Hava ister soğuk olsun ister sıcak olsun insan vücudu ortalama 37,5 santigrat derece vücut ısısını korumak üzere çaba gösterir. Çünkü bu insan vücudunun en iyi şekilde çalışmasını sağlayan vücut ısısıdır. Hava sıcaklığı arttıkça vücut ısısını düşürmek için daha fazla çalışması gerekir. Isı kaybını sağlamak için deriye yakın damarlar genişler ve terleme başlar. Terin buharlaşmasıyla birlikte deri üzerinden ısı kaybı artar. Sıcak havalarda yeterli su içmezseniz baş dönmesi ve halsizlik hissedebilirsiniz.
Sıcak havalarda damarların genişlemesi nedeniyle tansiyon düşer ve vücutta kan dolaşımını sağlamak için kalp daha hızlı ve daha yoğun çalışır. Damarlarda sızıntı yüzünden isilik veya ayaklarda şişme baş gösterir. Tansiyon daha fazla düşerse hayati organlara yeterince kan ulaşamaz ve kalp krizi riski artar. Terleme yüzünden vücutta sıvı ve tuz kaybı olur ve bunlar arasındaki denge bozulur. Tansiyonun düşmesiyle birlikte bu sorun, sıcak bitkinliği olarak adlandırılan soruna yol açar. Sıcak bitkinliğinin belirtileri arasında; baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, baygınlık, aşırı terleme, halsizlik gibi belirtiler vardır.
Sıcak havalarda sağlıklı kalabilmek için bolca su tüketin. Nefes alabilen kumaşlardan yapılmış ve açık renkli kıyafetleri tercih edin. Gün içerisinde gölgede kalmaya dikkat edin. Seyahat ve egzersiz sürelerini kısa tutmaya çalışın.
Sağlıklı kişiler basit önlemlerle sıcak havalardan kolayca kurtulabilir. Ancak bazı insanlar için yüksek sıcaklıklar ciddi riskler oluşturabilir. Bu risk grubundaki insanlar;
- Yaşlılar
- Kalp krizi riski ve kronik rahatsızlığı olanlar
- Diyabet hastaları – tip 1 ve tip 2 diyabet nedeniyle vücut daha hızlı su kaybeder ve hastalığın yol açtığı bazı komplikasyonlar damarların yapısında ve terlemede değişime yol açabilir.
- Bebekler ve çocuklar ile demans (bunama) gibi beyinsel hastalıkları olanlar- vücut ısılarının arttığını anlayıp gerekli önlemleri alamazlar.
Sıcak Havalar Ölüme Yol Açabilir Mi?
Dünyada her yıl binlerce kişi aşırı sıcak hava nedeniyle hayatını kaybediyor. Bu ölümlerin çoğu, vücut ısısını belli bir düzeyde tutma çabasının yarattığı baskıdan dolayı ortaya çıkan kalp krizi ve inme nedeniyle oluyor. Hava sıcaklığı 25-26 dereceyi aştığında ölüm oranı da artıyor. Ancak araştırmalar, ölümlerin “yaz ortasında” değil de ilkbahar ve yaz başlangıcı döneminde meydana gelen sıcaklık artışlarından kaynaklandığını gösteriyor. Geçmişteki sıcak hava dalgaları incelendiğinde, ölümlerin büyük oranda bu dalganın ilk 24 saatinde gerçekleştiği görülüyor. Bu durum soğuk hava dalgalarının etkisiyle tezat oluşturuyor. Ölümcül sonuçlara yol açabilen soğuk havanın etkisini göstermesi daha uzun sürüyor.
Sıcak havalarda ne yapmalıyız?
Bu sorunun cevabı basit: Vücudu serin tutmak ve su kaybını önlemek gerekir.
Bunun için de bazı davranışları değiştirme ihtiyacı doğabilir. Örneğin her gün koşuyorsanız bunu öğle saatlerinde değil de akşam hava daha serinken yapabilirsiniz.
Vücuttaki sıvı seviyesini dengede tutmak için yeterince su içtiğinizden emin olun. Süt, çay, kahve gibi içecekler de tüketilebilir.
Vücudu serin tutmak önemlidir. Dışarısı evden daha sıcaksa perdeleri çekip evde kalmak daha yararlı olabilir. Esintili bir havada parkta gölgede dolaşıp sonra eve gitmeyi daha cazip bulanlar da olabilir.