*III.Ahmet’in çağdaşı Rus Çarı I.Petro: 1-Rusya’yı büyük bir devlet haline getirmek, 2-Karadeniz’e inmek, 3-Kırım’ı ele geçirmek, 4-Balkanlardaki Ortodoksları himayesine almak,
5-Lehistan üzerinde hakimiyet kurarak Baltık Denizi’ne açılmak istiyordu.
I.Petro ile başlayan bu Rus politikası Osmanlı-Rus savaşlarının ana sebebidir.
PRUT SAVAŞI
Tarihi: 1710
Taraflar: Osmanlı X Rus
Sebebi: 1-Lehistan’ın Rus hakimiyetine girmesi, 2-Rusya’nın Balkanlardaki Ortodoksları Osmanlılara karşı isyana teşvik etmesi
Sonuç: Baltaca Mehmet Paşa Prut Antlaşması’nı imzalayarak savaşa son verdi.
PRUT ANTLAŞMASI
Tarihi:1711
Taraflar: Osmanlı- Rus
Maddeleri: 1- Azak Kalesi Osmanlılara teslim edilecek ( Karadeniz tekrar Türk gölü haline geldi.). 2-Ruslar İstanbul’da daimi elçi bulundurmayacaklar. 3-Ruslar Lehistan’ın iç işlerine karışmayacaklar.
Önemi: Prut Antlaşması, II. Viyana Kuşatması’ndan sonra Kutsal İttifak’a indirilen ilk darbedir. Ancak Ruslar antlaşma şartlarına uymamışlardır.
1716 OSMANLI –AVUSTURYA SAVAŞI
Sebep: Osmanlı Devleti Venedik’e ait Mora’yı alınca, Karlofça Antlaşması’nın garantör devleti olan Avusturya Osmanlılara Mora’dan çekilmesi için ültimatom verdi. Osmanlı Devleti de Avusturya’ya savaş ilan etti.
Sonuç: Savaş Pasarofça Antlaşması ile son buldu.
PASAROFÇA ANTLAŞMASI
Tarih: 1718
Taraflar:Osmanlı-Avusturya
Maddeleri: 1-Mora Osmanlılarda kalacak. 2-Arnavutluk ve Dalmaçya kıyısındaki bazı kaleler Venedik’e bırakılacak. 3-Temeşvar, Belgrat, Banat, Kuzey Sırbistan, Eflak’ın batısı ( Oltu ırmağına kadar) Avusturya’ya bırakılacak.
Önemi:1-Osmanlılar Macaristan’ı tamamen kaybetti. 2-Pasarofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti batıda, tarihinde uzun sayılabilecek bir barış dönemi yaşamıştır.
İSTANBUL ANTLAŞMASI
Tarih:1724
Taraflar: Osmanlı-Rusya
Önemi:1-İran’ın Kafkasya’daki toprakları Rusya ile Osmanlı Devleti arasında paylaşıldı.
2-Osmanlılar ile Ruslar arasında imzalanan ilk dostluk antlaşmasıdır.
LALE DEVRİ
1718 Pasarofça Antlaşması’ndan 1730 Patrona Halil isyanına kadar geçen döneme Osmanlı tarihinde Lale Devri adı verilir.
Osmanlı Devleti’nde Batılılaşma hareketi Lale Devri ile başlar.
Eğlence dönemi olarak bilinen bu dönem, Avrupa’ya yakınlaşma dönemi olarak da kabul edilir.
Dönemin padişahı III. Ahmed ve sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa barış yanlısı kişilerdi.
Lale Devri’nde:
1-Avrupa devletleri ile iyi ilişkiler içine girildi.
2-İlk defa Avrupa’ya elçi gönderildi.
3-Avrupalı devletlerin milli eğitim sistemleri kavranmaya çalışıldı.
4-İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi ilk Türk matbaasını kurdular (1727).
5-Tercüme kurulu oluşturularak bir çok eser Türkçe’ye tercüme edildi.
6-İstanbul’da yangınları söndürmek için Tulumbacı Ocağı kuruldu.
7-Yalova’da kağıt fabrikası kuruldu.
8-Fransız mimarisi örnek alınarak bir çok eser inşa edildi.(III.Ahmet Çeşmesi en güzel örneğidir.)
9-Tarihi eserlerin yurt dışına çıkışı yasaklandı.
PATRONA HALİL İSYANI
Tarih: 1730
Sebep: 1-Halktan ve esnaftan yeni vergilerin alınması. 2-Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın akrabalarını yüksek devlet görevlerine getirmesi.
Sonuç:1-III.Ahmet, Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’yı ve yakınlarını idam ettirdi. 2-İsyancılar III. Ahmet’i tahttan indirip yerine I.Mahmut’u padişah yaptılar. 3-I. Mahmut, Patrona ve adamlarını idam ettirdi (1731).
Önemi: Patrona Halil isyanı Lale Devri’ni sona erdirmiştir.
Abid Yaşaroğlu Hocanın Ders Notlarından…