Araştırmacı Prof. Dr. Salim Aydüz, Yedikıta Tarih ve Kültür dergisindeki “Roket Bir Osmanlı İcadı mı?” makalesine yönelik bazı internet sitelerindeki haberlere ilişkin, Bayramoğlu Ali Ağa’nın, aslı Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinde bulunan Ümmü’l-Gaza isimli eserinde bu roketleri ilk defa kendisinin icat ettiğini bizzat ifade ettiğini belirtti.
Aydüz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Amerika Kıtası’nın Müslümanlar tarafından keşfiyle ilgili değerlendirmelerinin, Prof. Fuat Sezgin ve diğer pek çok bilim adamı tarafından teyit edildiğini söyledi.
Bayramoğlu Ali Ağa’nın kaleme aldığı, “Ümmü’l-Gaza fi Tedbiri’l-Harb ve Levazimiha” isimli eserinde, roket yapımıyla ilgili bilgiler verdiğini hatırlatan Aydüz, “Bayramoğlu Ali Ağa tarafından icat edilen roketler 7-8 metre büyüklüğünde ve hayli hacimli savaş roketleridir. Bayramoğlu Ali Ağa aslı Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinde bulunan Ümmü’l-Gaza isimli eserinde bu roketleri ilk defa kendisinin icat ettiğini bizzat ifade etmektedir” diye konuştu.
Prof. Dr. Salim Aydüz
Aydüz, söz konusu bilgilerin, arşivlerdeki belgelerden değil bir ateşli silah ustası ve mucit olan bizzat Bayramoğlu Ali Ağa’nın kendi telif ettiği yazma eserde kayıtlı olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Söz konusu eser, benim tarafımdan, Yazma Eserler Kurumu üzerinden yayınlanmış olup, kolayca elde edilebilir. Eserin Türkçe çevirisi de aynı yayında bulunmaktadır ve son derce anlaşılır bir Türkçe ile yazılmıştır. İfadesi şu şekildedir: ‘…hakir bir tulumba (roket) icad eylemişümdür zira bizim humbaracılarımızın ķullandığı tulumba ancak ateş saçar amma mezbūr tulumba hem ateş saçar ve hem beşer onar tüfenkler var içinde kurşun atar.”
Lale Devri’nde değişik icatlar yapıldığının altını çizen Aydüz, “Ancak makalenin hiçbir yerinde, haberde iddia edildiği gibi Osmanlı’nın Avrupa’dan ileri olduğu ifadesi söz konusu değildir. Ancak bu icatların Osmanlılar tarafından yapıldığı söz konusudur. Birkaç icada bakarak sanayi devrimini yapan Avrupa ile Osmanlıyı kıyaslamak söz konusu değildir” görüşünü dile getirdi.
Prof. Dr. Salim Aydüz, makalesinde yer alan denizaltı konusundaki bilgilere ilişkin de şunları aktardı:
“Haliç Tersanesi’nde mimar olan İbrahim Efendi’nin icat ettiği “Tahtelbahir” isimli denizaltı, Osmanlı’da da bu isimle anılıyor. Bu denizaltıyla ilgili bilgileri hem Mehmed Hazini’nin Surname isimli eserinde hem de Vehbi’nin Surname isimli eserinde vardır. Seyyid Vehbi, Mimar İbrahim Efendi’nin icat ettiği bu harikulade icadı bir timsaha benzetmektedir. Drebbel tarafından kullanılan denizaltı ile buradaki denizaltı bir birine benzemekle birlikte Osmanlılarınki tamamen farklıdır. Drebbel’inki kürekli bir denizaltı türüdür. Osmanlıların yaptığı ise küreksiz olup kendine özgü bir denizaltıydı.”