Çocuklarda doğumsal kalp hastalıklarıyla sonradan olma (edinsel) kalp hastalıklarının tanı ve tedavisi, girişimsel ve cerrahi yöntemler uygulanarak, Türkiye’de gelişmiş ülkelerle aynı seviyede yapılıyor. Başarı oranları arasında da bir farklılık bulunmuyor. Pediatrik Kardiyoloji Uzm. Dr. Cemile Nursel Alpan, yetişkinlerin kalp sağlığı sorunlarını çözmenin çocukların bu konudaki problemlerini çözmekten daha kolay olduğuna dikkat çekiyor.
RUTİN KALP MUAYENESİ YAPTIRILMALI
Çocuk kalp sağlığı konusunda anne karnında yapılan incelemelerin dışında, her yenidoğanın doktor tarafından yapılan ilk muayenede dikkatli bir kalp kontrolünden geçirilmesi gerekiyor. Eko çekilmesi şart olmasa da, doktorun bebeğin kalbini dikkatli şekilde dinlemesi öneriliyor. Sonradan oluşan hastalıklarda ise erken tanı koymanın son derece önemli olduğuna dikkat çekiliyor. Çocukların spora teşvik edildiği ve spor yapmalarının yararlarının sıkça dile getirildiği günümüzde, spora yeni başlayacak çocukların kalp kontrolü çok önemli görülüyor. Böylece sinsi seyirli bazı hastalıkları ortaya çıkarmak ve kalpte ritim bozukluğu olup olmadığını tespit etmek mümkün oluyor. Bu nedenle sporcu çocuklara mutlaka rutin kalp muayenesi öneriliyor.
DENGELİ BESLENME ŞART!
Çocuklarda büyüme ve zihinsel gelişme, gebeliğin başladığı andan itibaren besinlerden büyük ölçüde etkileniyor. Sağlıklı beslenme, kalp sağlığı için de büyük önem taşıyor. Dengesiz beslenme çok küçük yaşlarda şişmanlığa, normalin çok üzerinde kolesterol düzeylerine ve yüksek tansiyona yol açabiliyor. Bu durum yetişkinlikteki sağlık açısından kötü bir temel oluşturuyor. Yüksek kolesterol çok faktörlü metabolik bir hastalık olduğu için hastalığı artıran genetik faktörlerin yanı sıra diyet ve fiziksel aktivite gibi çevresel faktörlerin de prognozda önemli rolü bulunuyor. Hiperkolesterolemi damar sertliği için önemli bir risk faktörüyken, yapılan çalışmalar aterosklerozun çocukluk çağında başladığını ve tüm yaşam boyu devam eden bir patoloji olduğunu gözler önüne seriyor.
YAĞ DEPOLANIYOR
Dr. Alpan, “Yağ dokusu tüm vücutta bulunuyor ve temel olarak yağ hücresinin fazla olduğu yerlerde depolanıyor. Yağlar deri altında ve iç organları kaplayan zarlarda biriktiği için çocuklarda görülen şişmanlık anormal sayıda yağ hücresi oluşumundan kaynaklanıyor” diyor. Bu hücreler kilo vermekle kaybolmuyor. Kilo verildiğinde bu hücreler içlerindeki yağın bir kısmını kaybetseler de, hücrelerin yağ depolama özelliklerini koruduklarının unutulmaması gerekiyor. Bu da, kişinin ergenlik döneminde veya yetişkinlikte şişmanlığa eğilimli olmasına neden oluyor.
MISIR ŞURUBU KULLANMAYIN
Çocukların özellikle çok fazla karbonhidrat ve yağ içeren besinlerden uzak tutulmaları öneriliyor. Küçükleri kalbe zararlı olduğu bilinen mısır şurubu, suni tatlandırıcılar ve Çin tuzlarından korumak için ev yemekleriyle beslemek, bebeklere ise ilk 6 ay sadece anne sütü vermek gerekiyor. Sebzeler, meyveler, doymamış yağlar, yağsız et, yağsız ürünler, balık ve tavuk eti çocukların kalp sağlığı açısından yararlı görülüyor. Dr. Alpan, domatesin güçlü bir antioksidan olduğuna, balığın ise kalp sağlığının korunmasında güçlü bir silah olarak kullanılması gerektiğine dikkat çekiyor
ÇOCUKLAR DA KALP KRİZİ GEÇİREBİLİR
DR. Cemile Nursel Alpan, “Çocuklar çok özel durumlarda ve nadiren kalp krizi geçirir” diyor. Kalp krizi koroner arterlerin hastalığı olarak biliniyor. Çocuklarda doğuştan koroner arter anomalileri nadir olarak görülse de, koroner damarlarda anevrizma ve daralmalar meydana gelebiliyor. Bunun dışında, yetişkinlerde kalpdamar hastalıklarına yol açan risk faktörleri arasında bulunan stresin, çocukluk çağında kalp hastalığına yol açan bir etken olmadığına dikkat çekiliyor. Ancak bazı çocuklarda kalp hastalığını taklit eden birtakım bulgular gelişebiliyor. Bunun dışında, kawasaki hastalığı da küçük yaşlarda görülen ve koroner arterleri tutan bir bağışıklık sistem hastalığı olarak, kalple ilgili sorunlara neden olabiliyor.
DOĞUMSAL KALP HASTALIKLARI ERKEK ÇOCUKLARDA DAHA FAZLA
DOĞUMSAL kalp hastalıklarının bazı tipleriyle cinsiyet arasında ilişki bulunuyor. Dr. Cemile Nursel Alpan, “Tüm kalp defektlerinin doğumsal sıklığı ve ciddi kalp defektlerinin özellikle morarmayla giden ve karmaşık olanları, erkek çocuklarda daha fazla görülüyor” diyor.
SAATLERİNİ BİLGİSAYAR BAŞINDA GEÇİRMESİN
NORMAL kilonun üstünde olan bir çocuğun fiziksel etkinliklere katılması sağlığı ve psikolojisi açısından önemli görülüyor. Uzun süre bilgisayar oyunlarının başından kalkmama ve televizyon seyretme gibi çocuğu hareketsiz kılan durumlar, daha fazla yağ birikmesine ve daha az kalori harcanmasına yol açıyor. Obeziteye yol açan başka etkenler de bulunuyor. Bunların başında beyindeki iştah ayarlayan merkez olan hipotalamusun hastalıkları, kalıtımsal etkenler ve hormonal sorunlar geliyor.