Kapalı alanlardaki sigara yasağının kapsamını genişleten 4207 sayılı ”Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun”un yürürlüğe girmesinin üzerinden tam bir yıl geçti.
Ancak, uzmanlara göre bu yasağın uygulanmasında istenen noktaya hala gelinemedi.
Geçen yıl 19 Mayısta yürürlüğe giren yasayla kamu hizmet binaları; koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim, sağlık, üretim, ticaret, sosyal, kültürel ve spor amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan ve birden çok kişinin girebileceği binalar; taksiler, kara, demir, deniz ve hava yolu toplu taşıma araçları; okul öncesi eğitim kurumları, dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumları, kültür ve sosyal hizmet binalarının kapalı ve açık alanlarında her türlü tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı yasaklandı.
Yasanın yürürlük tarihinden önce 16 Mayısta yayımlanan Başbakanlık genelgesinde de kapalı alan, ”Sabit veya seyyar bir tavanı veya çatısı (çadır, güneşlik vb. dahil) olan, kapıları, pencereleri ve giriş yolları dışında bütün yan yüzeyleri geçici veya kalıcı olarak tamamen kapatılmış alanlar ile aynı şekilde tavanı veya çatısı olup yan yüzeylerinin yarısından fazlası kapalı bulunan yerler olarak” tanımlandı.
”İSTENEN NOKTADA DEĞİLİZ”
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı öğretim üyesi ve Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi üyesi Prof. Dr. Nazmi Bilir, ”Yasanın yürürlüğe girmesinin üzerinden 1 yıl geçmesine rağmen istenen noktada değiliz” dedi.
Bilir, söz konusu yasanın yürürlüğe girmesinin hemen ardından genel bir kabul gördüğünü ve yasaklara büyük oranda uyulduğunu, ancak zaman içinde kural ihlalleri yaşanmaya başlandığını söyledi.
Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun’un, her ilde denetim ekipleri kurulmasını ve denetimlerin bu ekiplerce yapılmasını öngördüğünü hatırlatan Bilir, bunun illerde ne derece uygulandığının bilinemediğini belirtti.
Sağlıklı bir toplum yaratmayı, genç ve çocukları tütünün zararlı etkilerinden korumayı amaçlayan yasanın, çağın gereklerine uygun olduğunu, ancak toplumda daha iyi tanıtılması gerektiğini ifade eden Bilir, sigara kullanmayanların haklarını bilmesi ve bunlara sahip çıkmasının, yasanın etkinliğini artıracağına işaret etti.
Sadece 13 ülkede bulunan böyle bir kanunun öngördüğü denetim mekanizmasının işletilmesi gerektiğini vurgulayan Bilir, ”Yasadaki cezalar mutlaka uygulanmalı. Diğer ülkeler cezaları uygulayarak tütün kontrolünde başarılı oldu. İlk ihlalde ceza kesilirse, bu ikinci kez tekrarlanmaz. Denetim ciddiye alınmalı, ihlallere göz yumulmamalı” şeklinde konuştu.
YASAĞA UYMAMANIN CEZASI AĞIR
Yasak kapsamındaki alanlarda tütün ve tütün mamulleri kullananlara Kabahatler Kanunu’nun 39. maddesi gereği, Kamu hizmet binalarında ve kamuya ait toplu taşıma araçlarında ilgili idari birim amirinin yetkili kıldığı kamu görevlileri, özel toplu taşıma araçlarında ilk başvurulan kolluk birimi yetkilileri, özel hukuk kişilerine ait binalarda ise en yakın kolluk birimi yetkilileri tarafından idari para cezası kesilebiliyor. Bu ceza, 2009 yılının başından beri 69 TL olarak uygulanıyor.
Sigara yasağına uymayan işletmelere verilecek cezalar ise daha yüksek miktarda. Buna göre, yasakların uygulanması ve tedbirlerin alınması ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletme sorumluları, işletme izni veren kurum tarafından yazılı olarak uyarılıyor. Uyarıya rağmen verilen sürede yükümlülüklerini yerine getirmeyenler, belediye sınırları içinde belediye encümeni, belediye sınırları dışında mahalli mülki amir tarafından 560 TL’den 5 bin 600 TL’ye kadar idari para cezası ile cezalandırılabiliyor.
LOKANTA VE KAHVEHANELERDE YASAK 19 TEMMUZDA BAŞLIYOR
Bu arada, özel hukuk kişilerine ait lokantalar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti verilen işletmelerde sigara yasağı 19 Temmuzdan itibaren uygulanmaya başlayacak.