19 Ağustos 1953 tarihinde devrilen Muhammed Musaddık’ın devrilmesiyle başlayan olaylar zinciri 1970’lerde yaşanan İran Devrimi ile son bulmuştu.
İnternet sitesinin ‘bilgi edinme hakkı yasası’ sayesinde el geçirdiği belgeler eski bir CIA arşivcisi tarafından hazırlanmış.
Aslında belgeler daha önce 1981 yılında çok kritik bir eksiklikle birlikte yayınlanmış. Darbenin detayları gizleyen ‘3. bölüm’ dönemin açıklanmasında yer almamış. CIA, TPAJAX kod adlı operasyonun sebebi olarak Sovyetler Birliği’nin İran’ı ele geçirme ihtimali gösteriyor. Raporda ‘operasyon CIA’in ABD’nin dış politikasını gerçekleştirme hareketi’ ifadesi dikkat çeken başka bir nokta.
Yine belgelere göre ‘TPAJAX’ belli aşamalardan oluşuyordu. Bu aşamalar şöyle sıralanmış;
-Musaddık’ı devirmek için politik propaganda
-Şah’ı işbirliğine zorlama
-Kabine üyelerini rüşvet ile ele geçirme
-Toplumsal olayları körükleme
-Güvenlik kuvvetlerini organize etme
CIA’in bu darbe de İngiliz gizli servisi MI6 ile birlikte çalıştığı da açıklanıyor. CIA’in bu belgeleri neden 60 yıl sonra halka açmaya karar verdiği ise tam olarak bilinmiyor.
Timetürk