Beşar Esed rejimine karşı yaklaşık üç yıldır savaşan Suriyeli direnişçiler ve ülkeden kaçanlar bugüne dek defalarca silah ve mühimmat eksiklerini dile getirdi. Ancak sesleri dünyada bugüne dek pek yankı bulmadı. Direnişçiler de silah ve mühimmat eksikliğini giderebilmek için çareyi tarihi ve arkeolojik kalıntıları çıkarıp, karaborsada satmakta buldu. ‘Ülkenin geleceğini kurtarmak için geçmişini satmaktan başka çareleri kalmadığını’ belirten bazı direnişçiler kendilerini ‘Gündüz savaşçı, gece arkeolog’ olarak nitelendiriyor. Amerikan Washington Post gazetesine konuşan Ebu Muhammed Hamdi adlı bir direnişçi ‘Tam donanımlı bir orduya karşı dünya tarafından silahsız, parasız ve yardımsız’ bırakıldık sözleriyle durumu açıkladı.
PİŞMAN DEĞİLLER
Ülkenin güneyindeki kaçakçılık rotalarını yürütenlerden bir olan Ebu Macid isimli bir Suriyeli de, ‘İnsanlar bizi yargılayabilir ve bize hırsız diyebilir. Ancak bazı durumlarda geleceği kurtarmak için geçmişi kurban vermek zorunda kalabilirsiniz’ diye kendini savundu.
Özgür Suriye Ordusu’nun bugüne dek yaptığı tarihi alanların korunması yönündeki tüm çağrı ve çabalarına karşın ülkeden kaçırılan eserlerin satıldığı karaborsalar gün geçtikçe büyüyor. Bazı tarihi eserler ise Türkiye ve Lübnan’da el değiştiriyor ancak en büyük karaborsa her gün yaklaşık 2 bin mültecinin geldiği Ürdün’ün baikenti Amman’da kurulmuş durumda.
YOK PAHASINA SATILIYOR
Başkent Amman’daki karaborsada tarihi eserler her gün 50 bin dolar karşılığında el değiştiriyor. Batıda on binlerce dolara alıcı bulan bir tarihi vazo Amman’da 30 dolara satılıyor. Paha biçilmez bir arkeolojik tabletin karaborsa değeri ise sadece 3 bin dolar. Amman’da antikacılık yapan Muhammed Halil’in sözleri yaşananları özetliyor: ‘Her gün Suriye’den gelen mozaikler, heykeller, altın paralarla ilgili haberler alıyoruz, burada Suriye parça parça satılıyor’ Ürdün polisinin geçen cumartesi, Amman’da yaptığı baskında bir apartmanda Suriye’deki müzelerden getirilen büyük miktarda kaçak tarihi eser bulundu ve 40 kişiyi tutuklandı.
GÜNDÜZ SAVAŞÇI AKŞAM ARKEOLOG
Bir direnişçi, Maarat el Numan kentinde, geçen yıl Esed’e bağlı jetlerin bombaladığı Alma Arra Müzesi’nin zarar gören mozaiklerini incelerken görülüyor.
22 müze soyuldu
Suriye’deki 36 müzeden 22’sinden tarihi eserler kaçırıldı. Fotoğrafta geçen yıl yağmalanan Halep Müzesi görülüyor.
Halep Arkeoloji Müzesi’ndeki Hitit döneminden kalma ‘Tarhunzas Tanrısı’ isimli bu heykelin akibeti bilinmiyor.
Irak gibi mi olacak?
UNESCO’nun Amman Ofisi Müdürü Ann Paolini, ‘Suriye’de bugüne kadar yaşananları göz önüne aldığımızda ülkenin tarihi mirasının yağmalanma riski çok yüksek’ dedi. Suriye’deki durumun henüz Irak’ta yaşananlar kadar vahim olmadığını söyleyen Ürdün Turizm ve Arkeolji Bakanı Neyef Fayez ise, ‘Ancak ülkedeki güvenlik eksikliği göz önüne alınırsa, şu an olanların gelecekte çok daha büyük ölçekte yaşanacağını bekleyebiliriz’ uyarısında bulundu. Suriye Antik Dönemler Direktörü Mamun Abdülkerim de, ‘Sadece Suriye tarihi değil, tüm insanlık tarihi tehlikede’ diyerek önlem alınması çağrısı yaptı. AP’ye konuşan Abdülkerim, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne de tarihi eser kaçakçılığının yasaklanması konusunda karar alma çağrısında bulundu.
YeniŞafak