Saltanatın Kaldırılması ve Cumhuriyetin İlanı;
SALTANATIN KALDIRILMASI
*İtilaf devletleri ile imzalanan Mudanya Ateşkes Anlaşması ile Kurtuluş Savaşının silahlı mücadele bölümü sona erdi ve barış görüşmeleri dönemi başladı.
*İtilaf devletleri görüşmelere hem İstanbul hem de Ankara hükümetlerini davet etti.
*İstanbul hükümeti görüşmelere ortak bir heyet göndermeyi teklif etti. Bunun üzerine BMM saltanatı kaldırdı. (1 Nisan 1922)
*Son padişah Sultan Vahideddin 1922 tarihinde İstanbul’u terk etti ve Abdülmecid Efendi halifeliğe getirildi.
CUMHURİYETİN İLANI
*Mustafa Kemal’in anadoluya geçişinden itibaren yayınlanan belgelerde Cumhuriyet fikrini rahatlıkla takip edebiliriz.
*Amasya Genelgesi, Erzurum Kongresi ve Sivas Kongresinin aldığı kararlar arasında milli egemenlik vurgusu oldukça barizdir.
*23 Nisan 1920 tarihinde açılan meclise BMM denilmesinin sebebide Cumhuriyet fikridir.
*Saltanatın kaldırılmasından sonra fiilen Cumhuriyet yönetimi vardı.
*Bu dönemde meclis hükümeti modeli uygulanıyordu. Partiler yoktu. Bakanlar millet vekilleri arasından seçiliyordu. Meclis başkanı ise başbakan görevini ifade ediyordu.
*13 Ekim 1923 tarihinde Ankara başkent yapıldı.
*Bu sırada bir hükümet bunalımı doğdu ve başbakan Fethi Okyar istifa etmesine rağmen bunalım aşılamadı.
*Mustafa Kemal hükümet krizini aşmak amacıyla arkadaşlarını topladı ve 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyeti ilan etti.
*Mustafa Kemal cumhurbaşkanı, İsmet İnönü ise başbakan seçildi.
Abid Yaşaroğlu Hocanın Ders Notlarından