WebMD’de yer alan habere göre, işte güneşe fazla maruz kaldığınızı gösteren işaretler:
Bronzlaşma: Bronz ten çok güzel görünebilir, ancak sizin gördüğünüz altın rengi cildin en dış katmanı olan epidermisin yaralanması sonucu oluşuyor. Güneşin ultraviyole ışınlarına maruz kalma yaşlanma etkilerini hızlandırıyor ve cilt kanserine yakalanma riskinizi artırıyor. Dışarıya çıktığınızda güneş hasarını önlemek için koruma faktörü 30 ve üzerindeki güneş kremlerini kullanın.
Güneş yanığı (1. Derece yanıklar): Güneş yanığı güneşin UVA ışınlarından kaynaklanan cilt hasarıdır. Birçok güneş yanığı kızarıklık, dokununca yanma ve orta şiddette ağrı ile sonuçlanır. Bu durumda sadece cildin dış katmanı etkilenir. Yanıklar güneşe maruz kaldıktan sonra saatler içinde oluşur ve iyileşmesi günler veya haftalar sürebilir. Aspirin ya da ibuprofen gibi ağrı kesiciler, soğuk kompres ya da nemlendirici kremler ağrının azalmasına yardım edebilir.
2. derece güneş yanıkları: Cildin katmanlarına ve sinir uçlarına zarar veren ikinci derece yanıklar çok daha fazla ağrı verir ve iyileşmesi uzun zaman alır. Bu yanıklar kızarıklık, su toplanması ve kabarcıklar ile kendini gösterir. Eğer su toplanmaları oluşursa onları patlatmayın. Bunlar nem ve koruma kaynağıdır. Bunları patlatmak enfeksiyona yol açabilir. İkinci derece güneş yanığı yaşarsınız bir cildiye uzmanına başvurun.
Kırışıklık: Güneşin ışınları cildinizi yaşlı ve kırışık gösterir. Yetişkinlerde cilt yaşlanmasının yüzde 80’inden fazlası 18 yaşından önceki bronzlaşma sonucunda oluşur. Fazla miktarda ultraviyole ışınlar ciltteki elastin olarak bilinen liflere zarar verir. Bu lifler parçalanınca, cilt sarkmaya, gevşemeye ve esnekliğini kaybetmeye başlar.
Pürüzlü cilt dokusu: Çok fazla güneş cildin aşırı ya da dengesiz bir şekilde renklenmesine yol açar. Cildin bazı bölümleri daha koyu renkli görünürken, bazı alanları ise daha açık renkli olur. Güneş aynı zamanda cildinize kırmızımsı bir görünüm vererek küçük kan damarlarında kalıcı değişikliklere yol açabilir.
Çiller: Genellikle cildin güneşe temas eden yerlerinde bulunan çiller yaz aylarında ve özellikle açık tenli, sarı ve kızıl saçlı insanlarda daha çok fark edilirler. Çiller herhangi bir sağlık problemine yol açmazlar. Ancak bazı kanserlerin başlangıç evreleri çile benzeyebilir. Çillerinizin rengi, boyutu veya şekli değişiyorsa bir doktora gitmelisiniz.
Yaşa bağlı olan noktalar: Bu sinir bozucu kahverengi ya da gri lekeler yaşla birlikte oluşuyor ve yaş ilerledikçe bunlar da çoğalabiliyor. Eller, yüz ve göğüs üzerindeki bu lekeler güneşe maruz kalmanın sonucunda oluşuyor. Beyazlatma kremleri, asit peeling ve ışık tabanlı tedaviler bu görünümü hafifletebiliyor. Lekeler mutlaka takip edilmeli, melanom gibi ciddi kanserlerin habercisi olabilir.
Aktinik (solar) keratoz: Cildin hemen hemen yalnızca güneş gören alanlarında oluşan ve oldukça sık rastlanan lezyonlardır. Yaşlı ve açık ten rengine sahip kişilerde daha sık görülen hastalığın görülme sıklığı yaşla birlikte artar. Güneş ışığına uzun süreli maruz kalmaktan dolayı oluşur. Bunlar cilt kanserin erken dönem belirtileri olabiliyor. Genellikle 40 yaşından sonraki insanlarda görülür, fakat daha genç yetişkinlerde de görülebilir.
