Gelişmiş ülkeler, sigaranın her geçen saniye bir insanın ölüm sebebi olarak ortaya konmasından sonra sigaranın içildiği alanlar ya da satışı ile ilgili önemli yasaklar veya kısıtlamalar getiriyor. Ancak, sigara endüstrileri daha çok gelişmekte ve geri kalmış ülkelerde yaygınlığını sürdürmeye devam ediyor. İstanbul Aydın Üniversitesi VM Medical Park Florya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Cengiz Şen, sigara ile ilgili istatistikleri ortaya konduğunda ne kadar ciddi bir düşman olduğunun anlaşılabileceğini belirterek, şu bilgileri verdi;
SİGARAYLA İLGİLİ GERÇEKLER:
- Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada bir milyar yüz milyon düzenli sigara içicisi var ve bunların yarısı sigaraya bağlı oluşan hastalıklardan dolayı hayatını kaybedecek.
- Her yıl dünyada 5 milyon kişi aktif olarak sigara içtiği için ve yüz binlerce insan sigara dumanına maruz kalmaları nedeniyle ölmekte.
- Ülkemizde sigara içme oranları yaklaşık olarak erkeklerde % 41, kadınlarda % 13 ve 17 milyon sigara tüketicisi var. Her yıl 100 bin insanımız sigaraya bağlı hastalıklardan dolayı hayatını kaybediyor.
- Tütün dumanında 4 binden fazla kimyasal madde mevcut, bunların 80’den fazlası kanser yapıcı özelliğe sahiptir.
- Akciğer kanserine yakalanan her 10 hastadan 8’i sigara tüketmekte. Sinsi bir hastalık olan akciğer kanserine yüzde 60-70 vakada ancak ileri evrede tanı konabilmektedir.
- Günümüzde en ölümcül dördüncü hastalık olan kronik bronşit rahatsızlığının %90 tek sebebi sigaradır.
- Koroner kalp hastalığı ölümlerinin yüzde 10 ila 30’undan sigara sorumludur.
- Günde 1-4 arası sigara içimi ve hatta pasif sigara dumanına maruz kalınması kalp ve akciğer hastalıklarına yakalanma riskini arttırmaktadır.
- Hamilelikte sigara içiminin bebeğe zararlı olduğu kanıtlanmıştır.
- Sigarayı merak edip deneyenlerin yaklaşık yarısı bağımlı olabilmektedir.
İLK ÖNLEM BAŞLATMAMAK
Günümüz tedavi yöntemleri ile sigara içenlerin ancak yüzde 40-45’ı sigarayı bırakabilmektedir. Bırakma oranının düşük olması, bilimsel olarak kanıtlanmamış yöntemlerle çalışan merkezlerin artmasına neden olmuştur. Unutulmamalıdır ki, her 100 kişiden 5 ile 10’u sigarayı kendi isteğiyle bırakabilmektedir. Sigarayı bıraktırma poliklinikleri gereklidir ama sigara ile mücadelede tek başına yeterli değildir. Sigaraya hiç başlanmamasının sağlanması daha anlamlı bir önlem olarak gözükmektedir.
SİGARA BIRAKMAYI DÜŞÜNÜYORSANIZ, ÖNCE KENDİNİZ DENEYİN
- Bırakmak için bir gün belirleyin.
- Aile ve iş çevrenizdeki kişilere sigarayı bırakacağınızı söyleyin ve onların desteğini isteyin.
- Fazla zaman geçirdiğiniz yerlerde (araba-ev) sigara içmeyin.
- Nikotin eksikliğine bağlı ortaya çıkabilecek sinirlilik, konsantrasyon güçlüğü gibi yakınmalarınızın birkaç hafta içinde oldukça azalacağını unutmayın.
- Sigara içimini tetikleyebilecek stresli durumlar, alkol kullanımı veya arkadaş çevresi gibi faktörlere karşı hazırlık yapın.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Bir sigaradan bir şey olmaz demeyin. Bırakma sürecinde içeceğiniz bir sigara bile başarısızlığa yol açabilmektedir.
- Stresle mücadele etmek için sağlıklı yöntemler bulun. Uğraşmaktan keyif aldığınız hobilerinize zaman ayırın.
- Canınız çok fazla sigara istediğinde hemen yapacak bir şeyler bulun, örneğin bir arkadaşınızı arayın, yürüyüşe çıkın, yemek yapın vb.
- Bırakma sürecinde bir kez başarısız olsanız bile yeni denemelerde şansızın artacağını unutmayın.
SİGARASIZ YAŞAMDA…
20. dakikada
- Nabız, kan basıncı, vücut ısısı normale döner.
- Kanda karbonmonoksit gazı hızla azalır.
- Efor kapasiteniz artar.
- Öksürük azalır ve 3 ay içinde kaybolur.
- Balgam miktarı 2 haftada yarı yarıya azalır.
- Soluk alıp vermeniz kolaylaşır.
- Koku ve tat alma duyularınız iyileşir.
- Bağışıklık sisteminiz güçlenmeye başlar.
- Kendinizi daha dayanıklı ve güçlü hissetmeye başlarsınız.
- Diş ve parmaklarınızdaki sarı lekeler kaybolur.
24. Saatte
2 hafta – 3 ay sonrasında
1. yılda
- Kalp krizi geçirme riskiniz ilk günlerden itibaren azalmaya başlar, 1 yılın sonunda risk yüzde 50 azalır.
- Beyin kanaması ve bacaklardaki damar hastalığı riski yüzde 30-50 oranında azalır.
- Kronik bronşit ve amfizem (KOAH) gibi solunum yetmezliğine yol açabilen akciğer hastalıklarının ortaya çıkması engellenir. İlerleyen yıllarda solunum fonksiyonları iyileşir.
5. yılda
- Ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası kanseri riski yarı yarıya azalır.
10. yılda
- Felç olma riskiniz 5 – 10 yıl içinde hiç sigara içmemiş olanlarla aynı düzeye iner.
- Akciğer kanseri, ağız, gırtlak, yemek borusu, idrar torbası, böbrek, pankreas kanseri riski azalır.
15. yılda
- Koroner damar hastalığı ve kalp krizi riski, hiç içmeyenlerinkiyle aynı olur.
Üzülerek belirtmek isterim ki, bu metni incelediğiniz dönemde (yaklaşık 10 dakika) 60 kişi, sigaraya bağlı gelişen hastalıklardan dolayı hayatını kaybetmiştir.