Şizofreni Dernekleri Federasyonu Başkanı Doç. Dr. Haldun Soygür, hastalığı ve belirtilerini anlattı:
“Şizofreni; kişinin duygu, düşünce, davranışlarında önemli değişikliklere neden olan ruhsal ve beyinsel bir hastalık. Hastalarda genelde gerçekle hayal dünyasını ayırt edememe, mantıksal düşünme kaybı, normal duygusal tepkiler verememe ve toplumsal kurallara uyamama gibi sorunlar görülüyor. Bu durumdaki kişide hastalığın süreci içinde sosyal, mesleki, ailevi ilişkilerinde ve kendine bakım gibi alanlarda belirgin bozulmalar başlıyor. Duygu, düşünce ve davranışta ikilem yaşayan hasta, dış dünyadan büyük oranda soyutlanarak kendi iç dünyasına dönüyor. Daha sonraki aşamada hezeyan ve halüsinasyonlar görebiliyor. Zaman içinde şiddeti ve seyri değişen hastalığın tedavisi var.
Bu ciddi hastalık, dünyada her yüz kişiden birini etkiliyor. Dünyada 60 milyon, Türkiye’de de 600 bin şizofreni hastası olduğu tahmin ediliyor. Hastalık genellikle 15-25 yaş aralarında başlamakla beraber orta yaşlarda da görülüyor. Hastalık ne kadar erken başlarsa kişi üzerindeki harabiyet o kadar fazla oluyor, normal bir yaşam sürme şansı azalıyor.”
Sanrılar, gerçek hayattan koparıyor
Duyu organlarını uyaran stimuluslar yoluyla cisimleri veya olayları anlıyor, tanıyor ve öğreniyoruz. Dıştan bir uyaran olmadan meydana gelen yanlış algılamaya halüsinasyon veya sanrı deniyor. Şizofrenide en çok görülen halüsinasyon, "sesler". Bu sesler, hastaya hitap edebiliyor, onunla ilgili sözler söyleyebiliyor, düşüncelerini yansıtabiliyor veya belli belirsiz mırıldanmalar biçiminde olabiliyor. Halüsinasyonlar yalnız işitme duyusuyla gerçekleşmiyor. Görme ve dokunma, tat ve koku organla- rının algılama bozukluğuna bağlı halüsinasyonlar da var.
Hastalık tetikleniyor
Şizofreninin sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte kalıtımın, biyokimyasal, ruhsal, toplumsal, çevresel etkenlerin şizofreninin ortaya çıkışında rolü olduğu biliniyor. Şizofreninin, biyolojik yatkınlığı olan bir insanda, bir dış etmenin gerilim oluşturan etkisiyle ortaya çıktığı tahmin ediliyor. Babası ya da annesi şizofren olan çocukta görülme riski, yüzde 10-12 daha fazla.
Pek çok çeşidi mevcut
Şizofrenin çeşitli türleri var: Ayrışmamış şizofreni, basit şizofreni, hebefrenik şizofreni, katatonik şizofreni, paranoid şizofreni, rezidüel şizofre, şizofreni sonrası çökkünlük, şizotipal durumlar ve bozukluk.
Hastalığın teşhisi
Sosyal içe çekilmeyle’sinsi bir başlangıcın yanı sıra, kimi hastalarda kendi kendine konuşma, uygunsuz gülmeler gibi garip davranışlar ilk olarak görülebilir. Hastalığın başlangıcında kişi yaşadığı belirtilere (varsanı, sanrı) yabancılık hisseder ve garipser, zamanla yaşadıklarını gerçek olarak kabul etmeye başlar. Kendisini hasta olarak görmediği bu durumu, çevresi tarafından fark edilir. Yaşadığı her şeyi gerçek ve normal sandığı için ilk başvuru, hasta yakınları tarafından yapılıyor.
Genel Belirtiler
-Hayal ve kuruntu,
-Vurdumduymazlık,
-Halüsinasyon,
-Aşırı ve düzensiz davranışlar,
-Dağınıklık,
-Algı bozukluğu,
-Duygu ve irade yoksunluğu,
-Dışarıdan gelen uyaranlara uygun cevap verememe