Atkinik şellitis: Genellikle alt dudakta görülen prekanseröz durumdur. Dudak çatlakları, geçmeyen kuruluk veya pullu parçalar görülebilir. Daha az yaygın olan belirtileri ise dudağın şişmesi, dudak ile cilt arasındaki keskin sınırın belli olmamasıdır. Tedavi edilmediği takdirde skuamöz hücreli karsinoma dönüşebilir.
Skuamöz hücreli karsinom: Melanom olmayan bu cilt kanseri, derinin epidermiş tabakasının orta bölümünden doğan kötü huylu bir tümördür. Basal hücre kanserinden daha saldırgandır; lenf nodülleri ve iç organlar dahil olmak üzere, başka yerlere atlayabilir. Normal ciltte, bir yanık veya yara izinde veya bir kronik iltihap alanında başlayabilir. Bu kanser en büyük sıklıkla devamlı olarak güneş ışığına maruz kalan yerlerde olur ve ana nedenin ultraviyole ışını olduğu düşünülmektedir. Açık tenli, mavi gözlü, sarı veya kızıl saçlılar en yatkın olanlardır. En fazla 50 yaşından sonra başlar.
Bowen hastalığı: Bowen hastalığının en tipik özelliği kabarık, kırmızı ve pullu plak şeklinde olmasıdır. En çok güneşin gördüğü yerlerde bulunurlar, kadınlarda daha çok bacağın alt kısmında görülürler, çünkü bu bölgeler normal yoldan ve kaldırım taşlarından yansıyan UVR’yi alırlar. Genellikle sadece bir lezyon görülmesine rağmen, bazen çok sayıda da olabilir.
Bazal hücreli karsinom: Bazal hücreli karsinom (BHK), tüm dünyada en sık karşılaşılan deri tümörüdür ve çeşitli şekillerde görülebilir. Bazal hücreli karsinom, diğer organlara yayılmaz, kan yolu ile dağılmaz, nadiren etraf dokulara yayılarak bu dokularda hasar oluşturabilir. Yüzeysel bazal hücreli karsinom, BHK’nın histolojik alt tiplerinden birisidir. Pul pul bir yüzeye sahip, kırmızımtırak, düz veya çok hafif derecede yüzeyden kabarık yamalar ile karakterize bazal hücre karsinomu çeşididir. İnce, ip gibi, inci dizisine benzeyen bir sınır bulunabilir. Lezyonlar yüzeysel olarak yayılmaktadır ve genellikle gövdede veya kol ve bacaklarda ortaya çıkmaktadır.
Melanom: Diğer cilt kanseri türleri gibi yaygın olmayan melanom, en ciddi ve en ölümcül kanser türüdür. Melanomun muhtemel belirtileri, benlerin ya da lekeli bölümlerin görünümündeki değişikliklerdir. Eğer beninizin görünümünde, şeklinde, renginde, büyüklüğünde değişiklik olursa ya da benlerinizin kenarı düzensizse, birden fazla renk içeriyorsa bir doktora gidin. Melanom sadece cildinizi etkileyebileceği gibi diğer organlara ve kemiklere de yayılabilir. Erken teşhis edilirse ve tedavi edilirse iyileşme şansı vardır.
Katarakt: Katarakt, gözdeki doğal merceğin saydamlığını kaybetmesidir. Saydamlığı bozulan lens isli, buzlu veya lekeli cam gibi olur ve görme ile ilgili şikayetler başlar. Cisimler şekilsiz bulanık veya zayıf görülür. Göz yorgunluğu ve baş ağrısı oluşur. Güneşe çıktığınızda güneş gözlüğü ve şapka takıp kataraktan korunabilirsiniz.
Güneşten kaçının: Güneş yanığından, erken gelen kırışıklıklardan, cilt kanserinden ve güneşin diğer zararlı etkilerinden korunmanın en iyi yolu özellikle 10.00 ile 16.00 saatleri arasında dışarıya çıkmamaktır. Çıkmak zorunda kalırsanız da en az 30 faktörlük güneş kremi kullanın, şapka ve güneş gözlüğü takın ve örtünün. Cildinizde herhangi bir değişiklik fark ederseniz doktora başvurun.
Zaman