Çok Partili Dönem Denemeleri ve Bu Dönem İçerisinde Gerçekleşen Olaylar Nelerdir?

Tarih
Çok Partili Dönem Denemeleri ve Bu Dönem İçerisinde Gerçekleşen Olaylar Nelerdir?; HALK FIRKASI *Lozan görüşmeleri devam ettiği süreçte 1.Meclis dağıtılmış ve seçim kararı alınmıştı. *Mustafa Kemal ve...
EMOJİLE

Çok Partili Dönem Denemeleri ve Bu Dönem İçerisinde Gerçekleşen Olaylar Nelerdir?;

HALK FIRKASI

*Lozan görüşmeleri devam ettiği süreçte 1.Meclis dağıtılmış ve seçim kararı alınmıştı.

*Mustafa Kemal ve arkadaşları yeni bir parti kurmaya karar verdiler ve bir bildiri yayınladılar.

*Bu bildiride açıklanan ilkeleri kabul eden herkesin yeni partiye katılabileceğini ilan ettiler..

*Yapılan çalışmalar sonucu 9 Eylül 1923 tarihinde Mustafa Kemal başkanlığında Halk Fırkası kuruldu.

*Bu parti 1924 yılında Cumhuriyet Halk Fırkasına, 1935 tarihinde ise Cumhuriyet Halk Partisine dönüştü.

TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI

*Kurtuluş Savaşının önemli komutanları halk fırkasına girmeyerek muhalif bir örgütlenmeye gittiler.

*Mustafa Kemal bu komutanlardan askerlik ya da siyaseti seçmelerini istedi ve başta Kazım Karabekir olmak üzere istifa eden komutanlar 17 Kasım 1924 tarihinde Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasını kurdular.

*Liberal bir parti olan TCF tüzüğüne ”Halkın dini itikatlarına saygılıyız” maddesini yazmıştır.

*Bu sırada doğuda Şeyh Sait olayı çıktı. Bu olaya bazı TCF’lilerin katıldığı iddiası ile parti 3 Haziran 1925 tarihinde kapatıldı.

ŞEYH SAİT OLAYI

*Petrol çıkarılan Musul, anlaşmalara aykırı olarak İngilizler tarafından işgal edilmişti ve Musul’un bulunduğu Irak sınırı Lozan Anlaşmasıda çizilmeden bırakılmıştı.

*Bu sırada doğuda Şey Sait ayaklaması çıktı.

*Başbakan Fethi Bey olaya gereken önemi veremeyince başbakanlığa İsmet İnönü getirildi.

*İsmet İnönü önce Takrir-i Sükun kanunlarını çıkardı ve İstiklal Mahkemelerini yeniden kurdu.

*İsyan ksa sürede bastırıldı ve yakalanan liderler idam edildi. 1925

İZMİR SUİKASTI

*Mustafa Kemal’in yaptıklarına karşı olanlar Mustafa Kemal’e bir suikast hazırladılar.

*Eski ittihatçılar tarafından organize edilen suikast Mustafa Kemal İzmir’e gecikmeli gidince korkuya kapılan suikastçilerden bazıları arkadaşlarını ihbar edince suikast ortaya çıktı. Haziran 1926

*İstiklal Mahkemelerinde yargılanan Kazım Karabekir gibi bazı komutanlara beraat ederken Kara Kemal, Kemal Canbolat ve Cavit Bey gibi ittihatçiler idam edildiler.

SERBEST CUMHURİYET FIRKASI

*TCF’nin kapatılmasından sonra Türkiye de tek parti yönetimi kuruldu.

*Bu sırada 1929 Dünya Ekonomik Buhranı çıktı ve bir takım ülkesi olan Türkiye’yi oldukça etkiledi.

*Fethi Okyar gibi liberaller bu kötü gidişin sebebi olarak tek parti yönetimini gösteriyorlardı.

*Mustafa Kemal Paris’te büyükelçi olarak bulunan Fethi Okyar’ı yen bir parti kurmakla görevlendirdi.

*Fethi Bey Serbest Cumhuriyet Fırkasını kurdu. 12 Ağustos 1930

*SCF kimsenin beklemediği bir hızla örgütlendi ve inkılap karşıtları partiye sızdılar.

*Bunun üzerine Fethi Okyar partiyi kapattı. 17 Kasım 1930

MENEMEN OLAYI

*İzmir’in Menemen ilçesinde ”Din elden gidiyor” sloganıyla ayaklanan Derviş Mehmet ve arkadaşları olay yerine gelen Kubilay’ı öldürmüşlerdir.

Abid Yaşaroğlu Hocanın Ders Notlarından.