Bundan tam 500 yıl önce Valide Sultan’ın "Yazmacılık Tokat’ta yapılacak, geliri de kimsesiz çocuklara verilecek,” diyerek başlattığı yazmacılık geleneği, yıllar içinde unutulup gitmeye başladı. El emeği isteyen, kalıbından boyamacılığına kadar çok zahmetli bir süreçte yapılan yazmalar, artık hazır serigrafik üretime dönüştü. Tokat‘taki birkaç yazma ustasıyla İstanbul’da da önce şair-ressam Sabahattin Eyüboğlu, sonra da oğlu Mehmet Eyüboğlu tarafından yaşatılmaya çalışılan bu geleneksel el sanatımızın geleceğiyle ilgili şimdi yeni bir umut doğdu.
Bu yılın başında kaybettiğimiz Mehmet Eyüboğlu‘nun eşi Hughette Eyüboğlu, eşinin vasiyeti üzerine yaşatmaya kararlı olduğu yazmacılık geleneğinin Tokat’ta da emektarlarının olduğunu bildiği için haziran ayında Tokat’a giderek bu kararı verdiğini söylüyor: "Eşim Mehmet Eyüboğlu’nun ‘Ustalara Saygı’ adlı bir seri hazırlama fikri vardı. Onun ölümünden sonra Tokat yazmalarını basmak için önce bu şehri tanımam gerektiğini düşündüm. Tokat’a ilk kez gittim ve yazmacılığın orada hâlâ yaşatmayı sürdüren çok iyi ustalar olduğunu gördüm. Onlarla konuştukça ne kadar önemli bir malzeme ve bilgi birikimine sahip olduklarını gördüm. ‘Birlikte neler yapabiliriz?’ diye düşündük ve Tokat-İstanbul arasında bu geleneği yaşatmak için işbirliğine karar verdik.
Tokatlı ustalar İstanbul’a gelecek ve bizim Kalamış’taki atölyemizde dersler verecekler. Yazma desenlerini, öykülerini belgeleyeceğiz. Tokat’ta bir müze açılmasını istiyoruz. Yazmacılar Hanı’nın yeniden canlandırılması için de girişimlerde bulunacağız. 500 yıllık bu gelenek kaybolmamalı. Yoksa belleksiz bir halk sanatı haline gelecek ve kaybolacak."
Hughette Eyüboğlu, kayınpederi Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun akademideki öğrencilerine yazmacılığı öğrettiğini ve o yıllarda olmayan yılbaşı kartları geleneğini başlattığını hatırlatıyor. Usta-çırak ilişkisiyle yazmacılığı öğrenen ve 37 yıldır bu işi yapan Tokatlı usta Hüseyin Er de geçtiğimiz hafta İstanbul’a gelip, Bedri Rahmi Atölyesi’nde bilgilerini paylaştı. Tokat’ta 75. Yıl Yazmacılar Sitesi’ndeki atölyesinde 15 yardımcısıyla birlikte çalışan Er, üç çocuğunu da bu alanda yetiştirmiş. Er, geleneksel yazma desenleri olan Tokat içi dolusu, Elmalı, Çengelköy‘ün ilgi görmemesinden şikâyetçi.