-Türkiye’nin tamamında uygulamaya geçen aile hekimliği, vatandaşı sadece temel sağlık hizmetleri açısından değil maddi anlamda da koruma kapsamına alıyor.
Ücretsiz verilen hizmetler sayesinde vatandaş ailesiyle birlikte dışarıda bir yılda ödediği yüzlerce liralık sağlık masrafından kurtulabiliyor.
Bu hizmetlerin başında bebeklerin aşılanması, rutin biyokimya testleri, sağlık raporlarının alınması, enjeksiyon, gebe takipleri geliyor.
Fakat yapılan araştırmalar, vatandaşın üçte birinin aile hekimine hiç uğramadığı ve en basit sağlık sorununda bile 2 ve 3. basamak kamu ve özel sağlık kuruluşlarına gittiğini ortaya koyuyor.
Aile hekimliğinde kişinin sosyal güvencesinin olup olmadığına da bakılmıyor. Tüm işlemler ücretsiz gerçekleştiriliyor.
Bebeği yeni doğmuş bir aile yıl boyunca rutin aşı takvimlerini gerçekleştirmek için 6 kere Aile Sağlığı Merkezi (ASM) ya da özel hastaneye gidiyor.
ASM’de tek kuruş ödemezken özellere her gidişi için 25-190 liraya kadar değişen muayene parası ödemek zorunda kalıyor.
Devlet hem ASM’lere hem de özel sağlık kuruluşlarına aşıları ücretsiz dağıtıyor. Özellerin bu aşıları paralı satmaları yasak. Fakat bunun yerine aşılar vurulurken, özel muayene ücreti talep ediliyor.
Bu ücretler hastaneden hastaneye değişebiliyor. Örneğin Yenibosna’daki bir özel hastanede rutin aşı takvimindeki bir aşıyı yapmak için muayene ücreti 25 lira iken, Bakırköy’deki bir hastanede bu rakam 55 liraya çıkabiliyor.
Aynı şekilde Şişli’deki A sınıfı bir özel hastane ücretsiz aşıların vurulması için muayene ücreti olarak 200 lira isteyebiliyor.
Vatandaşı özellere yönlendiren en büyük yanılgı ise doğumdan sonra verilen aşı kartları. Aileler, bebeklerini bu aşı takvimine göre özel sağlık kuruluşlarına götürüyor.
Aile hekimliğinde vatandaşı maddi anlamda rahatlatan ikinci bir uygulama ise rutin biyokimya testleri. ASM’lerde toplam 45 parametrelik hemogram ve biyokimya testi ücretsiz yapılıyor.
Bu rakam dışarıda fark ücreti alınarak yapılan rutin biyokimya testlerinin yüzde 70’ine yaklaşıyor.
Vatandaş, özel sağlık kuruluşlarında testler için ortalama 50-100 lirayı bulan fark ücretleri ödüyor. Bunun senede birkaç kere tekrar etmesi rakamı artırıyor.
İlaç muafiyet raporları ücretsiz
Özellerde ilaç muafiyet raporu için muayene ücreti ödenirken, aile hekimleri özellikle dahiliyede birçok ilacın raporunu 6 aydan 2 yıla kadar ücretsiz veriyor.
Vatandaştan dışarıdan her bir enjeksiyon için 5 lira alınırken, aile hekimliğinde bu tamamen karşılıksız gerçekleştiriliyor. Bunlara ek olarak aile hekimine uğrayıp, çok rahatlıkla çözebileceği sorunlar için devlete giden vatandaş 8 lira, özellere ise 15 lira muayene katılım payı ödüyor.
ASM’lerde tüm koruyucu tedaviler, gebe-loğusa takibi, çocuk takibi yapılırken, basit girişimsel hizmetlerden de para alınmıyor. Devlet 2011’de aile hekimliğinin bulunduğu koruyucu tedavi hizmetlerine 6,5 milyar lira kaynak ayırdı.
Zaman