1.Dünya Savaşı sonunda galip DEVLETLERİN çıkarlarını gerçekleştirme yollarının aramaları ,yenilen devletlerin siyasi,ekonomik ve askeri kısıtlamalar ve ağır yükümlülükler getiren antlaşmalar imzalamasına sebep oldu . *rus çarlığı, Osmanlı devleti ve Alman İmparatorluğu’nun yıkılması Avrupa Diplomasisi ve kuvvetler dengesini temelden sarstı *İtilaf devletleri sarsılan bu dengeyi anlaşmalar ve Milli devletler kurduğu izlenimini vererek sağlamaya çalıştı . *rusyanın ülkesinde sosyalist bir rejim kurması dünyadan soyutlanmasına sebeb oldu *Osmanlı Devleti’nin yıkılmasıyla ortaya çıkan boşluk , İngiltere ve Fransa’nın yayılmacı politikasıyla dolduruldu . * 1925 Locarno Antlaşması’na milletlerarası politikada yumuşama ve işbirliğine gidilerek barışın sürekliliğini sağlamak amacıyla silahsızlanma çabalarına girişildi . *Dünya barış için çabalarken 1929 ekonomik buhranı etkilerini her yerde etkilerini gösterdi *Japonyanın 1931 de mançuryayı işgali dünyayı bir savaşın eşiğine getirdi.
a-) JAPONYA
*ı.Dünya savaşında Japonya almanyaya karşı savaşa girerek pasikfikte ona ait olan adaları işgal etti
*Japonya , 1920 ‘ li ve 1930 ‘ lu yıllarda Uzak Doğu’nun en güçlü devleti oldu .
*Bu Avrupa devletlerini bazı tedbirler almaya yöneltti. 1922 “Washington deniz silahsızlanma konferansında” japonyanın deniz kuvvetlerine sınırlama getirildi.
* Liberallerin iktidarda olduğu 1927 ‘ ye kadar Japonya , ele geçirmek istediği bölgelere , ekonomik nüfuzu altına aldı .
* 1929 Ekonomik Buhran ‘ nın çıkması ve askeri destekli hükümetlerin işbaşına gelmesi , Japonya ‘ nın yumuşak yayılma politikasını değiştirdi .
* Japonya , 1931 ‘ de Mançuryayı işgal ederek Çin ’ e yöneldi .
*Asya’daki faaliyetlerinde serbest kalmak amacıyla , 1933 ‘ de milletler cemiyetinden çekildi . *Japonya ‘ nın 1937 ‘ de Çin ‘ e saldırması üzerine bu devletler Çin ‘ e yardıma başladı .* 1938 ‘ de Japonya doğu ve orta Çin ‘ in topraklarını ele geçirdi
İTALYA
*I.Dünya savaşında istediklerini elde edemeyen italyada iç karmaşa 1922 yılında Mussoliniyi iktidara taşıdı.
*Mussolini uzun süredir italyanın gerçekleştirmek istediği sömürgecilik düşüncesini “Roma İmparatorluğunun yeniden kuruluşu” adıyla milli bir ideal haline getirdi.
*İtalyanın ilk hedefi Balkanlarda güç kazanmaktı. 1924 yılında karışıklık içindeki Arnavutluk İtalyanın himayesine girdi, bir İtalyan görevlinin öldürülmesi bahane edilerek Yunanistan’ın Korfu adası işgal edildi.
*Mussolini Doğu Akdeniz ve anadoluyu da yayılma alanları arasında saymaktan çekinmedi
*İtalyanın akdenizde kuvvet kazanması Fransanın işine gelmese de İngiltere italyay yı avrupada fransaya karşı bir denge aracaı olarak destekliyordu.
*1929 ekonomik buhranı İtalya’yı oldukça etkiledi.Bu İtalyacı doğal zenginliklere sahip Habeşistan’a yöneltti. İtalya 1934 yılında Habeşistan’a asker çıkardı
*bunda japonyanın mançuryayı işgaline, almanya’nın versaydan kurtulma çabalarına batılı devletlerin sessiz kalması etkili olmuştu
*işgal 1936 da tamamalandı.
