Anadolu aile yapısının özelliğinden kaynaklanan fıtrata uygun çocuk yetiştirme metodudur Anadolu Pedagojisi.
Çocuk eğitiminde en büyük sorumluluk aileye düşmektedir. Gerek çocukluğun okul öncesi dönemlerinden gerekse de okul yıllarında ailenin verdiği eğitim çocuğun kişilik gelişiminde oldukça etkilidir. Özellikle modern çağla birlikte çocuk eğitiminde batılı öğretiler egemen oldu. Anadolu’da da uygulamaya sokulan bu öğretiler, Anadolu’nun çocuk eğitimindeki binlerce yıllık medeniyet birikimiyle uyuşmadı. Ailelerin çocukları ile iletişiminde sorunlar arttı, modern çağa özgü hastalıklar arttı, psikologların kapısını aşındırma moda haline geldi. Aile içi eğitimin yanlış olması modern insanı yalnızlığa itti. Aileyi ön plana çıkararak yayın hayatını sürdüren Moral Dünyası dergisi, batı endeksli pedagoji usullerinin yaşadığımız coğrafya ile uyuşmadığından hareketle Anadolu Pedagojisini öneriyor.
Adem Güneş’ten ezberbozan bir yaklaşım
Uzman Pedagog Adem Güneş, çocuk terbiyesinde batıyı değil kendi kültürümüzü referans almamız gerektiği üzerine oylumlu bir yazı kaleme almış. Osmanlı döneminde, Anadolu’da çocuk yetiştirme sorumluluğunun bugün olduğu gibi sadece anne üzerine atılmadığını, çocuğun yetişmesinden herkesin sorumlu olduğunu belirterek Osman Gazi’nin eğitimde Şeyh Edebali’nin rolünü örnek gösteriyor. Aslında, sadece Osmanlı’da değil; Osmanlı’dan önceki dönemlere de bakıldığında bu milletin ortak karakterinin “insan yetiştirmek” olduğunu söylüyor Adem Güneş.
Psikolojinin kelime manası itibariyle ruh bilimi olduğu ve insanda bozulmuş olan ruh dünyasını yeniden inşa etmeye çalıştığını bu nedenle reformcu bir yapıya sahip olduğunu belirten Adem Güneş, pedagojinin ise çocuk bilimi olduğu ve henüz bozulmamış, tertemiz bir vaziyette anne-babanın elinde bulunan çocukların dünyasını yakından inceleyerek anne-babaya, eğiticiye çocukların ruhunu bozmadan nasıl yetiştirilmesi gerektiği üzerine tavsiyelerde bulunduğundan, psikolojinin yeniden inşa, pedagojinin ise sıfırdan inşa etmek olduğunu vurguluyor.
Anadolu Pedagojisi mi? O da ne?
Göz kamaştırıcı bir hassasiyetle çocuk yetiştiren Anadolu insanını gören Batılı bilim adamları, çocuğa bakış açısını değiştirdi. Bir zamanlar, içinde günah ve şeytan ile dünyaya geldiği konusunda şüphe duyulmayan ve onun için vaftiz edilerek günahlarından arındırılan çocuk, bir süre sonra batıda daha değerli hale gelmeye başlıyor. Batıda, medya pedagojisi, transkültürel pedagoji, ortopedagoji, eğitim pedagojisi gibi branşlar ortaya çıkıyor.
Batılı öğretinin Anadolu’da uygulanmasında, eğer Doğu Anadolu’da yaşayan halkı tanımamış, onların yaşamlarını görmemiş, duymamış, bilmemiş olursak, Said Nursi’nin çocukluk yıllarında minarelerin tepesinde yürümesini hiperaktif bir çocuk olarak tespit edecek, Hacı Bayram Veli’ye halk içine çıkmıyor, çilehanesinde gözyaşı döküyor diye asosyal kişilik olarak adlandıracağımızı belirtiyor Adem Güneş. Peki bu anlamda Anadolu Pedagojisi nedir? Adem Güneş’e göre, çocuğu fıtratı üzerine yetiştirmektir. Çocuğun fıtratını bozacak her türlü davranış ve tazyikten uzak durmaktır. Anadolu Pedagojisi’nde her bir çocuk ayrı bir çocuktur. Çocuklara eşit davranılmaz, adaletli davranılır. Çocuk farklılıkları gözönünde bulundurularak ona göre davranılır. Çocuğa koşulsuz bir sevgi sunulur.
Ne yapmalıyız?
Adem Güneş, sonuç olarak Anadolu Pedagojisi’nin felsefesini su yüzüne çıkartmak gerektiğini ifade ediyor. Madem ki bu topraklar üzerinde Yunuslar, Mevlanalar, Hacı Bektaş-ı Veliler, Hacı Bayramlar, Muhammed Raşit Erollar, Bediüzzamanlar, Esat Coşanlar, Fatihler, Yavuzlar, Alparslanlar yetişmiş ve onları yetiştiren anneler ve babalar bu topraklarda yaşamıştı, o halde bugün yapılacak şey, gözümüzü farklı kültürden kanımıza karışan ve bizimle doku uyuşmazlığı yapan çocuk terbiyesi usulleri değil, Anadolu insanın pedagojik usullerini kullanmak gerektiğini vurguluyor Adem Güneş.