Birçok kültüre ev sahipliği yapan Anadolu, aynı zamanda lezzet zengini. Yıllar önce ev hanımlarının elinin altından düşmeyen bakır kazanlar, şimdilerde kullanılmayınca sanata dönüşüyor. Baba mesleği bakırcılıkla 20 yıldır uğraşan Hakan Bolat, bu bakır kaplarından ayna da yapıyor, plaket de. Amacı, insanların ata yadigârı olan bakır kaplarını maziye hapsetmeyip geleceğe taşımak.
Eskiden hanımların mutfakta en önemli yardımcısı olan bakır kazanlar, şimdilerde depolara kaldırılır oldu. Mutfaklarda onların yerini daha küçük çelik, teflon ve alüminyum tencereler aldı. Peki bakır kazanlara ne oldu? Bu soruya cevap verecek az sayıda ustanın kaldığı Ankara’nın meşhur Samanpazarı’nda yer alan Bakırcılar Çarşısı’nın yolunu tutuyoruz. 20 yıldır bakır işiyle uğraşan Hakan Bolat, eskiden mutfakların vazgeçilmezi olan bakır eşyaları süs eşyasına dönüştürdüğünü söylüyor. Anlattığına göre annesinden, babaannesinden bakır mutfak eşyaları kalanlar, bunları Hakan ustaya getiriyor. Odun ateşinde, kullanılmış bakır kapları kimyasal karışımlarla islerinden arındıran Hakan usta, isteğe göre bu bakır kapların üzerine Osmanlı ve Selçuklu motiflerini, ayet-i kerime, hadis-i şerif ve hattatların eserlerini, logo ve armaları kabartma olarak işliyor. Bolat, önce deseni istediği ebatta fotokopi yöntemiyle büyütüyor. Daha sonra karbon kâğıdıyla fotokopideki deseni çıkarıyor. Bu deseni ince uçlu zımbalarla bakır üzerine işliyor. Kabartma sırasına göre en yüksekte olacak bölümden başlayarak deseni tamamlıyor. Daha sonra kararmasını önleyecek işlemlerden geçiriyor. İnsanlar ata yadigârı bakır kapları, salonlarda, oturma odasında süs eşyası olarak kullanabiliyor. Bakır tabak ve tablolar, hediye olarak veya beldelerin festivallerinde plaket yerine de verilebiliyor. Bakırın üzerindeki emeğe göre fiyatları da değişiyor. Üzerindeki işçilik ne kadar yoğun ise fiyat da ona göre artıyor.
MODERN BANYOLARA ESKİ ADET
Hakan usta, bakır eşyaların sadece süs eşyaları olarak değil, lüks banyolarda lavabo yerine de kullanıldığını ifade ediyor. Eskiden el-yüz yıkamada kullanılan bakır leğenlerin şimdi modern banyolarda lavabo olarak tasarlandığını dile getiren Bolat, "Bakır leğenin ortası delinip mermer tezgâhın üzerine yerleştiriliyor. Çok şık oluyor. Yumuşak ve kalın olduğu için Kastamonu, Beypazarı’nın bakır ürünleri daha çok rağbet görüyor. Bu bakır leğeni 75 TL’ye satıyoruz. Bizden alıp, bir delik açıp, tahliye borusu takarak, 500 liraya satan mimarlar oluyor." diyor.
Zaman