Onlar kimine göre hasta kimine göre takıntılı. Peki, yok mu bundan kurtulmanın yolu?
Birçok kişi aldığı bir tostu nasıl yapılıp yapılmadığını düşünmeden afiyetle yerken neden bazıları ekmeğin imalatından başlayıp tüm süreci film şeridi gibi gözünün önünden geçirir? Bu durum yalnızca dışarıda yemek yememekle de sınırlı değildir. Akla sürekli yeni vesveseler düşer, çember sürekli genişler. Böyle hassasiyetleri olan insanlar hijyen hastası olabilirler mi acaba? Bu tanım onlara tam olarak uyar mı bilemeyiz. Ama bazılarında takıntı, bazılarında da hastalık boyutunda olduğu gerçek. Peki, bu takıntı ya da hastalık haliyle nasıl baş edilir?
Sema Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Hülya Çaşkurlu, hastalığı şöyle tanımlıyor: "Takıntılı şekilde temizlik tutkunluğu, her şeyin kirli olduğu hissine inanma, yıkama ve silme gibi eylemlerin sürekli tekrarlanması. Bunun altında yatan sebepse anksiyete bozukluğu, şüphecilik, emin olamama hissi ve saplantılı düşünceler." Çaşkurlu’ya göre bazıları durumdan ne kadar memnuniyet duysa da bazıları istem dışı davranışlarını engellemeye çalışır. Ancak başarılı olamaz. Örneğin elini yıkadığı halde emin olamadığı için tekrar yıkayabilir.
Temizlik hastalığının belirtileriyse şöyle: Kişi sürekli ellerini yıkar, evi temizler, eve gelen bir misafirin ardından kullandığı her şeyi temizler. Zamanın çoğunu temizlik yaparak harcar, kirli olduğunu düşündüğü her nesneyi yıkar ve temizlemeden kullanamaz. Bu hastalık için pek çok sebep öne sürülse de kesin olarak nedeni bilinmiyor. Uzmanlara göre; biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörler neden olabilir. Ailesi çok düzenli ve titiz ya da aşırı kuralcı olan bir çocukta bu tür saplantılı düşünceler ve buna bağlı olarak davranış biçimleri gelişebilir.
Mikroplarla temas, vücut direnci için gerekli
Dr. Çaşkurlu, hastalık yapan mikropların vücuda el teması, gıdalarla ağızdan ve solunum yoluyla bulaştığını söylüyor: "Ellerin iyi yıkanması (yemekten önce, sonra, yiyecek hazırlarken, tuvalet sonrası) gıdaların, özellikle çiğ tüketilenlerinin iyi yıkanması, özellikle kalabalık ortamlarda tuvalet temizliğine dikkat edilmesi, gıdaların uygun ısıda pişirilip saklanması mikropların bulaşmasını engellemek için yeterli." diyor.
Temizlik hassasiyeti aşırı olan insanlar genellikle mikrop kapmaktan korkuyor. Oysa mikroplarla temas, vücut direncinin gelişmesi için gerekli. Her mikrop kötü değil. Bu nedenle tamamen mikropsuz ortamda bulunmaya çalışmak da doğru değil. Önemli olan hastalık yapıcı mikroplardan korunmak. Steril ortamlarda büyüyen çocuklar buradan çıktıklarında savunmasız kalır ve hastalıklarla baş etmeyi öğrenemeyen vücutları diğer insanlara göre da-ha kolay yenilir.
Aşırı titizliğin zararları
Kişi, vaktinin çoğunu temizliğe ayırdığı için zaman kaybı yaşar ve yapması gereken hiçbir işe konsantre olamaz. Eşi ve çocuğuyla iletişim bozukluğu yaşar. Sürekli temizlik yaparak kendisini hırpalar, günün sonunda yorgun düşer. Bir dönem sonra kişi bedensel olarak da belirli rahatsızlıklara zemin hazırlamış olur. Bel, kas, eklem ağrıları bu dönemde ortaya çıkan rahatsızlıklardan…
Gece yarısı su sesinden rahatsız olan komşular vanayı kapatırsa…
Dr. Hasan Basri İzgi: (Fatih Üniversitesi Sema Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Uzmanı): Hastalarımdan bazıları her misafirden sonra temizlik yapıyor, başkasının evinde yemek yemiyor. Bir hastam var ki, kendisi bile yaptıklarını şaşırarak anlatıyor. Sabahlara kadar temizlik yaptığı için su sesinden rahatsız olan komşular vanayı kapatıyormuş. Ancak bu durum bile onu temizlik yapmaktan alıkoyamıyordu. Gece yarısı eşini uyandırarak komşularının kapattığı vanayı açtırıyor ve temizliğe devam ediyordu. Bir takıntı kişiyi ve çevresindekileri rahatsız edecek düzeye geldiyse mutlaka tedavi edilmeli. Bunun için önce terapi gerekiyor. Eğer yol alınamazsa mecburen ilaç desteği olmalı.