Okul hayatında çocukların gözlerindeki bozukluklar ve oluşan hastalıklar başarılarını olumsuz yönde etkiliyor. Bazı çocuklar bu rahatsızlıklarını dile getirmiyor, aileler de fark edemediği zaman çocukların derse ilgisi azalıyor, zekasında bir sorun olmadığı halde göstermesi gereken başarısının çok arkasında kalıyor.
Acıbadem Fulya Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Dr. Şule Kadıoğlu Er, ilkokul çağına gelen her çocuğun mutlaka göz hekimine götürülmesi gerektiğini, bu muayenede her iki gözün ayrı ayrı kontrol edilmesi gerektiğini belirtiyor.
Okul döneminde çocuklarda sık görülen kusur ve hastalıkları sıralayan Dr. Er, “Miyop, hipermetrop, astigmat gibi gözlük kusurları, göz nezlesi ve arpacık gibi enfeksiyonların tedavisi etkili bir şekilde ve erken dönemde yapılmalıdır. Tahtayı rahat göremeyen, kitabını, ödevini sağlıklı okumayan bir çocuğun okul başarısı düşeceğinden, düzeltilebilir sorunlar nedeniyle sıkıntı yaşamaları önlenmelidir” diyor.
Çocuklarda en sık görülen göz hastalıkları
Her çocuğun gözüyle ilgili yakınmalarını ifade etmediğini, bazı çocukların da bu tür sorunları söylemediklerini, bu durumun özellikle de birinci ve ikinci sınıf çocuklarında sık görüldüğünü hatırlatan Dr. Er, okulda öğretmenlere de görev düştüğünü, çocukların göz muayenesinden geçmeleri konusunda yönlendirici olmaları gerektiğini belirtiyor. Okulda çocukların daha iyi ışıklandırılmış ortamlarda ders görmelerinin önemine değinen Dr. Er, öğretmenlerin çocukların kitaba 30-35 cm mesafeden bakmalarının sağlanmasının göz sağlığı açısından gerekli olduğunu söylüyor.
Çocuklarda ilkokul döneminde sık görülen 5 göz sorunu hakkında bilgi veren Dr. Şule Kadıoğlu Er, bu hastalıkların belirtileri, nedenleri ve tedavisine ilişkin şunları söylüyor:
1- MİYOP: Uzağı görememe halidir. Çocuklar kusurun büyüklüğü oranında bu sorundan etkileniyor. Uzağı zorlukla ve yetersiz gören çocuk, öğrenme güçlüğü çekiyor, dikkat eksikliği sendromu yaşıyor, akıcı okuması ve çabuk idrak etmesi engelleniyor. En yaygın tedavi biçimi uygun numarada gözlük verilerek yapılıyor. Bir gözün kırma kusurunun çok yüksek olup diğer gözün normal olduğu durumlarda ise yüksek olan göze kontak lens kullanılabilir.
2- HİPERMETROP: Uzak ve yakın görmeyi etkilemesi nedeniyle çocuklarda en çok üzerinde durulması gereken gözlük kusurudur. Çocuğun uzak, yakını net görememe, iki gözle birlikte görme (derinlik hissi gelişimi) göz hareketlerini, fokus kabiliyetini, göz-el ilişkisi gibi temel görsel becerilerini öğrenmesi gecikiyor. Bu becerilerden biri yetersizse veya fonksiyonunu yerine getiremiyorsa, çocuk çalışmasını yaşıtlarına göre daha zor sürdürüyor. Bu da baş ağrısı, yorgunluk ve diğer göz problemlerine yol açabiliyor.
Yüksek hipermetropi çocuklarda göz tembelliğine neden olma riski nedeniyle, tedavisi çocuklarda rutin olarak yapılan altı aylık muayenede başlaması gereken bir durumdur. Çocuğa gözündeki kusura uygun gözlük verilerek tedavi edilebilir. İki göz arasında göz kusurunun fazla olduğu durumlarda yüksek hipermetrop olan gözde kontak lens takılması idealdir.
3- ASTİGMAT: Astigmatizma da diğer gözlük kusurları gibi genetik özellik gösterebilir. Miyop, hipermetrop veya karışık tipte astigmatizma oluşabilir. Oluşuna göre uzak, yakın ya da her iki mesafeyi de etkileyebilir. Tedavisi uygun numarada gözlük verilerek yapılıyor. Tedavinin yapılmadığı durumlarda; miyop ağırlıklıysa uzak görme etkileniyor, hipermetrop ağırlıklıysa uzak yakın bütün görme sıkıntı çekiyor. Objeleri ve tahtadaki yazıları iyi göremeyen çocuk öğrenme eksikliği yaşıyor. Bu da eğitim açısından çocuğun geri kalmasına neden oluyor. Diğer gözlük kusurları gibi çocuğun sosyal gelişimini etkiliyor. Okumasında gecikme, derslerinde geri kalma, özgüven eksikliği gibi sorunlara neden oluyor.
4- GÖZ ENFEKSİYONLARI: En çok bilinen ve çocuklarda yaygın olarak görülen enfeksiyonlar göz nezlesi ve arpacıktır. Her iki enfeksiyonun da temelinde, çocuktaki alerjik faktörler ve kirpik dibi iltihapları yatabilir. Alerji ile başlayan göz nezlesi elini gözüne götürüp kaşıma ihtiyacı nedeniyle bakteri ve virüslerin çoğalmasına neden olur. Yıllarca süren alerjik göz nezlesi korneanın yıpranması nedeniyle “keratokonus” hastalığına neden olabilir. Belirtileri arasında, çapaklanma, batma, yanma, kaşıntı, göz sulanması geliyor. Etken mikroba göre tedavinin yapılması ve alerjik faktörlerin ortadan kaldırılması gerekiyor.
5- ARPACIK HASTALIĞI: El, havlu ya da havuz gibi enfekte bir ortamdan mikrop bulaşması ile oluşabilir. Altta yatan nedenlerden kirpik dibi iltihabı önemsenmelidir. Bu alerjik zemini olan çocukların çok iyi takip edilmesi gerekiyor. Belirtileri göz kapaklarında şişlik, ağrı, apse olabilir. Tedavisinde göz kapağı hijyenini sağlayan temizleme mendillerinden, ılık pansuman, antibiyotik damla ve pomatlardan yararlanılıyor. Pansuman yapılacaksa steril şartlarda uygulanmalıdır. Kronikleşirse operasyon ihtiyacı doğabilir.