Özellikle doğa yürüyüşleri, kampçılık, avcılık, dağcılık, mağaracılık gibi doğa sporlarıyla uğraşan bireylerin arazi koşullarında uzun bir zaman geçirdiklerini düşünürsek, spor tutkularını, beslenme becerileriyle birleştirme gerekliliği kaçınılmaz görünüyor.
Arazi koşullarında beslenme
Besinlerde 3 çeşit enerji kaynağı bulunur; karbonhidrat, yağ ve protein. Enerji için kullandığımız ilk kaynak karbonhidratlardır. Karbonhidratlar arazide temel besin kaynağıdır; glikojen olarak kaslar ve kanda depo edilir. Kasların çalışması için birinci derecede önemlidirler. Saf karbonhidratlardan olan sofra şekeri, bal ve bunlardan yapılmış yiyecekler kana hızla karışırlar; kısa zamanda enerji verirler fakat vücudun enerji seviyesini bir süre sonra düşürdükleri için tercih edilmezler. Ekmek, makarna, kepekli krakerler, yulaf ezmesi gibi kompleks karbonhidratlar ise vücut tarafından sindirilip glikoza dönüştürüldükten sonra daha uzun sürede kana karışırlar. Kompleks karbonhidratlar, sindirildikten sonra vücut enerji seviyesini düşürmedikleri için, arazi koşullarında daha çok tercih edilmelidirler. Protein ve yağ grubu besinler ise önceliği enerji sağlamak olmayan ancak pek çok açıdan beslenmemizde yeterli oranlarda alınması gereken besin gruplarıdır. Arazi koşullarında ise, özellikle protein kaynaklı besinler, çabuk bozulma özelliklerinden ötürü, dikkatli seçilmelidirler. Yağlı besinler sindirimlerinin zorluğu nedeniyle tırmanış ve uzun yürüyüşler sırasında alınmamalıdır. Kaslar glikojen ihtiyaçlarını en üst seviyede, tırmanışın sona ermesinden 2 saat sonra karşılamaya başlarlar. Az yağlı sandviçler, muz, kurutulmuş meyveler, pekmezli çay ve bisküvi bu süreç için en uygun gıdalardır.
Tüketilebilecek pratik yiyecekler
Makarna Pratik,makarna (soslu &hızlı pişen), Hazır mantı, Patates püresi (toz ya da paket halinde), Hazır çorba (kaynar suya),Konserveler, Haşlanmış mısır ve değişik tarz garnitür
Ton balığı (poşette), Tuzlu fıstık, Peynir, Zeytin Tahin, pekmez
Bal Nutella, fındık ezmesi,Müsli, Yulaf ezmesi, Bol bol çay, kahve ve çeşitleri.
ATIŞTIRMALIKLAR: Ceviz , Fındık, Kuru incir , Kuru üzüm , Kayısı kurusu, Cevizli sucuk
Aklımıza gelen her besini kullanabilir miyiz?
Enerji yükü yüksek, kolay hazırlanıp taşınabilecek ve bozulmadan uzun süre korunabilecek besinler doğada tercih edilen temel besinleri oluşturmalıdır. Bu temele dayanarak katılımcı, yanına küçük şeker, çikolata, kuru üzüm, kuruyemiş gibi kolay taşınabilen ve az yer kaplayan ara öğün yiyecekleri ile makarna, toz çorba, müsli benzeri yiyecekleri ana yemeklerde ter cih edebilir. Az yer kaplayacak, kuru ağırlığı ile yükte hafif olacak, kolay ve az malzemeyle hazırlanacak bu tür besinlerin çeşitliliği sizin yaratıcılığınıza kalacaktır. Dikkatli düşünerek ve danışarak hazırlık yapmanızın doğa koşullarında sizi koruyacağını ve performansınızı son dere ce olumlu etkileyeceğini unutmayınız.
Vitamin ve mineraller
Arazi koşullarında B ve C vitaminlerine fazlaca ihtiyaç duyulur. C vitamini hem vücut direncine olumlu etkisi hem de konsantrasyon ve performansa katkısı sebebiyle çok önemlidir. Mineraller, organizmanın iletim sistemleri ve sinir sistemi için çok önemli maddelerdir. Uzun süren yürüyüş ve tırmanışlarda vücutta, fosfor, potasyum, magnezyum gibi mineral kayıpları görülür. Kaybolan bu minerallerin yerine konması çok önemlidir. Aksi takdirde kısa süre içerisinde kramplar olmaya başlar. Arazi koşullarında mineral kaybı, kayısı kurusu, pes til, ba dem, ku ru üzüm, tuz lu fıs tık, su sam, patates, pekmez, maden suyu vb. yiyecek- içeceklerle karşılanabilir. Vücuttaki su kaybı 3 litre kadarsa mineral kaybı besinlerle karşılanabilir, ancak 3 litre nin üzerinde bir kayıp varsa vücuda ekstra tuz ve mi ne ral maddelerden verilmesi gerekir.
Bugün