Çerkes ezgilerinin kaybolmaması için babasının verdiği kaseti kopyalayarak tanıdıklarına dağıtan Gökhan Şen Hajmerem, kaset devri sona erince Xexec-Çerkes Ezgileri adlı bir albüm hazırladı.
Gökhan Şen Hajmerem, Kayseri, Uzunyayla doğumlu bir Çerkes. 25 yaşında. Çerkes kültürünü yaşatmak uğruna müziğe başladı ve Kalan Müzik’ten çıkan Xexec-Çerkes Ezgileri adlı bir albüm hazırladı. Lakin onun bu albümü hazırlamasının bir başka nedeni de müzik alanında yaşanan teknoljik gelişmeler.
Hajmerem, 1986 yılında bir düğünde çekilen ve babasının kendisine verdiği Çerkes ezgilerinin yer aldığı kaseti dinleyerek büyümüş. Hatta yıllarca bu kaseti çoğaltarak tanıdıkları da dağıtmış. Ama zamanla kasetler miadını doldurunca Hajmerem de kültürel devamlılığı sağlamak adına albüm çıkarmaya karar vermiş.
EZGİLER KAYITLI DEĞİL
Ailesi halen Kayseri’de yaşasa da üniversite eğitimini tamamladıktan sonra Kuzey Kafkasya’ya dönen Hajmerem, Nalçik kentinde yaşamını sürdürüyor. Hajmerem, Türkiye’de yaşadığı süre boyunca Türkiye’deki Çerkesler’in kültürüne sahip çıkmaya özen gösterdiğini söylüyor. Babasının verdiği kasetleri kopyalayıp dağıtması da bu yüzden.
Hajmerem "Elimizdeki kasetler eski ve kalitesizdi. Çünkü 2000’lerde bile 1986’da bir köy düğününde kaydedilen kasetleri dinliyorduk. Düşünün, aradan geçen onca yıla rağmen Çerkes ezgilerinin hiç biri kayıt altına alınmamış. Bazı kasetleri dinlerken, ezginin arasına İbrahim Tatlıses’in bir parçasının karıştığını fark ediyor, üzlüyorduk" diyor.
Kayıtların kalitesizliği ve bu tarz sürprizler nedeniyle Hajmerem, Türkiye’deki Çerkeslerin aşina olduğu geleneksel ezgileri profesyonel stüdyo ortamında kayıt almaya karar verdiklerini anlatıyor.
PİKNİKTE GELEN TEKLİF
"Kayıt altına alınamayan eserler tükenmeye mahkumdur" diyen Hajmerem’in müzisyen olmaya iten de yine Çerkes kültürü. Müzikal çalışmalarına 2005’de Ankara Çerkes Derneği’nin bir pikniğinde aldığı teklif üzerine başlamış. Kendisinden derneğin müzik grubunda çalması istenmiş, o da Ankara’da bulunduğu süre boyunca Çerkesleri’n geleneksel enstrümanlarından garmonu çalmış.
"Ne repertuar ne de teknik açıdan yeterli değildim," diyerek anlatıyor o günleri. Gün geçtikçe Hajmerem’in Çerkes müziğine olan yatkınlığı artmış. Bu da beraberinde bir şeyler üretme arzusunu getirmiş. "2006’dan bu yana hem bireysel olarak hem de yakın çevremle beraber amatör kayıtlar yapıyoruz. Bu konuda bir şeyler üretmek isteyenleri de teşvik ederek ve maddi manevi destekler sağlayarak amatör de olsa müziğimize katkı sağlamayı amaç edindim. Tek amacım Çerkes müziğinin Türkiye diyasporasında gelişmesi" diyor.
HERKES İLGİ GÖSTEREBİLİR
Hajmerem’in, Çerkes ezgilerinin bugüne kadar kayıt altına alınmaması konusunda da tespitleri var: "Rahat bir millet olduğumuzu düşünüyorum. Silkelenmeden, başkasından görmeden, inat etmeden bir şeyleri sonuçlandıramıyoruz. ‘Neden böyle düşünüyorsun’ diye sorarsanız, bu kadar yetenekli ve bilgili insanlarımız olmasına rağmen gerçek ve otantik halinden ödün vermemiş bir Çerkes albümünün şu ana kadar çıkmamış olması bunu açıklar sanırım."
Hajmerem albüme Türkiye’de sadece Çerkeslerin değil herkesin ilgi göstereceği inancında. Son yıllarda kültürel farklılıkların daha çok vurgulandığını, insanların kültürlerini anlatmakta kendilerini ifade etmekte, eskiden olduğundan daha rahat olduğunu söylüyor. Müzisyen "Bunun yansımalarını kısa vadede göremeyiz belki fakat uzun vadede dilini, kültürünü ve kendini tanıyan nesiller göreceğiz," diyor.
GELENEKSEL ENSTRÜMANLAR KULLANILDI
Xexec-Çerkes Ezgileri albümü altı enstrümantel, 13 parçadan oluşuyor. Albümde geleneksel Çerkes enstrümanlarından akordeona benzer bir müzik aleti olan garmon, ape-pshıne, shge-pshıne, bjamiy ve pkhachıch kullanılmış.
Hajmerem, "Ape-pshıne mandoline benzer, üç telli bir enstrümandır. Shge-pshıne ise daha çok kemençeye yakındır. En otantiği at kuyruğundan yapılanıdır. Günümüzde bu örneğini bulmak çok zor. Bjamiy ise bir üflemeli çalgı. Pkhachıch ise tahtadan yapılan bir ritim aletidir. Bir çifti iki elin serçe veya yüzük parmaklarına bağlanıp çalınır. Bunların dışında albümde klarnet, çello, keman, piyano ve gitar da kullanıldı" diyor.
Sabah