Yapılan bilimsel çalışmalarda, kuruyemiş, tohumlar ve bitkisel yağlar ile alınan doymamış yağ asitlerinin, daha düşük ölüm riskiyle ilişkili olduğu bulunmuştur.
Alfa linolenik asitin (ALA) -esas olarak kabuklu yemişlerde, tohumlarda ve bitkisel yağlarda bulunur- yüksek miktarlarda alınması, tüm nedenlerden ve özellikle kalp ve damar hastalıklarından kaynaklanan daha düşük ölüm riski ile ilişkilidir.
Alfa-linolenik asit (ALA), soya fasulyesi, fındık, kanola yağları ve keten tohumu gibi bitkilerde bulunan bir tür omega-3 çoklu doymamış yağ asididir.
Önceki çalışmalar, yüksek ALA alımının daha düşük ölümcül koroner kalp hastalığı riski ile ilişkili olduğunu göstermişti, ancak ALA ve ölüm riski ile ilgili diğer çalışmalardan elde edilen bulgular sonuçsuz kaldı.
Bu belirsizliği gidermek için uluslararası bir araştırma ekibi, ALA ile tüm nedenlere bağlı ölüm, kardiyovasküler hastalık ve kanser arasındaki ilişkiler hakkında 1991 – 2021 yılları arasında yayınlanan 41 çalışmanın sonuçlarını analiz etti.
Bu araştırmalar yaş, kilo, sigara içme durumu, alkol tüketimi ve fiziksel aktivite gibi faktörleri hesaba katan 18 ila 98 yaşları arasında, iki ila 32 yıl arasında izlenen yaklaşık 120.000 katılımcıyı içeriyordu.
Araştırmacılar yüksek ALA alanlarda, kardiyovasküler hastalık ve koroner kalp hastalığından kaynaklanan ölüm riskinin %10 daha düşük olduğunu buldular.
Bu,10.000 kişi için, her yıl 113 daha az ölüme, 33 daha az kardiyovasküler hastalık ölümüne ve 23 daha az koroner kalp hastalığı ölümüne eşdeğerdir.
Bununla birlikte, daha yüksek bir ALA alımı, en düşük ALA alımı seviyelerine kıyasla 63 ekstra kanser ölümüne eşdeğer bir kanser mortalitesi riski ile ilişkilendirildi.
Diyetle alınan ALA alımı ve kardiyovasküler hastalık mortalitesi için bir doz-yanıt etkisi bulundu, öyle ki günlük ALA alımındaki 1 gr lık artış, %5 daha düşük kalp damar hastalığı riski ile ilişkilendirildi.
ALA’nın daha yüksek kan seviyeleri, daha düşük ölüm riskleri ile de ilişkilendirildi.
Ancak, dahil edilen çalışmaların gözlemsel tasarımı nedeniyle, nedensellik kurulamadı ve araştırmacılar diğer bilinmeyen faktörlerin ve gıda ve besin alımlarının ölçüm hatalarının sonuçlarını etkilemiş olabileceği olasılığını dışlayamadılar.
Bununla birlikte, çalışma kalitesinin titiz ve sistematik değerlendirmesiyle birlikte katı çalışmaya dahil etme kriterlerinin kullanılması, sonuçlarının sağlam olduğunu göstermektedir.
Bu nedenle araştırmacılar, çalışmalarının çoklu doymamış yağ asitlerinin potansiyel sağlık yararlarına dair kanıtlara katkıda bulunduğunu söylüyorlar. Ayrıca şu sonuca varıyorlar: “Daha ileri çalışmalar ile, ALA’nın potansiyel sağlık etkilerinin daha kapsamlı bir değerlendirmesini sağlamak için daha geniş bir ölüm nedenleri yelpazesi incelenmeli ve ALA’dan zengin belirli gıdaların ölümle farklı şekilde ilişkili olup olmadığı açığa çıkarılmalıdır.
Bağlantılı bir makale, farklı tipte yağ asitlerinin diyet alımları ve ölüm hakkındaki mevcut kanıtları özetlemektedir.
Omega 3 yağ asitlerinin faydalı etkilerine rağmen, ALA alımının kanser ölüm riskini biraz artırabilme ihtimali sebebiyle, alım önerilerinin dikkatli bir şekilde yapılması gerektiği öne sürüliyor. Bununla birlikte, artan riski doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğu da özellikle vurgulanıyor.
Bu anlatılanlardan çıkarabileceğiniz sonuç; aşırıya kaçmamak kaydıyla, kararınca (günde 60-70 g kadar, tek avuç içi) düzenli kuruyemiş (fındık, fıstık, ceviz vs. tüketmek sağlığımızı olumlu etkilemektedir.