Balıkesir’in Edremit ilçesine bağlı Tahtakuşlar Mahallesi’ndeki ‘Alibey Kudar Etnografya Galerisi’nde 17 yıldır sergilenen 2,2 metre boya ve 360 kilogram ağırlığa sahip dev kaplumbağanın mumyası, dünyanın dört bir yanından gelen ziyaretçilerden ilgi görüyor.
Müzenin kurucusu ve müdürü emekli öğretmen Alibey Kudar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Burhaniye ilçesinde 1997 yılında bir balıkçının ağlarına takılan kaplumbağanın uzun uğraşlar sonucunda müzelerine kazandırıldığını ve 375 gün süren bir çalışma ile mumyalanarak sergilenmeye başlandığını hatırlattı.
Kudar, bu kaplumbağanın deri sırtlı deniz kaplumbağası olduğunu belirterek, şunları söyledi:
‘Bu kaplumbağa, 1997 yılında Burhaniye’nin Ören Mahallesi yakınlarında amatör bir balıkçının ağına takılmış, avlayıp yakalama değil. Dönemin kaymakamı, belediye başkanı bu kaplumbağayı gördüğü zaman el koymuş. Burhaniye Belediyesine zimmetlemişler. Karada yaşayamadığı için hemen ölmüş. Bunu bir yıl kütüphanede sergilediler. 1998 yılında kaplumbağayı devraldım. Biri su ürünleri mühendisi 3 kişilik ekip, 375 gün geceli gündüzlü her gün bununla uğraşıp mumyaladı.’
Deri sırtlı deniz kaplumbağasından dünyada 2-3 bin kadar olduğunun tahmin edildiğini ve az görüldüğünü anlatan Kudar, ‘Bazı üniversitelerin su ürünleri mühendislik bölümleri gelip derslerini burada yaparlardı. 1998’den beri bunu burada camekan içinde sergiliyoruz. Bu kaplumbağa, dünyanın birçok ülkesinden gelen turistlerin ağzını açık bırakıyor. Böyle bir kaplumbağa görmediklerini söylüyorlar’ diye konuştu.
Kudar, kaplumbağaya yurt dışından gelen ziyaretçilere işaret ederek, ‘Bugüne kadar 74 ciltlik ziyaretçi defteri oluştu. Bu defter kayıtlarına göre, 180’den fazla ülkeden gelen ziyaretçiler bu kaplumbağayı gördü’ dedi.
‘Galerimizin en değerli parçalarından birisi’
Alibey Kudar’ın oğlu ve kaplumbağanın mumyalanmasında görev alan Mustafa Selim Kudar da bu kaplumbağanın esnek dokulu zırh gibi 8 santimetre kalınlığında köseleye benzer bir deriye sahip olduğunu belirtti.
Kaplumbağayı, içini boşalttıktan sonra zeytin ağaçları arasında, formaldehit, alkol, tuz, gaz yağı, mazot, benzin, bulaşık ve çamaşır deterjanı gibi maddeleri kullanarak, bir yıllık bir uğraşının sonunda kurutmayı başardıklarını anlatan Kudar, işlemin sonunda kaplumbağanın boyunun 25 santimetre kadar kısaldığını dile getirdi.
Kudar, ‘Normal ölçülerine göre biraz büzüldü ama dünyada sadece biz sergiliyoruz. Onun için de sergileme bazında bizim galerimizin en değerli parçalarından birisi’ ifadelerini kullandı.
Deri sırtlı deniz kaplumbağalarının (Dermochelys Coriacea) ağırlığı, 600 kilograma kadar çıkabiliyor. Bu tür, yalnızca büyüklükleriyle değil, kabuklarının temelde bağ dokudan oluşmasıyla dikkati çekiyor.