Uz. Dr. Deniz Şahin Şimşek, kadınlar için erken tanıya giden yolda yaşamsal önem taşıyan testler hakkında bilgi verdi.
Kan Grubu ve Hepatit Testi Öncelikli
Öncelikle bu tür testleri ilk yaptırmaya başladığımız zaman, hangi yaşta olursak olalım, kan grubu ve hepatit testlerini yaptırmalıyız. Kan grubunuzu bir kez öğrendikten ve kan grubu kartınızı aldıktan sonra bunu bir daha tekrarlatmanıza gerek yoktur. Hepatit B ve C ise ülkemizde önemli bir sorundur. Birçok kişi bu hastalıkları taşıdığını bilmeden yaşamakta bu nedenle hem bulaştırıcı olmaya devam etmekte, hem de tedavisinde geç kalmaktadır. Ayrıca bu hastalıkların kesin bir tedavisi de bulunmamaktadır. Ancak hepatit B’den aşı ile korunmak mümkündür. Bu nedenle bu testleri yaptırmalı ve hastalığı geçirmemişsek, bağışık değilsek, taşıyıcı değilsek, aşı programına dahil olarak kendimizi koruma altına almalıyız.
40 Yaş Altındaki Sağlıklı Kadınlar için
• Yılda bir kez dahiliye muayenesi: Yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları, sigara-alkol kullanımı, gözden kaçan şikayetler, aile öyküsü değerlendirilir. Hastanın tam bir fizik muayenesi yapılır. Tetkikler değerlendirilir.
• Açlık kan şekeri, Kolesterol, Trigliserid ölçümü ile kan yağlarının durumunun değerlendirilmesi, böbrek fonksiyon testleri, karaciğer fonksiyon testleri, tiroid fonksiyonlarının değerlendirilmesi, mide-bağırsak sistemindeki olası bir lezyon için gerekli incelemeler, kan sayımı, tam idrar tahlili, akciğer grafisi, istirahat EKG’si ve karın organlarını değerlendirmek için Tüm batın ultrasonografisi önerilir.
• Kadın doğum muayenesi ve vajinal smear: 18 yaşını aşmış ve aktif cinsel yaşamı olan her kadın yılda bir kez düzenli olarak pap smear testi yaptırmalı. Çünkü bu test sayesinde jinekolojik kanserler arasında 2. sırada yer alan rahim ağzı kanseri, çok erken safhada teşhis edilebiliyor.
• Her ay adet bitiminde kendi kendini elle meme muayenesi. 40 yaşına kadar 3 yılda bir doktor muayenesi ve gerekirse meme ultrasonografisi. 40 yaşından önce mamografinin tanısal bir değeri bulunmamaktadır.
40 Yaş Üstü Sağlıklı Kadınlar için
Yukarıdaki incelemelere ek olarak;
• Daha çok 40’lı yaşlardan sonra görülen gut hastalığının teşhisi için kanda ürik asit bakılması ve özellikle menopoz sonrasında kalsiyum v.s’nin değerlendirilmesi için kan elektrolitleri ( sodyum, potasyum, kalsiyum) bakılması.
• Gastroskopi ve kolonoskopi: Mide-bağırsak sisteminin değerlendirilmesi için 40 yaşından itibaren 50 yaşına kadar her 5 yılda bir, 50 yaşından sonra her 3 yılda bir yaptırılmalı.
• Mamografi: Ailesinde meme kanseri bulunan kişilerde 35 yaşından itibaren her yıl doktor tarafından meme muayenesi yapılması ve bu kişilerde 40 yaşından itibaren her yıl mamografi çekilmesi. Ailesinde meme kanseri bulunmayan kişilerde ise 40 yaşından itibaren her yıl doktor tarafından meme muayenesi yapılması ve 50 yaşına kadar 2 yılda bir, 50 yaşından sonra her yıl mammografik inceleme önerilir.
• Kemik yoğunluğu ölçümü: Menopoza girene kadar en az bir kez ve menopoza girdikten sonra mutlaka ölçülmeli. Menopozdan sonraki ilk 5 yıl içinde kemik erimesi en fazladır. Bu süreçte genellikle 2 yılda bir ölçüm önerilmektedir.
• Her yıl göz muayenesinin yaptırılması önerilir.