13 yıl önce ülkesinden ayrılan sanatçı, Fransa’da kendi müziğine daha çok yakınlaştığını söylüyor. Massi, müziğini "Şarkılarımda kendi masalımı anlatıyorum." sözleriyle tanımlıyor.Müzik dünyasında ‘Cezayir Menekşesi’ olarak tanınan ve kuşkusuz bunu kadife sesine borçlu olan Suad Massi (Souad Massi), Türkiye’de ilk konserini geçtiğimiz cuma akşamı İş Sanat’ta verdi. Birkaçı Fransızca parçanın yanında, çoğunluğu Arapça olmak üzere seslendirdiği şarkılara izleyiciler de eşlik etti. Folk, chaabi ve rock gibi farklı türleri harmanlayarak oluşturduğu ilk albümü "Raoui" (Ravi), 2003 yılında çıkardığı ve dünya sahnesine taşınmasında önem taşıyan "Deb" (Meltem) ve özgürlük anlamına gelen "Ô Houria" albümünden şarkılarla Massi, bir alçalıp bir yükselen tempoyla İstanbullulara unutulmaz bir gece yaşattı. Gece boyu bendir ve darbukası ile ünlü sanatçıya eşlik eden Rabah Khalfa da solo gösterisiyle izleyenlerin beğenisini kazandı.
Suad Massi’nin zengin ritim ve ezgilerle dolu müziğini daha iyi anlamak için yaşadığı topraklara ve ailesine bakmak gerekiyor. 1972 yılında Cezayir’de dünyaya gelen Massi, sanatçı bir aileye doğmuş. İki abisi müzisyen, kız kardeşi dansçı, amcaları ise caz müzisyeni olan Suad’ın anne ve babası da klasik Cezayir müziğinin yanında Jacques Brel, James Brown gibi sanatçıların hayranıdır. Ağabeylerinin desteği ile müzik eğitimine başlayan Suad, ülkesinin içinde bulunduğu sömürü düzenine ve iç savaşa karşı çıkmak için müziği aracı kılmış kendine.
Bob Marley, U2 gibi şarkıcıların savaş karşıtı şarkı ve mesajlarıyla milyonları arkasına alabilme gücünü düşündüğünde, şarkıcıların politikacılardan daha kuvvetli bir etkiye sahip olduğunu görmüş ve müziğe bir başkaldırı olarak başlamış. Bir şeylere karşı çıkmak isteyenler için bunu ifade etmenin en iyi yolu olarak gördüğü rock müziğe de arkadaşlarıyla kurduğu ‘Atakor’ grubunda başlamış, ardından yıllarca ülkesini karış karış gezerek söylediği politik içerikli şarkılarla, üstünde giderek artan bir baskıya sebebiyet vermiştir. Müziğe başlamasından 10 yıl sonra, 1999’da Fransa’ya bir festivale katılmak üzere giden Suad, sonrasında oraya yerleşerek müzik kariyerine Fransa’da devam etmiştir.
Suad Massi’nin müziğini bu kadar zengin kılan Akdenizli, Arap ve Afrikalı bir müzisyen olması. Birçok şarkısında özgürlük, şiddet, devrim gibi konuları ele alan şarkıcı, aktivist kimliğiyle de öne çıkıyor. İstanbul konseri öncesi sohbet ettiğimiz Massi’nin yeni albümünde bu yönünü yansıtacağını öğreniyoruz: "Müziğe rock yaparak başlamıştım. Şimdi üzerinde çalıştığım Fransızca rock albümünde de haksızlıklara, kanun düzenlemelerine, hükümet politikalarına karşı çıkacağım."
‘ANNEME HÂLÂ YALAN SÖYLÜYORUM’
Massi’ye "Anne sana yalan söyledim, öyle yapmam gerekti. Dışarıda bana bir şey yapamazlar." cümleleri geçen Yemma isimli şarkısını hatırlatarak, hâlâ annesine yalan söyleyip söylemediğini sorduk. "İnsanın hayatında, annesinin üzülmesini istemediği şeyler olmaya devam ediyor. Bu yüzden annemi üzmemek, onu koruyabilmek için bazen hâlâ yalan söylüyorum." cevabını veriyor. Günlük hayattaki kötülüklerden uzaklaşmak için masallar anlatan bir masalcı gibi kendisinin de şarkılarında kişisel olarak yaşadıklarını, ailesinde ve çevresinde kendisine dokunan, etkileyen gerçek hikâyeleri konu edindiğini anlatan Massi, "Ben şarkılarımda kendi masalımı anlatıyorum. Böylece yaşadıklarımı gerçek kılıyorum." sözlerini ekliyor.
Fransa’da kendi müziğime yakınlaştım
Doğup büyüdüğü Cezayir topraklarını 13 yıl önce terk ederek Fransa’ya yerleşen Suad Massi, Cezayir asıllı Fransız yazar Albert Camus’nünki gibi bir yabancılaşmayı hiçbir zaman yaşamadığını dile getiriyor. Ülkesinde Fransızca eğitim aldığını ve ailesinde de Fransızca konuşulduğunu söyleyen Massi, Fransa’ya taşındıktan sonra zaman içinde Arap müziğine daha da yaklaştığını söylüyor. Kendi kültürüne yabancılaşmanın aksine Arap ezgilerini şarkılarında daha fazla kullanmaya başladığını ve müziğinin bu yönde değiştiğini ifade ediyor.