24 saat hizmet veren operatörler, yaşlı ya da engellinin boynunda taşıdığı düğmeye basmasıyla irtibata geçiyor. Ambulans, itfaiye, polis gibi ihtiyaç duyduğu yardımı kendisine ulaştırıyor. Geçen yıl yaklaşık bin 100 kişinin yararlandığı proje, bu yıl 2 bin kişiye ulaşacak. Uygulamada bir sonraki adım şiddet tehdidi altındaki kadınlar olacak.
Sistemde öncelikle eve diyafon sistemi kuruluyor. Evin her köşesinden sesi algılayabilecek özelliğe sahip diyafon, yaşlı veya engelli kişinin boynunda taşıdığı düğmeye basmasıyla aktive oluyor. Diyafonun öbür ucunda 365 gün 24 saat hizmet veren operatörler, kalp krizi, düşme, epilepsi gibi sağlık nedenleri ya da yangın, hırsızlık tehdidi gibi durumlarda yardım isteyen yaşlı veya engelliyle iletişime geçiyor. Ambulans, polis, itfaiye gibi ihtiyaç duyduğu yardımın en kısa sürede eve ulaşmasını sağlıyor. Yaşlıların sağlık durumuna göre eve yerleştirilen sensörler de düğmeye basmaya gerek kalmadan operatörlere uyarı gönderiyor. Bu amaçla düşmeden kaynaklanan titreşimlere duyarlı ‘düşme’, epilepsi krizlerinden kaynaklanan kasılmalara duyarlı ‘epilepsi’, soba zehirlenmelerine karşı ‘karbonmonoksit’, su baskınlarına karşı da ‘su sensörü’ kullanılıyor. Ayrıca bunama hastaları için ilaç alım dozajı, süresi ve düzenliliğini belirleyen dijital ilaç kutusu da bulunuyor. İlaç zamanında alınmadığında sistem, Yaşam Destek Merkezi’ne uyarı gönderiyor ve operatörler hastaya ya da yakınına durumu bildiriyor. Valilik kanalıyla hizmetten yararlananlar, herhangi bir ücret ödemiyor.
Sistemi geliştiren Hacettepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Tomanbay, yurtdışındaki benzerlerinden farklı olarak uygulamaya sosyal boyut kattıklarını anlattı. Özellikle yaşlı teyzelerin yalnızlık çektiklerinde sistemi operatörlerle sohbet aracı olarak da kullandıklarını dile getiren Tomanbay, "Bazı yaşlılarımız, sabaha karşı düğmeye basıp operatörlere ‘orada mısınız?’ diye soruyor, kendilerini güvende hissetmek istiyorlar." dedi. Hizmetten, maddî durumu iyi olmayan, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’ndan yardım alacak kriterlere sahip kişiler de aylık 40 lira (KDV hariç) karşılığında faydalanabiliyor.
Zaman