha fazla arttığından, bu süre içinde yemek borusu tamamen korunmasız kalır ve bu da yemek borusunda hasara yol açabilir.
Mide yanması yaşamamak için ne yapılabilir?
Reflüyü artıran şikâyetler, kanın içindeki basıncın artmasından kaynaklanır. Dar giyinmek ve kilo alınması buna yol açabilir. Kilo vermek, reflü şikâyetlerini ciddi olarak azaltır.
Dar giyecekler, dar kemer kullanmaktan sakınmak gerekir.
Baharatlı yiyecekler, özellikle kimyon, çikolata, kızartma, aşırı yağlı yiyecekler, fazla alkol, fazla kafein, naneli yiyecek ve içecekler reflü şikâyetlerini artırabilir.
Mide yanması başka hastalıkların göstergesi olabilir mi?
Mide yanması, erozif gastrit dediğimiz, mide yüzeyinin aşınması sonucu oluşabilir. Bu, çok fazla aspirin ve romatizma ilacı kullanan kişilerde görülebilir.
Ülser durumlarında,
Midedeki kanser durumlarında,
Midenin poliplerinde, divertiküllerinde (bağırsak duvarının kesecik halinde dışarıya doğru çıkması) ortaya çıkabilir.
Mide-bağırsak tembelliğinde, safra kesesinden safra yolları vasıtasıyla bağırsağa akan safra geriye kaçabilir. Midede bir safra reflüsü meydana gelebilir. Bu durumda yanma oluşur.
Mide yanması ile kalp krizi ağrısını karıştırmamak gerekir.
Hamilelik döneminde yaşanan mide yanmasının önüne nasıl geçilir?
Hamileliğin erken döneminde bulantı şikâyetleri görülür ve bunun nedeni bilinmiyor. Geç döneminde de mide yanması ya da ekşimesi şikâyetleri görülür. Sebebi de bebeğin aşağıdan büyüyerek mide üzerine baskı yapması ve mide içeriğini yukarı doğru itmesi, bunun neticesinde de mide asidinin yemek borusuna doğru geri kaçmasıdır.
Hamilelik sırasında yapılabilecek çok fazla bir şey yoktur. Ama yanma şikâyeti çok fazlaysa, ilk aşamada antiasit tarzındaki ilaçları kullanarak mide asidini nötralize etmeye çalışırız. Hamileler, daha küçük porsiyonlarda yemek yemeli ve mide doluyken yatmamalılar.