Alzheimer, yaşlılıkta en çok görülen hastalıklar arasında yer alıyor. Genellikle 60 yaşından sonra başlayan hastalık, 65 yaş üstü kadın ve erkeklerin yüzde 5’inde ortaya çıkıyor ve oran beş yılda bir iki katına çıkarak artıyor.
Alzheimer tipik olarak geçici unutkanlıklar, gündelik hayatta kullanılan eşyaların adını hatırlayamama ve duygusal değişikliklerle başlıyor. Dr. Ayhan Tokgöz, hastalıkta ortaya çıkan tabloyu şöyle anlatıyor:
"Hastalık ilerledikçe kişi yakın tarihli olayları, isimleri ve yüzleri hatırlayamaz, söylenenleri anlamakta güçlük çeker. Parasını idare edemez, çevresindekilere ilgisini yitirir, başkalarının ona zarar verdiğini düşünür, nedensiz ağlama krizlerine girebilir, yaşadığı yeri hatırlayamaz ve kaybolabilir. Bağımsız bir yaşam sürmek olanaksız hale gelir ve hasta yakınlarından/bakıcılarından destek almak zorunda kalır. Beslenmesi, temizlenmesi ve giyinmesi için destek gerekir. Hastalık ilerledikçe fiziksel hareketliliği azalır, temel bedensel gereksinimlerini kontrol edemeyebilir, idrar kaçırma ve dışkı kontrolü kaybı gibi sorunlar başlayabilir. Sözel iletişim ileri derecede sınırlanır. Hasta tekerlekli sandalyeye bağımlı hale gelebilir veya yatalak olabilir. Bu hastalar yeni doğmuş bir bebek gibi bakıma gereksinim duyarlar. Bu dönemde ortaya çıkabilecek herhangi bir ek hastalık veya yeterli su içememek bile genel durumunu hızla kötüleştirebilir ve hasta kaybedilebilir.”
Unutkanlık ve duygusal değişiklikler görüldüğünde mutlaka bir nöroloji uzmanına başvurmak gerekiyor. Alzheimer hastalığının tam şifa sağlayan bir tedavisi yok, ancak erken tanı ve tedavi ile belirtiler geciktirilebilir hatta iyileştirilebilir.
ALZHEIMER HASTASINA YAKLAŞIM NASIL OLMALI?
Hastalık sürecinin hasta ve yakınları için bir hayli zor geçtiğini belirten Dr. Ayhan Tokgöz, Alzheimer hastasına bakım ve yaklaşım konusunda şunları söylüyor: “Çevresindekiler için bazen çok zor olsa da kendisi çocuk gibi davrandığı halde, ona sevilen ve sayılan bir yetişkin gibi muamele edilmeli, hastanın ifade etmeye çalıştığı duyguları ve istekleri dikkate alınmalıdır. Hasta mümkün olduğunca alışkın olduğu, bildiği ortamda, güvenli ve sakin bir yaşam sürdürmeli, hastalığını bilen, deneyimli ve şefkatli insanlar tarafından bakılmalıdır. Hasta yakınlarının da bu uzun ve zorlu süreçte kendileri ile ilgili gereksinimleri olabileceği unutulmamalıdır. Bu sebeple hasta yakınlarının kendilerine zaman ayırması çok önemlidir.”
RİSKİ AZALTMAK İÇİN BUNLARA DİKKAT
Anne veya babada Alzheimer olması kişideki riski artırıyor. Alzheimer riskini azaltmak için yapılması gerekenleri ise Dr. Ayhan Tokgöz şu şekilde sıralıyor:
• Dengeli beslenin, doymuş yağlardan kaçının. Akdeniz beslenme şekli uygun bir seçimdir.
• Haftada 5 gün ve günde en az 30 dakika yaşınıza uygun spor yapın.
• Sağlıklı olduğunuz kiloyu koruyun.
• Sigara içmeyin.
• Genel sağlık önerilerine uyun. Özellikle 40 yaşın üzerindeyseniz düzenli sağlık kontrollerinizi yaptırın.
• Fiziksel, sosyal ve zihinsel aktivitelerin yer aldığı aktif bir hayat sürün.