ALMANYA
*Versay Antlaşması ‘ nın Almanya ‘ ya getirdiği zorluklar ve 1929 Dünya Ekonomik Buhranı , Nazileri Almanya ‘ da iktidara taşımış ve Hitler ‘ in diktatörlük dönemi başlamıştı .
*Hitlerle birlikte Alman dış politikası yeniden şekillendi . Bu politikanın ilk hedefi Versay Antlaşması ‘ nın maddelerinden kurtulmaktı . İkinci hedefi Almanya dışında Almanların yaşadıkları toprakları almaktı .
*Nazi Partisinin , iktidara gelmesi birçok devleti endişelendirdi . Fransa , Versay Antlaşması ile üstünlüğü kaybetme ihtimalinden dolayı tedirgin oldu .
*SSCB komünist milletvekillerinin tutuklanmasına tepki olarak Almanya ile ticari ilişkilerini kesti ve ABD ‘ ye yaklaştı . 1934 ‘ te SSCB milletler cemiyetine kabul edildi .
* Polonya Versay Antlaşması’yla kendine bırakılan Danzig Bölgesi ‘ nin Almanya tarafından işgal edilme ihtimalinden endişe duydu .
*Hitler Polonya’yı rahatlatmak için onlarla saldırmazlık anlaşması imzaladı *1933 ‘ te Almanya milletler cemiyetinden çekildi 1934 ‘ ten itibaren kara , deniz ve hava kuvvetlerine güçlendirme çalışmalarını başlattı . * İngiltere , savunma gücünü arttırırken Fransa da mecburu askerlik süresini uzattı . *Hitler bu gelişmeler üzerine askerliği mecburi hale getirip Almanya , askerden arındırılan Ren Bölgesi’ne asker gönderdi . *1935 yılında versay ant. İle fransaya bırakılan Saar bölgesi halk oylaması ile almanya’ya katıldı *Almanya 1938 ‘ de Avusturya ile birleştiğini ilan ederek burayı ilhak etti . *Çekoslovakya ‘ nın Südütler bölgesinde 3.5 milyon Alman yaşamaktaydı . *1938 ‘ de Çekoslovakya ‘ yı işgal etme kararı aldı . *SSCB ile müttefiki Çekoslovakya ‘ ya sınırları ortak olmadığı için yardım gönderemedi . *Almanya , Fransa , İtalya ve İngiltere arasında Münih Konferansı toplandı . *Bu konferansta Südet , Almanya ‘ ya verilirken Çekoslovakya toprakları İngiltere ve Fransa ‘ nın garantisi altına alındır . * Münih Konferansı ‘ na davet edilmeyen ve Çekoslovakya ile ilgili kararlarda kendisine danışılmayan SSCB , batılı devletlerden uzaklaşıp Almanya ‘ ya yakınlaştı .
c-) Savaş Yılı : 1939
*Münih Konferansı ile Çekoslovakya ‘ dan Südet Bölgesi ‘ ni alan Almanya , 15 Mart 1939 ‘ da Prag ‘ a giderek Çekoslovakya ‘ yı işgal etti .
*Almanya ‘ nın işgallerinden cesaret alan İtalya nüfuzu altında bulunan Arnavutluk’u işgal etti . *Almanya , Versay ’ la serbest şehir statüsüne geçirilen Dantzig ‘ i Polonya ‘dan istedi .
*İsteği kabul edilmeyince polonyayı işgale karar verdi.
*İtalya ‘ nın 1942 yılının sonuna kadar savaşa giremeyeceğini bildirmesi üzerine Almanya SSCB ‘ ye yaklaştı .
*SSCB-Almanya saldırmazlık Paktı “ imzalandı . Paktın gizli maddelerine göre Baltık bölgesi ve Polonya ‘ ya toprakları iki devlet pay edildi .
*Almanya ‘ nın , 1 Eylülde Polonya ‘ ya saldırması üzerine İngiltere ve Fransa 3 Eylülde Almanya ‘ ya savaş açıldı . *SSCB , Estonya , Letonya ve Litvanya ‘ yı işgal etti . Finlandiya bası sınır bölgelerinde SSCB ‘ ye vermek zorunda kaldı ( 1940 ) .
Abid Yaşaroğlu Hocanın Ders Notlarından…