Gizem Gül’ün röportajı
Teknoloji çağında çocuklar daha anne baba demeden tabletle tanışıyor. “Bizim çocuk daha 1 yaşında ama telefon kilidini açıyor, bilgisayarı açabiliyor” şeklindeki övgü cümlelerini artık sıklıkla duyar olduk. Çocuklar çok küçük yaşlardan itibaren telefon ve tabletlerde oyun oynamaya başlıyorlar. Tabi öte yanda çocuk bakıcısı rolünü üstlenmiş televizyonları da unutmamak gerek. Çocukların tablet, telefon ve televizyonla ilişkisi nasıl olmalı konusunu Pedagog Öznur Simav‘la konuştuk.
ÇOCUKLARI TABLETLE MÜMKÜN OLDUĞU KADAR GEÇ TANIŞTIRIN!
Çocukların tablet, telefon ya da bilgisayarla erken yaşta geliştirdikleri ilişkiyi nasıl değerlendirmek lazım?
Çocukları bilgisayar ve tabletle mümkün olduğu kadar geç tanıştırmakta yarar vardır. Çocukların bu araçları keşfetmesi ile anne ve baba bu araçların kullanımında sorun yaşamaya başlıyor. Şu anda bir buçuk yaşındaki çocuklar bile tablet ve bilgisayarları etkin bir şekilde kullanabiliyor. Bu teknolojik araçları kullanmada en önemli faktörü kontrollü kullanım ve çoğu zaman da bu başarılamıyor.
KAVRAMLARI VE NESNELERİ ÖĞRETEN OYUNLARI TERCİH EDİN
Çocuklar tablet, telefon ya da bilgisayarlarda hangi oyunları oynamalı, hangi oyunları oynamamalı?
Okul çağındaki çocuklar için de oyunlar oldukça önem taşıyor. Çocuklar, okuldaki arkadaşlarının da etkisi ile kendilerini oyunlardan haberdar etmek istiyor. Çünkü ertesi gün oyun ve kazanılanlar hakkında konuşabilmek gerekiyor. Bu haliyle bilgisayar oyunları sosyalleşmenin parçası haline geliyor. Bu arada yalnızca oyun karakterleri konuşuluyor. Dil gelişimi olumsuz etkileniyor, sözcük sayısında eksiklik, kendini ifade etmede yetersizlik dikkati çekiyor. Artık, çocuklar sokakta oynamak isteseler bile kendileriyle oynayacak kimseyi bulamıyorlar.
Çocuklar bu araçlarda stres yaratmayan, onlarda korku, kaygı duyguları uyandırmayan, onları cinsellikle erken tanıştırmayacak oyunlar oynamalıdır. Bazı kavramları öğreten ve nesneleri tanıtan oyunları oynayabilirler.
OYUNLAR ZİHİNSEL TEMBELLİĞE NEDEN OLABİLİR
Bir anne baba bir oyunun eğitici olup olmadığına nasıl karar verebilir?
Bazı bilgisayar oyunları sürekli öldürme ve yok etme üzerine oyunlar olup, ciddi şekilde psikolojik rahatsızlık yaratmakta, ahlaki değer yargıları büyük ölçüde zarar görmektedir. Genel anlamı ile stres ve gerginlik yaratan oyunlar ilgi çekmekte bu durumda çocuklarda sinirlilik yaratmaktadır.
Oyunları sınırlamak isteyen ebeveyn ile çocuk arasındaki ilişkiler bozulmakta, ailede gerginliğe neden olmaktadır. Çocuklar, bilgisayar oyunlarındaki karakterlerle özdeşleşmekte; olumsuz özdeşleşme vurucu, kırıcı, zarar verici davranışlara neden olmaktadır.
Çocuklar, kendilerine dayatılan karakterlerin düşünce yapısına sahip olmakta; kendileri edebi, felsefi herhangi bir düşünce üretememektedirler. Bu da zihinsel tembellik demektir ki toplumların geleceği üreten, düşünen, sağlıklı bireylerin varlığı ile mümkündür.
Bir anne ve baba bir oyunun eğitici olup olmadığına dikkat ve önem verdiği zaman karar verebilir. Anne ve babanın çocuğun gelişim seviyesi hakkında bilgi sahibi olması gereklidir.
TELEVİZYONA GÜNDE EN FAZLA 1 SAAT
Çocuklar maksimum günde kaç saat tablet ya da bilgisayar başında oyun oynamalı? Çocukların bilgisayarda oyun oynama ya da TV izlemesinin bir bağımlılığa dönüştüğünü ne zaman anlarız? Böyle bir durumda anne babalar nasıl hareket etmeli?
Eğitim hayatı devam eden öğrenciler için bilgisayar oyunları tam bir çeldirici oluyor. Zaman gereksiz uğraşlarla akıp gidiyor. Günü planlı bir şekilde geçiremeyen öğrenci, uzun sürelerini ekran karşısında tükettiği için yeteri kadar dinlenememekte. Uykusunu derinleştiremediğinden yarar sağlayamamaktadır. Ertesi gün okula gittiğinde dersleri takip edememekte ve dikkat eksikliği yaşamaktadır.
Ebeveynin çocuğun ekran karşısında kalma süresini kontrol etmesinde fayda vardır. TV izleme süresi yaşla ilişkili olsa da günlük olarak 1 saati geçmemesi uygun olabilir.
TELEVİZYON TAM BİR ÇOCUK BAKICISI ROLÜNDE
Çocukların TV ile ilişkilerini nasıl değerlendirirsiniz?
Günümüzde TV ekranı tam anlamıyla çocuk bakıcısı rolünü üstleniyor. Bu biraz ebeveyn için de kolaylık oluyor. Çünkü ekran karşısında neredeyse temel ihtiyaçlarını bile erteleyebiliyorlar. Hatta bilgisayar ve tablet televizyonun da önüne geçmiş gibi görünüyor.
Çocuklar hangi TV programlarını izlemeli, çocukların TV izleme süresi günlük olarak ne kadar olmalı?
Çocuklar yaş ve gelişim seviyelerine uygun olan TV programlarını izlemedirler. Hatta bu konuda şunun da altını çizmekte fayda var, bazen yaş durumu belli olsa da içerik olarak uygun olmayan programlara da rastlanabiliyor.
On5yirmi5