1915 yılında Eyüp Hilal-i Ahmer (Kızılay) Cemiyeti tarafından idare edilen İplikhane Hastanesi ve Haydarpaşa’daki Hilal-i Ahmer Tıp Fakültesi Hastanesi ile birlikte toplam 52 hastanede şehit olan askerlerin nereye defnedildiğine dair kayıtlar bulunamadı.
Hastane kayıtları ile Milli Savunma Bakanlığı’nın şehit listelerini karşılaştırarak kayıp erlerin izini süren 18 Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Lokman Erdemir, “Özellikle Anadolu yakasında başta Haydarpaşa olmak üzere yakınlarındaki hastanelerin şehitleri Karacaahmet’e, İplikhane Hastanesi’nde vefat edenler ise Eyüp Şehitliği’nde defnedildi.” diyor.
Edirnekapı’da şu an 6 bin 600 Çanakkale şehidinin yattığını belirten Erdemir, Eyüp ve Karacaahmet’e defnedildiği düşünülen şehitlere ait kayıtlara ulaşılamadığını ifade ediyor. Yaralı sevkiyatı esnasında vapurlarda şehit olanların ise genelde ilk iskelede bırakıldığını söyleyen Erdemir, İstanbul’a yakın diğer yerlerdeki hastanelerde vefat edenlerin de tespit edilmesi gerektiğinin altını çiziyor. Erdemir’e göre savaş sonunda İstanbul’daki hastanelere sevk edilen yaralı sayısı 211 bin 159.
Bu sayı, Çanakkale’ye muhabere için sevk edilen asker sayısının yarısı kadar. 1916 yılı sonunda İstanbul hastanelerindeki yaralılardan 6 bin 128’i ve hastalardan 24 bin 451’i vefat etti. Erdemir, hastanelerde şehit olan askerler için ‘vefayat’ listeleri tutulduğunu ve bu listelerin ortaya çıkmasıyla kayıp şehit mezarlıklarının bulunabileceğini söylüyor.
Çanakkale’de ağlatan buluşma
Gelibolu’da destan yazan şehit ve gazilerin yakınları, 98 yıl sonra Çanakkale’de bir araya geldi. Çanakkale Valiliği’nin düzenlediği ‘Biz Değil Miydik Projesi’ne katılan torunların buluşması duygu dolu anların yaşanmasına sebep oldu. 8 yaşındaki Sinan İlhan’ın okuduğu Fatiha, şehit yakınlarını gözyaşlarına boğdu.
1915 yılında 140 askerlik şubesinden askerin Çanakkale’ye geldiğini, bunların neredeyse yarıya yakınının şu anda milli sınırlar içinde olmadığını belirten Vali Güngör Azim Tuna, “Şehitlerimizin aziz hatıralarına yakışır şekilde bugün ve bundan sonra da bu ülkede yaşayanların, etnik kökeni ne olursa olsun Çanakkale’de buluşması ve geleceği birlikte inşa etmesi bizim için çok önemli.” diye konuştu.
AA