Yaşlanma normal fizyolojik bir süreçtir, ancak hızlanmış ve kontrolden çıkmış bir yaşlanma normal değildir. Bu bakımdan insanlarda yaşlanmayı kontrol altında tutma veya geciktirme gayesi hep olmuştur. Yaşlanmanın hızlı veya yavaş olması genetik yapı ile alakalı olduğu kadar, bazı çevresel faktörler (beslenme, fiziksel aktivite, stres, kirlenmiş bir çevrede yaşama vs.) de bu süreci etkileyebilmektedir. Zamanla metabolizmada meydana gelen değişmeler, besin sindirimi ve absorbsiyonunda görülen yetmezlik, tüketilen besin içeriği gibi faktörler yaşlanmanın hızlı veya yavaş olmasını etkileyebilmektedir. Bu bağlamda, oksidan faktörlerin yaşlanmayı arttırdığı, antioksidanların ise yavaşlattığı yönünde görüşler bulunmaktadır. Bu sebeple antioksidan gücü yüksek, vitamin ve mineralce zengin gıdaların yaşlanmayı engellemede etkili olduğu, sebze ve meyve ağırlıklı beslenmenin bu bakımdan önemli olabileceği kabul görmektedir.
Yaşlanmayı engellemek, en azından yavaşlatmak için sağlıklı yaşam kurallarına uymak önemlidir. Onun için sağlıklı beslenmek ve sağlıklı çevrede yaşamak önemlidir. Bu bakımdan doğal besin kaynaklarını tüketmek ve dengeli beslenmek, stressiz, temiz bir çevrede, mümkün olduğunca sıkıntıdan uzak bir hayat sürmek yaşlanmayı engellemede kabul gören esas faktörlerdir.
Sebze, meyve tüketimini arttırmak, yağlı ve rafine karbonhidrat ağırlıklı yiyeceklerden uzak durmak, özellikle tahıl, bakliyat, balık gibi faydalı olduğu bilinen yiyecekleri soframızda daha sık bulundurmak sağlıklı beslenmenin ilk adımıdır. Ayrıca aşağıdaki hususlara uymak faydalı olacaktır.
Sabah, öğlen ve akşam düzenli olarak yemek yiyiniz. Sabah kuvvetli, öğlen normal ve akşam yemeğiniz mümkün olduğunca erken ve zayıf olsun.
İhtiyacınız kadar kalorisi olan besin tüketiniz. Fazla kaloriden sakınınız.
Sarımsak, soğan, siyah üzüm, fındık, ceviz gibi faydalı yiyecekleri ihmal etmeyiniz.
Tuz, doymuş yağ, kırmızı et, beyaz un, beyaz şeker vs. gıdaları mümkün olduğunca azaltınız.
Yaşınıza uygun düzenli egzersiz yapınız. Bu şekilde dokularınıza düzenli olarak oksijen göndermiş olursunuz. Yürüme, yüzme, bahçede çalışma gibi aktiviteler bünyenin güçlendirilmesi açısından çok önemlidir. Bu gibi aktiviteler vücudumuzdaki endorfin salgısını da arttırarak stres ve sıkıntıdan uzak kalmamıza yardımcı olur. Vücut egzersizi kadar, beyin egzersizini de ihmal etmemek gereklidir. Güçlü bir hafıza ve iradeye sahip olmanın yolu okumak, düşünmek, tartışmak dahil beyni diri tutan aktiviteler yapmaktan geçmektedir.
Her gün birçok defa nefesi derince içimize çekip, bırakmak akciğer kapasitemizin artmasını sağlar.
Düzenli büyük abdeste çıkmak, vücudumuzdan toksin atışını sağlayacağı için yaşlanmayı engelleyici bir fonksiyon görür. Bunun için posalı gıdalar tüketmek önemlidir.
Problemleri büyütmemek ve bazen işi oluruna bırakmak, olaylar ve kişiler hakkında iyimser olmak, düzenli bir işiniz yoksa bazı hobiler edinmek ve sosyal aktivitelere katılmak, fiziksel ve ruhsal olarak aktif olmak, bu bakımdan da yararlı olacaktır.
Düzenli uyku önemlidir. Her yaşın kendine göre belirli bir uyku saati olduğu gibi, her bünyenin de kendine göre ihtiyaç duyduğu uyku süresi olabilmektedir. Yani, bazı insanlar diğerlerinden daha fazla uyku ihtiyacı hissedebilmektedirler. Burada önemli olan uyku ritminin ve kalitesinin sağlanmasıdır. Düzenli saatlerde uyumak ve diğer aktivitelerimizi belirli bir plan ve program çerçevesinde yapmak faydalı olacaktır.
Doğal sabun kullanmak deri sağlığı açısından önemlidir. Kalitesiz sabun, deterjan, kozmetik, saç boyaları, kremler, nemlendirici ve losyonlar cildimize ciddi zarar verebilir.
Sigara içmeyiniz, içilen yerlerde bulunmayınız. Aynı şekilde isli, fabrika dumanı veya egzoz gazı yoğun bölgelerde çok zorunlu olmadıkça bulunmayınız.
Alkol, uyuşturucu, kumar gibi alışkanlıklar son derece zarar verici ve yıpratıcıdır.
HANGİ FONKSİYONEL BİLEŞEN İÇEREN GIDALAR YARARLIDIR?
Koenzim A ve Q, dimetilglisin gibi aktif tabiatlı yapılar hem antioksidan ve hem de doku oksijenlenmesini arttırıcı maddeler olarak faydalıdır. Bazı amino asitler, vitamin (B kompleksi, C, A, E vitaminleri) ve mineraller vücudun savunma gücünü arttırır, yara iyileşmesini hızlandırır, yaşlanmayı geciktirir. Omega 3 yağ asitleri de beyin ve sinir gelişimini aktive eder, damar yapısını korur.
Bazı bitki ve gıdaların yaşlanmayı azaltıcı gücü olduğu bilinmektedir. Ekinezya ve keven (kitre) ile immün sistemi güçlendirmek mümkündür. Yaban mersini, ginseng gibi bitkiler enerji verici, dolaşımı aktive edici ve beyni güçlendirici etkilere sahiptirler. Dulavrat otu ve kırmızı yonca kanı arıtır. Karahindiba kökü ve devedikeni tohumukaraciğer ve safra akışını regüle eder. Sarımsak, immün sistemi güçlendirir, kalbi korur. Ginko dolaşımı aktive ederek beyin hücrelerine oksijen taşınmasını hızlandırır ve beyin fonksiyonunu düzeltir. Yeşil çay güçlü bir antioksidan ve antikanser özelliklerine sahiptir. Sarı kantaron, kedi otu, lavanta rahatlatıcı, meyan güçlü bir iltihap giderici, yabani yer elması doğal steroid kaynağıdır. Isırgan ve palmiye meyvesi idrar yolları problemlerinin tedavisi için etkili bitkilerdir.