Bir Osmanlı alimi olan Carullah Efendi’nin 2 bin 200 civarındaki esere düştüğü notlardan hareketle Berat Açıl’ın koordinatörlüğünde Osmanlı kitap kültürü üzerine bir çalışma yürütülüyor. ‘Osmanlı Kitap Kültürü’ isimli proje sonunda ortaya çıkacak kitapla entelektüel tarihimizin bilinmeyen pekçok yönü açığa çıkacak.
Şehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Berat Açıl, Süleymaniye Kütüphanesi’nde 2 bin 200 civarında kitabı bulunan Carullah Efendi’nin kitaplarını okurken düştüğü on binin üzerinde notlar ‘Osmanlı Kitap Kültürü’ isimli bir proje kapsamında detaylı bir atolye çalışmasıyla inceleniyor. Projenin amacı 18.yy’da yaşamış olan Carullah Efendi’den hareketle bir Osmanlı âliminin en geniş anlamıyla kitap algısını ortaya çıkarmak.
İlmi Etüdler Derneği (İLEM)’nin de desteğişle projenin koordinatörlüğünü yürüten Açıl, Carullah Efendi’nin kitaplarını tercih etme nedenini Yeni Şafak’a yaptığı açıklamada şöyle anlattı:
Carullah Efendi’nin yazmalara düştüğü notlar ilgimizi çekiyor. Başka herhangi bir koleksiyonda böylesi bir özellik bildiğimiz kadarıyla yok. Bu notlar çok değişik konularda olabildiği için hem kitap kültürünün değişik boyutları hem de tarihin bilmediğimiz yönleri açığa çıkabilmekte. Carullah Efendi’nin kitabı ne zaman, kimden, bazen nereden aldığı; müstensihin kim olduğu, varsa müstensihle ilişkisi gibi kişisel bilgiler de notlara yansıyabilmektedir. Örneğin, sadece mülkiyeti belirtir diye bakılıp geçilen temellük kaydındaki bir ifadeden Carullah Efendi’nin ne zaman ¨baba¨ olduğu ve oğlunun ismini de öğrenebilmekteyiz.
Koleksiyondaki farklı ilim dallarına ait notların, konunun uzmanı akademisyenler tarafından inceleneceği makaleler bir kitapta toplanarak ilim dünyasının istifadesine sunulacak. Farklı bilim dallarında akademik çalışmalarını sürdüren, Şükrü Özen, Irvin Cemil Schick, Hatice Aynur, Fatih Usluer, Günhan Börekçi, Ali Benli, Taha İmamoğlu, İbrahim Halil Üçer, Tuba Nur Saraçoğlu, Semih Atış, Sami Arslan ve Mukadder Gezen Carullah Efendi’nin kitaplardaki notlarını, Osmanlı kitap kültürü bağlamında değerlendirecek.
İlk kez bir kitap koleksiyonunun baştan sona tematik olarak inceleneceği bu projede hem Osmanlı kitap kültürü hakkında elyazmaları ve bu kadar çok esere dayalı bir çalışma yürütülmüş olacak hem de ilk defa bir kütüphanenin nasıl oluştuğuna ve bazen yazmaların kimlerden ve nereden alındığına dair yeni ve orijinal bilgilere sahip olunacak.
Diğer taraftan Osmanlı kitap kültürünün incelikleri ve bilinmeyenleri 14 Aralık 2013’te Üsküdar Bağlarbaşı Kültür Merkezi’nde düzenlenecek bir panelde konuşulacak. Panele Osmanlı kültür tarihi alanındaki çalışmalarıyla tanınan Berat Açıl, Uğur Derman, Irvin Cemil Schick ve Muharrem Varol katılacak.