Tıptaki adı tinnitus olan kulak çınlaması, yaşam kalitesini ciddi anlamda etkileyen ciddi bir durumdur. Cızırtı, uğultu vb. hayali sesler duyma şeklinde tarif edilir. Toplumda, hayatlarının bir döneminde kulak çınlaması sorunu yaşayanların oranı %10’u bulmaktadır. Peki, kulak çınlaması (tinnitus) nedir? Kulak çınlamasının nedenleri, belirtileri ve kulak çınlaması tedavisi hakkında merak edilen tüm detayları haberimizde bulabilirsiniz…
Kulak çınlaması sıklıkla işitme kaybı ile ilişkili olsa da, bu durum kalıcı işitme kayıplarına neden olmaz ve işitme kaybı da kulak çınlamasına neden olmaz. Şimdi, kulak çınlaması (tinnitus) nedir? Kulak çınlamasının nedenleri, belirtileri ve kulak çınlaması tedavisi ile ilgili bilinmesi gerekenleri açıklamaya çalışacağız…
KULAK ÇINLAMASI (TİNNİTUS) NEDİR
Kulak çınlaması, kulakta gürültü veya zil sesi algısıdır. Yaygın bir sorun olan kulak çınlaması yaklaşık 5 kişiden 1’ini etkiler. Kulak çınlaması bir durumun kendisi değildir. Yaşla ilgili işitme kaybı, kulak yaralanması veya dolaşım sistemi bozukluğu gibi altta yatan bir durumun belirtisidir.
Her ne kadar rahatsız edici olsa da, kulak çınlaması genellikle ciddi bir şeyin belirtisi değildir. Yaşla birlikte kötüleşmesine rağmen, birçok insan için kulak çınlaması tedavi ile düzelebilir. Altta yatan bir nedenin tedavisi bazen yardımcı olur. Diğer tedaviler kulaktaki gürültüyü azaltır ya da maskeleyerek çınlamanın daha az fark edilir olmasını sağlar.
KULAK ÇINLAMASI BELİRTİLERİ
Herhangi bir dış ses olmadığında kulak çınlaması işitme sesinin rahatsız edici hissini içerir. Kulak çınlaması semptomları kulaklarınızdaki aşağıdaki hayali sesleri içerir:
– Çınlama
– Uğultu
– Kükreme
– Tıklama
– Tıslama
– Vızıldama
– Islık
Kulak çınlaması düşük bir tınlamadan yüksek bir gıcırtıya kadar değişebilir ve bunu bir veya iki kulakta birden duyabilirsiniz. Bazı durumlarda, ses o kadar yüksek olabilir ki, gerçek sesi ayırt etme veya duyma yeteneğinizi etkileyebilir.
İki çeşit kulak çınlaması vardır;
– Objektif tinnitus: Sadece hasta kişinin değil de başkalarının da bu sesleri duyduğu durumdur. Bu, en yaygın tinnitus tipidir.
– Subjektif tinnitus: Seslerin sadece hasta tarafından algılanmasıdır. Orta kulaktaki küçük kasların spazmı, kan damarlarındaki anormallikler veya kulağa artan kan akışı gibi çeşitli fiziksel etkilerden kaynaklanabilir.
KULAK ÇINLAMASININ NEDENLERİBir dizi sağlık durumu kulak çınlamasına neden olabilir veya kötüleşebilir. Çoğu durumda, kesin bir sebep asla bulunmaz.
Tinnitusun yaygın bir nedeni iç kulak hücresi hasarıdır. İç kulağınızdaki küçük, narin tüyler, ses dalgalarının basıncına göre hareket eder. Bu kulak hücrelerini kulağınızdan (işitsel sinir) beyninize bir sinyal göndermek için kulak hücrelerini tetikler. Beyniniz bu sinyalleri ses olarak yorumlar. Eğer iç kulağınızdaki tüylerde herhangi bir anormallik, beyninize rastgele elektriksel sinyalleri göndermesine ve bu kulak çınlamasına neden olabilir.
Tinnitus’un diğer nedenleri arasında diğer kulak sorunları, kronik hastalıklar ve kulağınızdaki sinirleri veya beyninizdeki işitme merkezini etkileyen yaralanmalar veya durumlar yer alır.
Birçok insanda, kulak çınlaması aşağıdaki durumlardan biriyle oluşur:
– Yaşa bağlı işitme kaybı
Birçok kişi için, işitme genellikle yaşla birlikte kötüleşir, genellikle 60 yaş civarında başlar. İşitme kaybı kulak çınlamasına neden olabilir. Bu tip işitme kaybı için tıbbi terim presbycusis’tir.
– Gürültüye maruz kalmak
Ağır iş ekipmanları, elektrikli testereler ve ateşli silahlar gibi yüksek sesler, gürültüye bağlı işitme kaybının en yaygın nedenleridir. MP3 çalarlar veya iPod’lar gibi taşınabilir müzik cihazları da uzun süre yüksek sesle çalınırsa gürültüye bağlı işitme kaybına neden olabilir. Yüksek sesli bir konsere katılmak gibi kısa süreli sese maruz kalmanın yol açtığı kulak çınlaması genellikle kaybolur; yüksek sese uzun süreli maruz kalmak kalıcı hasara neden olabilir.
