Mikveh Israel Okulu..
Avrupa’da milliyetçilik hareketlerinin zirve noktaya ulaştığı 19. Yy’da, dil ve kültür birliği yüceltilirken, milliyetçiler ülkelerindeki ulusal ve kültürel azınlıkları dışlama yoluna gitmişti. Bu durum tarihin bazı dönemlerinde topraklarından sürülen ve sürüldükleri topraklarda da çeşitli dini ve siyasi sebeplerden dolayı ezilen Yahudileri daha da zor durumda bırakmıştı. Doğal olarak da yeşeren Milliyetçi akımlardan Yahudi kanaat önderleri de etkilenmiş ve ileride siyonizm fikrine dönüşecek olan idealler benimsemeye başlamışlardı.
Bu ideallerin sonuçlarından biri olarak 1860 yılında Paris’te kurulan AIU (Allıcance Israelite Unıverselle-Evrensel Yahudi Birliği), eşitlikçi, toplumsal fikirleri benimseyerek, Yahudilerin birbirlerine karşı sorumluluk almasını hedeflemiş ve eğitim ve mesleki gelişim yoluyla güçlenip kendine yetmeyi teşvik etmişti. Bu doğrultuda bölge halkının da isteği ile 1868 senesinde Filistin’e doğru yolculuğa çıkan AIU üyesi Charles Netter, burada yapmış olduğu çalışmalar sonucunda buradaki Yahudi gençlere ziraat alanında eğitim verecek bir okul kurmaya karar vermişti. Dönemin Osmanlı sultanı Abdülaziz’den alınan izinler ve ara tahsisi ile 1870 Nisanı’nda Mikveh Israel (İsrail’in Umudu) okulu kurulmuştu.
Kuruluşundan bu yana bir gün bile çalışmasını durdurmayan Mikveh Israel Okulu, eğitime aldığı Yahudi gençlere (çok az da ola Yahudi olmayanlara da eğitim vermiştir) mesleki uzmanlık kazandırmış ve bölge çapında bir araştırma merkezi görevi üstlenmiştir. Baron Edmond de Rothschild gibi Yahudi zenginleri tarafından finanse edilen okulun, özellikle 19. Yy son çeyreğinde Doğu Avrupa’dan gerçekleşen Yahudi göçleri ile çehresi değişmiş, göçü emen bir kurum olmuştu. Bu okuldan mezun olanlar araında tarım gruplarını oluşturmak için para fonları ve kollektif yaşam alanlarını kuran önemli kişiler yer almıştır. Ayrıca İbranice’nin günlük hayatta kullanılmaı üzerine önemli çalışmalar yine burada yapılmış, okulda adece İbranice konuşma şartı getirilmiştir. Ayrıca günümüzde İbranice’nin babaı olarak bilinen Eliezer ben Yehudah bu okulda görev almış hocalardandır.
19. yy’ın onlarına doğru, artan baskılarla birlikte, daha öncesinde ömürlerinin on dönemlerini yaşamak için Filistin’e gelen Yahudiler artık hayatta kalabilmek için Osmanlı topraklarına göç etmeye başlamıştı. Böyle AIU’nun hedef kitlesinin hacmi büyümüş ve renklenmişti. Öncelikli eğitim amacı Yahudileri yaşadıkları toprağa entegre etmeyi amaçlayan Mikveh Israel okulu bu tarihlerde vatanız ve yoksul göçmen Yahudilerin barınma ve aidiyet sorunlarını da çözmeye odaklanmıştı. Ayrıca bu dönem siyonizm fikrinin artık temel kalıplara oturduğu ve siyasi bir argüman olarak ön plana çıktığı bir dönem olmuştu.
Öyle ki öncelerde, Avrupa’daki Yahudi sorununun çözümünü asimilasyonda yani topluca Hristiyan dinini kabul etmekte gören Macar asıllı Yahudi Theodor Herzl, Fransa’daki Alfred Dreyfus davasından sonra, güçlü ırkçı saldırılar karşısında Yahudi sorununun ancak siyasi yoldan çözülebileceğine kanaat getirmişti. Yahudilerin kendi kaderlerini tayin edebilecekleri devletlerini ancak uluslararası camianın desteği ile olabileceğini savunmuş ve ortaya attığı fikirler ile daha önceden ortaya çıkan siyasal siyonizm olgusunu eyleme dönük hale getirmişti.
Herzl, bir Yahudi devleti kurma hayaliyle başladığı çalışmalarında, kendisine destek bulma amacıyla da, o dönem Osmanlı devleti ile yakın ilişkiler içerisinde bulunan Almanya’yı yanına çekebilmek için Alman imparatoru ile görüşmeler ayarlamıştı. Hatta Ortadoğu ziyaretinde Kaiser II. Wilhelm’e Mikveh Israel okulunda bir karşılama bandosu hazırlamıştı. (Bu karşılaşma aynı şekliyle heykeli yapılarak okul girişinde halen o günün anısına sergilenmektedir). Okulun en önemli yöneticileri arasında yer alan İstanbul doğumlu Joseph Niego Herzl’in ricasını kırmayarak bu organizasyonu düzenlemiş; Kaiser Herzl ile tokalaşarak onun şahında siyonizm için bir görünürlük sağlanması amaçlanmıştır. Bu olayı Herzl hatıralarında detaylı olarak anlatmaktadır.
Mikveh Israel, 1. Dünya savaşı sonrası manda yönetimi altında iken bölgeye yeni göç dalgasıyla gelen (New Yishuw) göçmenler vasıtası ile 1948 İsrail’in kuruluşuna dek aktif çalışma içerisinde olmuştur. Hatta İsrail ordusunun temelini oluşturan Haganah’ın bir kolu da bu okulda kurulmuştur. Bölgeye kaçak giriş ve yerleşimler buradan sağlanmış; o dönem Filistinliler ile olan çatışmalarda ön planda olmuştur.
İsrail’in ilk başbakanı Ben Gurion konuşmalarında Mikveh Israel’den bahsederken, bu okul kurulmadığı takdirde İsrail devletinin de kurulamayacağını zaman zaman beyan etmiştir. Günümüzde de çeşitli kutsal günlerinde Yahudi aileleri, bu okulun turlarına ailecek katılmaktadırlar.