Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü de olan Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, gündelik hayatta sık kullanılan “keşke” ile “acaba” gibi kelimelerin yanı sıra, “Ben mükemmel olmalıyım” şeklindeki düşüncenin, ruh sağlığını olumsuz etkileyen kavramlar olduğunu bildirdi.
Tarhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bazı kavramların farkına varmadan kişinin ruh sağlığını olumsuz etkilediğini belirterek, bu kelimelerin kişinin motivasyonunu kırdığını, hayatla ilgili özgüvenini zedelediğini, kaygılarını arttırdığını, saygısını da azalttığını bildirdi.
“Bunlardan biri de gündelik hayatta en çok kullanılan ‘keşke’ kelimesidir” diyen Tarhan, şöyle devam etti:
“Kişi, geçmişte yaşadıklarıyla ilgili değiştiremeyeceği veya kontrol edemeyeceği konularda ‘keşke’ şeklinde düşünürse bugünkü psikolojik enerjisi tükenebilir. Entelektüel enerjisi azalır. Bugünkü olaylara ve durumlara karşı dayanma gücü olumsuz etkilenir. Aynı şekilde gelecekle ilgili gücünün yetmediği ve kontrol edemediği meselelerde ‘acaba böyle mi olsa, acaba şunu mu yapsam?’ şekilinde aşırı kemirgen ve takıntılı düşünceler, kişinin entelektüel enerjisini zayıflatır. Bir bakıma arabanın aküsündeki enerjiyi boşaltmış olur. Bunun üzerine o günkü isteksiz, durgunsuzluk, kararsızlık, neşesizlik ve karamsarlık gibi durumlar ortaya çıkar. O yüzden terapilerimizde insanın zihnindeki bu düşünceleri, zihinsel enerjileri ve kapasitelerini, bunu derinlikli kullanıp kullanamadığını araştırırız.”
“Ben mükemmel olmalıyım” hedefi
Modern dünyanın getirdiği zorluklarla ortaya çıkan “Ben mükemmel olmalıyım” yönündeki düşünce tarzının da zararlı olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Tarhan, “Bu düşünce de aynı şekilde kişinin kendine güvenini zayıflatıyor. Yaptığı her işte sıfır hatalı olmayı istemek gibi bir psikolojiye bireyi yönlendiriyor. Bunların sebepleri de bazı psikolojik testlerle araştırılıyor. Testlerin sonuçlarına göre kişinin olumsuz düşüncelerini atmasına çalışılıyor” değerlendirmesinde bulundu.
“Keşke” ve “acabaları” çok kullananlar bilgisayar ekranına “bugün” yazsın
Tarhan, eski çağlarda yaşayan bazı filozofların mermer levhaların üzerine “bugün” kelimesini yazdıklarını ifade ederek, şöyle devam etti:
“Çünkü o filozoflar, ‘acaba ve keşke’ kelimeleri akıllarına geldiği zaman mermerin üstüne o kelimeyi yazarak, onu her gördüğünde hemen bugüne dönüyor. Örneğin ‘keşke’ ve ‘acabaları’ çok kullanan bir kişi, hayatında bazı takıntıları varsa bilgisayarının ekranına bugün şeklinde notlar yazsın. Böylece şimdiki zamana dönebilir. Kişi bugüne dönerek, zaman yönetiminde yapılabileceklerine önem verirse zaten psikolojisini düzeltmiş olur. Yani geçmişi unutamazsa bile ‘geçmişi bugüne taşımamış’ olur. Onun için bugün odaklı düşünmek önemlidir. Bunu yaparken bireylerin gelecekle ilgili planlarının olması başka bir şeydir. Bu ‘acaba’ ile ‘keşke’ demekle aynı şey değildir. Gelecekle ilgili planınız olsun ama bugün öncelikli yaşarsanız daha mutlu olabilirsiniz”
Prof. Dr. Tarhan, bir insanın gelecekle ilgili hayal kurma sürecinin bir saati geçmemesi gerektiğini kaydederek, “Bir kişi geçmiş ve gelecekle ilgili bir saatten fazla hayal kurarsa kendine zarar veriyor demektir” dedi.
AA