Sultan II. Abdülhamit Han, fotoğrafçılık sanatına olan merakıyla bilinir. Kendisinin devrin ünlü fotoğrafçılarına hazırlattığı, içerisinde binlerce fotoğraf yer alan “Yıldız Albümü” onun bu ilgisinin en güzel örneği. 35 bin kareyi bulan bu albüm tam anlamıyla bir kültür mirası. İBB Kültür A.Ş., bu arşivden derlenen“Sultan II. Abdülhamit İstanbul Fotoğrafları”, “Sultan II. Abdülhamit arşivinden Dünya” isimli eserlerden sonra şimdi de “Sultan II. Abdülhamit’in Aile Albümü” ile kültür-sanat dünyamıza hazine niteliğinde bir kitap daha kazandırdı.
Kültür A.Ş. Genel Müdürü Nevzat Bayhan’ın genel yayın yönetmenliğinde ve Hakan Yılmaz’ın editörlüğünde hazırlanan albüm, şehzade ve sultanların fotoğraflarını ilk defa gün yüzüne çıkarıyor. Albümde ayrıca fotoğraf sanatçısı Gültekin Çizgen değerlendirmelerde bulunurken, Prof. Dr. Nurhan Atasoy da fotoğraf arşivinin yakın tarihine ışık tutuyor. Sultan Abdülhamit Han’ın büyük torunu Harun Abdülkerim Osmanoğlu’nun dedesi Mehmet Selim’in Suriye’deki sürgün hayatı ile alakalı ilginç notlar düştüğü albümde, Sultan’ın soyağacı ve aile bireyleri hakkında da bilgiler bulunuyor.
Albüm’ün fotoğraf dizilişinde hanedan geleneğine uygun olarak öncelik şehzade fotoğraflarına verilirken, sultan fotoğrafları şehzadelerden sonra geliyor. Son Halife Abdülmecit Efendi’nin çocukluk fotoğrafları, sultanların yanı sıra Yıldız Sarayı’ndan kesitler, saraya davet edilen tiyatro grupları ve cülüs merasimindeki şehzadelerle birlikte sünnet ettirilen fakir çocuklar tarihe adeta not düşülen fotoğraf karelerinden sadece bir kaçı. 1800’lü yıllara ait önemli bir kültür mirası olan bu arşiv, Sultan Abdülhamit ve Abdülaziz’in soy ağacından şehzade ve sultanların çocukluk halleri, kıyafetleri, kılıçlı üniformaları, fes şapka ve papyon gibi aksesuarlar; saç modelleri ve o dönemde sarayda yaşanan modalar üzerine ilginç izlenimler sunuyor.
II. Abdülhamit’in çok farklı bir yönünü ortaya koyan bu albüm, Sultan’ın dönemin teknolojik gelişmelerine açık bir padişah olduğunu ve teknolojiyi çok iyi kullanabildiğini de gösteriyor. O, bu yeni görsel tekniğin önemini tam anlamıyla kavramış, ondan sonuna kadar yararlanmıştı. İstanbul’da kurulan yeni okulları, Şûra-yı Devlet’i, tıbbiyeyi, siyasi partileri, mülkiye ve hukuk fakültelerini hep fotoğraf karelerinden takip etmişti. Ülkenin gelişmesini fotoğraf karelerinden izlemek O’nda bir usul haline gelmişti.
Abdülhamit, dönem dönem Osmanlı’nın kültür yapısını ve gelişmelerini sergilemek için özenle hazırlanmış fotoğraf albümlerini Amerika, İngiltere, Almanya ve Japonya’ya göndermişti.
“Abdülhamit Han’ın Aile Albümü” şüphesiz bu güne kadar yapılan arşiv çalışmaları içerisinde çok özel bir yere sahip. Türkçe-İngilizce olarak yayımlanan kitap, “Harem”e girebilen saray fotoğrafçıları Abdullah Feres ve Vasilaki Kargopoulo ile ilgili bilgilerle son buluyor.
Eser, Kültür A.Ş.’ ye bağlı İstanbul Kitapçısı’dan ve www.istanbulkitapcisi.com adresinden temin edilebilir.