İstanbul’un tam orta yerinde, Süleymaniye‘de 1935’ten beri yemyeşil bir botanik bahçesi var. O yıllarda Almanya’dan Türkiye’ye sığınan bilimadamlarının emekleriyle kurulan İstanbul Üniversitesi Botanik Bahçesi, özellikle şifalı otları, tropikal iklimlerde yaşayan ağaç ve çiçekleri yakından tanımak isteyenler için büyük bir hazine. Biz de bu 75 yıllık gizli bahçeyi bitki araştırmacısı ve ressamı Hüseyin Kemal Çağın‘ın rehberliğinde turlayarak, sonbahar aylarında kırlık alanlarda karşımıza çıkan kekik, adaçayı, biberiye gibi şifalı otları tanıyıp, faydalarını öğrenmek istedik. Çağın da Bitkievi adlı merkezinde düzenlediği ‘bitki tanıma kursları’nın son haftasını Botanik Bahçesi turuna ayırıyor.
İNSANLIK UYKU APNESİ DÖNEMİNDE
Sabah Gazetesi’nden Figen Yanık’ın haberine göre, son yıllarda ‘doğaya dönüş’ felsefesinin yaşandığını söyleyen Çağın, şehir hayatının getirdiği stres ve kaygılardan kurtulmak isteyenlerin kendilerine nefes alacak alanlar aradığını hatırlatıyor: "Büyük şehir hayatının kaygıları hastalıkları tetikliyor. Ama insan doğaya döndüğü anda nefes almaya başlıyor. Ellerimizle medeniyeti yarattık, ama yarattığımız medeniyetin içinde nüfusu, yaşam alanlarını planlamadık. Yaşadığımız havayı kaybettiğimiz anda uyku apnesinde olduğu gibi etkileniyoruz. Uyku apnesinde 10 saniye kadar soluksuz kalıyorsunuz, ölebilirsiniz. İnsanlık şu anda uyku apnesi dönemini geçiriyor. Obezite artıyor, kalp damar sağlığı bozuluyor, körleşme, unutkanlık artıyor, erkekler coşkularını yitirmiş, iktidarsızlık problemi yaşıyor, kadınlar doğurganlık sorunu yaşıyor. Onun için yaşam felsefesini tümden değiştirecek bir yaşam felsefesidir doğaya dönmek…" 
Çağın, bitkileri tanıyarak, daha bilinçli kullanmak için düzenlenen kurslara artan ilginin nedenlerini de şöyle anlatıyor: "Adaçayı, nane, kekik gibi bitkileri doğadan kendi ellerinizle toplayıp kullanmanız daha önemli.
Çünkü bizde bitkinin raf ömrüne dikkat edilmiyor. Bitki satan kuruluşlarda en çok üzüldüğüm nokta bu. Bir şeyin zamanı dolmak üzereyse, ücretsiz olarak dağıtılmalıdır. Ama bunları satmaya kalkmak cinayettir. Bitkileri tanımadan da bitkilerle uğraşılmaz. Her şeyde asgari bilgi gerekli. Kurslara katılanlar doğaya çıkmak ve tanımak istiyor. Çünkü her şeyin çözümü doğada. Herkes kendi yiyeceği otları, bitkiyi yetiştirebilir. Tohumları toprağa ekmemiz yeterli. Bugün kullandığımız çarpım cetvelini borçlu olduğumuz Pisagor, insan hayatını dört evreye bölmüş. İlkbaharı çocukluk, yazı gençlik, sonbaharı ürünlerini verme ve olgunluk, kışı da ölüm olarak görüyor. Gerçekten de dört mevsim insan. Biz de doğanın bir parçası olduğumuzu tekrar hatırlamalı ve ona uygun bir yaşam tarzını benimsemeliyiz. Doğa aslında bizimle hep uyumlu yaşamış, biz ona ayak uydurmalıyız, ama biz onu değiştirmeye çalışıyoruz, sıkıntı burada."
Hangi bitki, neye faydalı?
Bir bardak kaynar suyun içinde beş dakika bekletilen otlar, hemen içilmeli. Bekleme süresinde etkisinin kaybolmaması için bardağın ağzı kapatılmalı.
– Dik duvar fesleğeni: Bu bitki her yerde yetişiyor. Fesleğenle ilgisi yok. Böbreklerdeki kum ve taşların dökülmesinde faydalı. Yan etkisi yok.
– Biberiye: Hafıza otu diye bilinir. Kılcal damarları açıcı özelliği var. Akdeniz bölgesinin çok eski bir bitkisidir. Yemeklerde de kullanılır. Çay gibi demleyerek tüketilmeli.
– Nane: Mide bulantısını geçirir. Salatalarda kullanılır.
– Adaçayı: Ağızda, diş etindeki çekilmeler ve yaralarda faydalı. Bir çay gibi demledikten sonra gargara yapılır. Son derece midevi. Boğazla ilgili enfeksiyonlarda çok etkili.
– Melisa: Yatıştırıcı özelliği var. Sinirli olduğunuz zamanlarda teskin edici olarak kullanabilirsiniz.
– Kuşkonmaz: İspanyolların yemek kültüründe önemli yer tutuyor. Mideyi rahatlatıcı özelliği var.
– Lavanta: Rahatlatıcı ve antiseptik özellikleri var. Dudak kenarında çıkan uçukları da giderir.
– Hayıt otu: Östrojen hormonu içerdiği bilinir.
– Kestane: Kan temizleyicidir. Potasyum içerir.
– Nar: Kutsal metinlerde de geçer. Kanı temizleyici, antioksidan özelliği var. Taneni diş yaralarında kullanılır.
Gençlik iksiri
Hüseyin Kemal Çağın, okurlarımız için özel bir gençlik iksirinin formülünü de verdi: "Maydanoz salatasını, zeytinyağı ve limonla yemek tam bir gençlik iksiridir. Dileyen içine soğan da karıştırabilir. Bu karışım içindeki canlandırıcı ve mikrop kırıcı özellikler çok güçlüdür."