– Kulak kiri tıkanması
Kulak kiri, kulağınızı kiri tutarak ve bakterilerin üremesini yavaşlatarak korur. Çok fazla kulak kiri biriktiğinde, doğal olarak yıkamak çok zor hale gelir ve kulak zarının işitme kaybına veya tahriş olmasına neden olur ve bu da kulak çınlamasına neden olabilir.
– Orta kulaktaki kemiklerin eklem yerlerinin sertleşmesi
Orta kulağınızdaki kemiklerin sertleşmesi (otoskleroz) işitme duyunuzu etkileyebilir ve kulak çınlamasına neden olabilir. Anormal kemik büyümesinin neden olduğu bu durum, ailelerde kalıtsal olabilir.
Kulak çınlamasının diğer nedenleri
Kulak çınlamasının bazı nedenleri daha az yaygındır:
– Meniere hastalığı
Kulak çınlaması, Meniere hastalığının anormal iç kulak sıvısı basıncının neden olabileceği bir iç kulak bozukluğunun erken bir göstergesi olabilir.
– TME bozuklukları
Temporomandibular eklem ile ilgili problemler, yani alt çene kemiğinin kulakların ön kısmında kafatası ile birleştiği yerdeki eklemler kulak çınlamasına neden olabilir.
– Kafa veya boyun travmaları
Baş veya boyun travması iç kulağı, duyma sinirlerini veya işitme ile bağlantılı beyin fonksiyonunu etkileyebilir. Bu tür yaralanmalar genellikle sadece bir kulakta çınlamaya neden olur.
– Kulak enfeksiyonu
Herhangi bir kulak enfeksiyonu işitmeye engel olabilir ve bu nedenle kulak çınlaması oluşumunu daha olası hale getirir.
– Akustik nöroma
Bu kanserli olmayan (benign) tümör, beyninizden iç kulağa giden ve dengeyi ve işitmeyi kontrol eden kranial sinir üzerinde gelişir. Vestibüler schwannoma denilen bu durum genellikle sadece bir kulakta çınlamaya neden olur.
Kulak çınlamasına bağlı kan damarı bozuklukları
Nadir durumlarda, kulak çınaması bir kan damarı bozukluğu neden olur. Bu tip kulak çınlaması pulsatil tinnitus olarak adlandırılır. Nedenleri şunlardır:
– Ateroskleroz
Yaş ve kolesterol birikimi ve diğer birikintilerle birlikte, orta ve iç kulağınıza yakın olan büyük damarlar elastikiyetlerini kaybeder (her kalp atışı ile hafifçe esnetme veya genişleme yeteneği). Bu, kan akışının daha güçlü hale gelmesine neden olarak kulağınızın vuruşları algılamasını kolaylaştırır. Genelde bu kulak çınlaması her iki kulakta da duyulabilir.
– Baş ve boyun tümörleri
Başınızdaki veya boynunuzdaki kan damarlarına baskı yapan bir tümör (vasküler neoplazm) tinnitus ve diğer semptomlara neden olabilir.
– Yüksek tansiyon
Hipertansiyon ve stres, alkol ve kafein gibi kan basıncını artıran faktörler kulak çınlamasını daha belirgin hale getirebilir.
– Türbülanslı kan akışı
Boyundaki (atardamar) boyun arterinde (karotis arter) veya damarda daralma veya bükülme (jugular ven), düzensiz kan akışına neden olabilir. Bu durum kulak çınlamasına sebep olabilir.
– Kılcalların malformasyonu
Arteriovenöz malformasyon, yani beyindeki atar damar ve toplar damarlar arasında, normalde olmaması gereken bir takım bağlantıların olması kulak çınlaması ile sonuçlanabilir. Bu tip kulak çınlaması genellikle sadece bir kulakta görülür.
Kulak çınlamasına bazı durumlarda ilaçlar da neden olmaktadır.
Bir takım ilaçlar kulak çınlamasına neden olabilir. Genel olarak, bu ilaçların dozu arttıkça, kulak çınlaması daha da kötüleşir. Bu ilaçları kullanmayı bıraktığınızda çoğu zaman bu tür istenmeyen sesler kaybolur. Kulak çınlamasına neden olduğu veya kötüleştirdiği bilinen ilaçlar şunlardır:
– Antibiyotikler
– Kanser ilaçları
– Diüretikler
– Sıtma veya diğer sağlık koşulları için kullanılan kine ilaçlar
– Bazı antidepresanlar
– Nadiren yüksek dozlarda alınan aspirin
KULAK ÇINLAMASI TEDAVİSİ
Genellikle kulak çınlaması vakalarında özel bir tedavi yoktur. Kulak çınlamasını tedavi etmek için, ilk olarak semptomlarınızla ilişkilendirilebilecek altta yatan tedavi edilebilir durumlar tespit edilmeye çalışılır. Kulak çınlaması bir sağlık durumundan kaynaklanıyorsa, doktorunuz gürültüyü azaltabilecek adımlar atabilir. Bunun içinde bazı röntgen filmleri ve denge testlerine ihtiyaç duyulabilir. Ancak tüm testlere rağmen kulak çınlamasının nedeni bulunamayabilmektedir.
Kulak çınlamasının tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar da bulunmaktadır. Bu ilaçlar, rahatlama sağlamakla beraber tamamen tedavi için yeterli olmayabilmektedir. Çoğu insan kulak çınlamasına alışır ve onunla yaşamayı öğrenir. Üzerinde durmak yerine göz ardı etmek de kulak çınlamasında rahatlama sağlayabilir.
Kaynak: Sözcü