Bozkır hayatının zor şartları Türkleri mücadeleci ve disiplinli bir yapıya sahip olmalarını gerekli kılmıştır.Bu yüzden Hazar Hakanlığı’n daki yabancı askerleri istisnai olmak üzere Türklerde ücretli askeri bir sınıf yoktur. İlk düzenli ordu Hun Hükümdarı Mete tarafından kurulmuştur. Türk ordusu günümüze kadar gelen ve başka devletlerin ordularına da örnek olan “onlu sistem” e göre ; teşkilatlandırılmıştır.
Türk kağanı her savaşta ordunun başında bulunur ve bizzat orduyu komuta ederdi.Ordu merkez,sağ ve sol olmak üzere üç sistemli bir yapıya sahipti. Başlarında “şad” denilen komutanları bulunan bu askerler asıl orduyla irtibat halindeydi.Köktürk kağanlarının bahadırlardan seçilmiş özel bir muhafız birliği bulunmaktaydı. Bu muhafız birliğinin askerleri ise “böri “(kurt) adıyla anılmaktadır.
Savaş zamanında düşman ordusu durumunu öğrenmek için “yelme” denilen keşif kolu gönderilmekteydi. Mani dinini kabul eden Uygurlar yerleşik hayata geçip et tüketimini bıraktıkları için zamanla askeri özelliklerini kaybettiler.,
Mete’nin icat ettiği ıslık çalan oklar o dönem kullanılan en etkili silahlardı. Bu oklar, atıldığında rüzgarın etkisiyle ses çıkarır ve düşmana korku salardı.
Türk savaş sistemi “ hareket ve sürat “ üzerine kurulmuştu. Savaşta hareket ve sürat üstünlüğü sağlayan unsur at idi. Alınması planlanan bölgeler önce akıncılar tarafından gözden geçirildi. Bu seferler sırasında düşmanın moralini bozmak için çeşitli rivayetler anlatılırdı.
Türklerin en önemli savaş usulleri sahte ricat ( geri çekilme ) ve pusuydu.Türklerin başarıyla kullandığı bu usule “turan taktiği” denilmiştir.
Abid Yaşaroğlu Hocanın Ders Notlarından…