Çocuklarda görülen alerjik hastalıklardan en sık rastlananı astımdır. Astımı olan çocukların keskin kokulu parfümlerden uzak durması, çamaşırlarının parfümsüz deterjanla yıkanması gerekir. Ayrıca, toza karşı aşırı duyarlı olduğu için astımlı çocuğun yanında kesinlikle ev temizliği yapılmamalıdır
Çevremizde bulunan ve vücudumuzda alerjik yanıt oluşturan maddelere ‘alerjen’ denir. Başlıca alerjenler; ev tozu maytları, polenler, küfler, evcil hayvanların tüyleri ve deri döküntüleridir. Alerji ise vücudumuzun bağışıklık sisteminin alerjenlere karşı, aşırı şekilde ve anormal bir tepki vermesi olarak tanımlanabilir. Alerjenlere aşırı tepki; sık öksürük, nefes sıkışması belirtileri ile seyrederse, astım aklımıza gelmelidir. Liv Hospital Çocuk Alerji ve Astım Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Akçay, çocuklarda alerji ve astımla ilgili sorularımızı yanıtladı…
Çocuklarda en sık görülen alerji sorunları nelerdir?
Çocuklarda görülen alerjik hastalıklardan en sık olanı astımdır. Daha sonra alerjik nezle, egzama (atopik dermatit), besin alerjisi, ilaç alerjisi, ürtiker (kurdeşen veya dabaz), temasa bağlı alerjik dermatit, arı alerjisi (venom alerjisi) ve diğer böcek alerjileri gelir.
KALITSAL BİR HASTALIK
Çocuklarda astımın nedenleri nelerdir?
En önemli neden genetik olmakla birlikte, çocuklardaki astımın yüzde 90 nedeni alerjidir. Alerjinin en sık nedenleri ise ev tozu maytları ve polenler başta olmak üzere küfler, evcil hayvanlar gibi alerjenlerdir. Astım kalıtsal bir hastalıktır. Ancak aile hikâyelerinde astım olmayan ailelerin çocuklarında da astım gelişebilir. Çevresel faktörler de astımın ortaya çıkmasını etkiler. Alerjenler dışında, şişmanlık, hijyene aşırı önem vermek, ilk iki yaşta sık antibiyotik kullanmak gibi çevresel faktörler de astımın ortaya çıkmasına neden olabilir.
Astımın belirtileri nelerdir?
Sık sık öksürük, nefes sıkışması, akciğerde hışırtı olması en önemli belirtilerdir. Gece uykudan kaldıran öksürük, sabaha doğru öksürük, koştuktan veya terledikten sonra öksürük olması, her gribal enfeksiyon sonrası öksürük olması; en önemli astım belirtileridir. Bu belirtileri olan her çocuğa astım hastası demek de yanlıştır. Bu belirtileri olan çocukların, çocuk alerji uzmanlarınca detaylı bir şekilde incelenerek kesin teşhis konulması gerekir.
Parfümün ve diğer kokuların astımlı çocuklara etkileri nedir?
Astımlı çocukların ve yetişkinlerin akciğerleri çok hassas olduğu için parfümlere ve kokulara hassasiyetleri vardır. Bu nedenle astımlı çocukların ve yetişkinlerin keskin kokulu parfüm kullanmaması gerekir. Ayrıca bu çocukların çamaşırları parfümsüz deterjanlarla yıkanmalıdır. Evde temizliğin, çocuğun olmadığı zaman yapılması da diğer faydalı bir önlemdir.
TESTLERİ İŞİN UZMANI YAPMALI
Çocuklarda astım teşhisi nasıl konulur?
Astım belirtileri olan çocuklarda ayrıntılı bir öykü alınmalıdır. Çocuğun akciğerleri dikkatle dinlenmelidir. Belirtiler astımı düşündürüyorsa, gerekli testlerin yapılması gerekir. Çocuklarda astımın yüzde 80-90’ı alerjik olduğu için ciltten alerji testi yapılması çok önemlidir. Alerji testlerinin, çocuk alerji uzmanlarınca veya onların denetiminde yapılması doğru teşhis için çok önemlidir. 6 yaşından büyük çocuklarda solunum fonksiyon testleri yapılır. Verilen nefeste NO testi yapılabilir. Gerekli olan durumlarda kan testleri, ter testi ve alınan bilgilere göre bazı testler yapılır. Bu sonuçlarla astım olup olmadığına karar verilir. Astım teşhisinde deneyim çok önemlidir.
Çocuklarda astımın tedavisi var mı?
Astım tedavisi çocuklarda yüz güldürücüdür. Tedavi; sebep olan alerjenden korunma, ilaç ve bazı durumlarda aşı tedavisi dediğimiz immunoterapi ile yapılır. Çocuklarda astım tedavi edilebilen bir hastalıktır.
YANINDA SİGARA İÇMEYİN
* Çocuklarda astımın en önemli nedeni genetik olmakla birlikte çevresel faktörler de astım gelişmesine katkıda bulunur.
* Astımın yüzde 90 nedeni alerjidir.
* Alerjenler, bronşlarda aşırı hassasiyete neden olur. Gribal enfeksiyonlar, sigara dumanı, parfüm, keskin kokular da aşırı hassas bronşlarda daralma yaparak astım krizine veya astım belirtilerine neden olabilir.
* Astımda doğru teşhisin konulması çok önemlidir.
* Astım tedavi edilebilir bir hastalıktır. İlaç ve aşı tedavisi yanında korunma çok önemlidir.
* Astımlı çocukların bulunduğu ortamda sigara içilmemesi önemlidir
* Keskin kokulu parfümlerden uzak durulması, çamaşırların parfümsüz deterjanla yıkanması ve genel temizlik yapılırken çocuğun evde olmamasına dikkat edilmesi gerekir.
* Çocuk alerji uzmanları, doğumdan 18 yaşına kadar çocuklarda görülen alerjik hastalıklarla astımın teşhis ve tedavisi için çocuk doktorluğundan sonra üç yıl uzmanlık eğitimi alır. Gerek çocuk doktorları, gerek diğer branşlar artık çocuk alerji uzmanlarıyla el ele çalıştırıyorlar.
Sabah