Doğanın kendilerine yüklediği regl, gebelik, emzirme ve menopoz dönemi gibi ağır sorumlulukların ve zorlu sınavların üstesinden gelmek için harcadıkları enerjiyi, özeni ve dikkati yaşlanmayla başa çıkma konusunda da kullanırlar. Kadınlar hayatlarının değişik evrelerinde, aktivite seviyelerine, metabolizmalarına ve hastalık risklerine bağlı olarak değişik beslenme ihtiyaçlarına sahiptirler.
Yandaki yaş gruplarından hangisine dâhil olduğunuzu ve nelere öncelik vermeniz gerektiğini kontrol etmenizi öneririm. Bunu hem kendiniz hem de yakın çevrenizdeki diğer kadınlar için yapın.
11-13 yaş arası
En Büyük Öncelik: Süt Ürünleri
Ergenliğin erken yıllarında yüksek kalsiyum alımı hayatın daha sonraki dönemlerinde sağlıklı kemikler için temeldir.
Düşük yağlı süt ve süt ürünleri en iyi kalsiyum kaynaklarıdır. Eğer kızınız için süt işe yaramıyorsa, kalsiyumla güçlendirilmiş meyve sularını ve yeşil yapraklı sebzeleri ev diyetinize dahil edin.
13-18 yaş arası
En Büyük Öncelik: Demir
Ergenliğe adım attığınızdan, menarş dediğimiz ilk regl ile kayıplarınız artacağından demire daha çok ihtiyacınız vardır. Ulusal Bilim Akademisi (The National Academy of Sciences) genç kızların adet dönemlerinde kaybettikleri mineral miktarını dengelemek için günde 15 mg demir almalarını önermektedir.
Yumurta ve et günlük beslenmede olmadıkça bu ihtiyacın karşılanması zordur. Baklagiller, kuru meyveler, pekmez, koyu yeşil yapraklı sebzeler de demirden zengin gıdalardır.
18-25 yaş arası
En Büyük Öncelik: C vitamini
Sigara kullanımı, alkol tüketimi, fast food bağımlılığı gibi sağlıklı olmayan alışkanlıklar genellikle zararlı sağlık etkileri ile birlikte erken yetişkinliğe taşınmaktadır. Diyetiniz ne kadar eğlenceli olursa olsun çok fazla eğlenmenin yol açtığı zararı telafi edemez. Ancak bu zararı en aza indirmeyi deneyebilirsiniz. Sigara ve alkol kullanımı C vitaminini azalttığından, çilek, portakal ve domates gibi bu vitamin açısından zengin gıdalar yiyin.
25-30 yaş arası
En Büyük Öncelik: Folat
Eğer hamile kalmayı düşünüyorsanız ya da zaten hamileyseniz folik asit alımınızı artırmanız gerekir. Folat, yeşil yapraklı sebzelerde, baklagillerde, portakal başta olmak üzere narenciye grubu meyvelerde, sakatatta bulunmaktadır.
30-35 yaş arası
En Büyük Öncelik: Antioksidanlar
20’li yaşlarda iyi beslenmiş olmanın karşılığını almak üzeresiniz. Bu sadece sizin gençlik dolu iyi görünümünüzü korumanıza yardım etmekle kalmaz aynı zamanda hastalıklardan da korur. Şimdi durmayın: Vücudunuzda dolaşan serbest radikalleri etkisiz hale getirip hastalıklarla savaşan antioksidan sayısını artırmak için taze meyve ve sebze yemeye devam edin.
Ne kadar çok meyve ve sebze yerseniz, kalp hastalığı, şeker hastalığı ve çeşitli kanserler gibi beslenmeyle yakından ilgili olan hastalıkları o kadar çok önleyebilir ya da öteleyebilirsiniz.
35-40 yaş arası
En Büyük Öncelik: B vitamini ve Protein
Güzel bir şekilde yaşlanmanızda ve cildinizi formda tutmanızda size yardımcı olması için tam tahıllardan, zenginleştirilmiş gevreklerden, ekmeklerden, süt ve süt ürünlerinden yeterince tüketip B vitamini almalısınız. Kümes hayvanları, balık ve deniz ürünleri ile etten gelen protein cildinizi, tırnaklarınızı ve saçlarınızı sağlıklı tutmak için temeldir.
Yirmili yaşlardaymış gibi görünmenizi korumak için sihirli beslenme formülleri olmasa da, olabilecek en iyi koşullarda sağlık için gerekli tüm besinleri sağlayan bir diyetten cildiniz gerçekten faydalanacaktır.
40-45 yaş arası
En Büyük Öncelik: Düşük Yağ, Yüksek Lif
40’lı yaşlarınızda, daha genç günlerinizdeki kadar çok kaloriye ihtiyacınız yoktur çünkü her 10 yılda bir metabolizmanız yüzde 3-5 oranında yavaşlar. Dikkatli egzersiz ve taze meyve sebze, tahıl, balık ve yağsız etle hazırlanmış, düşük yağlı, yüksek lifli bir diyet sizin doğru yolda kalmanıza yardımcı olacaktır.
Böylesi dengeli bir beslenme planı günde 25-25 g lif içeriği ile sindiriminizi kolaylaştırır, kan şekerinizi düzenler, kolesterolünüzü düşürür.
45-50 yaş arası
En Büyük Öncelik: Omega-3 Yağ Asitleri
Kolesterolünüzü düşük tutarak kalben sağlıklı kalın. Diyetinizin doymuş yağ ve kolesterol açısından yoksul ve omega-3 yağ asitleri açısından zengin olduğundan emin olun. Omega-3’ün en iyi kaynakları olan sardalye, tuna balığı, kılıç balığı, somon, alabalık ve uskumru gibi yağlı balıklardan haftada iki porsiyon tüketmeye çalışın. Ayrıca cevizi, bademi, keten tohumunu, yeşil yapraklı sebzeleri, fasulyeyi ve nohudu da unutmayın.
50 yaş ve üzeri
En Büyük Öncelik : Kalsiyum ve Fitoöstrojenler
Vücudunuzun kalsiyum ihtiyacı menopoza girerken artar. Ergenlik çağının aksine, demire olan ihtiyacınız düşer.
Bu dönem, fazla yağı ve gereksiz kalorileri kesmek, diğer diyet ve yaşam tarzı değişikliklerini yapmak için harika bir zamandır. Bazı kadınlar fitoöstrojen adı verilen östrojen benzeri maddeleri içeren çeşitli yiyeceklerin sıcak basmalarını ve menopozun diğer belirtilerini azaltmada yardımcı olduğunu belirtmektedirler.
Keten tohumu, tahıllar, soyalı yiyecekler siz menopoza girerken hormon seviyelerinizin sabit kalmasına yardımcı olabilir.
Prof.Dr. Osman MÜFTÜOĞLU