35 ülkeden 108 yazar, akademisyen, gazeteci, eleştirmen ve çevirmen, insanların düşüncelerini şekillendirdiği ve tarihi etkilediğini düşündükleri 40 eseri sıraladı. Bu liste, kimileri artık konuşulmayan 33 farklı dilden roman, şiir, masal ve oyun içeriyor.
Listede, Homeros’un Odysseia destanı ilk sıraya yerleşti. Tom Amca’nın Kulübesi, “dünyayı biçimlendiren hikâye” tanımını herkesin farklı yorumladığını gösteriyordu.
Homeros’un destanı kuşaklar boyunca aktarılırken, Harriet Beecher Stowe’un 1852’de yazdığı bu roman “ABD’de yaygın okunan ilk siyasi içerikli roman” olarak övgüye değer bulundu.
Frankenstein, 1984, Parçalanma adlı romanlar da ilk beşe girdi. Burada iki kadın yazar yer alırken, ilk 100’e giren eserlerin 23’ü kadın yazarlara ait.
En fazla ismi anılan yazarlar ise kişi başına üçer hikâye ile Shakespeare, Virginia Woolf ve Franz Kafka oldu. 100 klasik arasına giren hikâyeler arasında dünya çapında az bilinenler de var. Örneğin Upton Sinclair’in Chicago Mezbahaları romanı etkili olmuş, gıda güvenliği ile ilgili federal yasaların çıkarılmasına ön ayak olmuştu.
Saadat Hasan Manto’nun Toba Tek Singh romanında ise “Hindistan ile Pakistan’ın ayrılması sonrasında sınırdan delilerin transferi” öyküsü ile iki ülkenin bölünmesinin neden olduğu travma anlatılıyor.
Bu elbette nihai bir liste değil; bazı hikâyelerin neden uzun ömürlü olduğu ve yüzyıllar ve hatta bin yıllar sonrasında bile nasıl yankı bulduğu konusunda bir tartışma başlatıyor daha çok. Ve bu hikâyeleri paylaşmak neden temel güdülerimizden biri: Bu öyle bir güdü ki bölünmüşlükleri aşmaya, değişime, hatta devrime yol açabiliyor.
1. Odysseia (Homeros, MÖ 8. yy)
2. Tom Amca’nın Kulübesi (Harriet Beecher Stowe, 1852)
3. Frankenstein (Mary Shelley, 1818)
4. 1984 (George Orwell, 1949)
5. Parçalanma (Chinua Achebe, 1958)
6. Binbir Gece Masalları (çeşitli yazarlar, 8-18. yy)
7. Don Kişot (Miguel de Cervantes, 1605-1615)
8. Hamlet (William Shakespeare, 1603)
9. Yüzyıllık Yalnızlık (Gabriel García Márquez, 1967)
10. İlyada (Homeros, MÖ 8. yüzyıl)
11. Sevilen (Toni Morrison, 1987)
12. İlahi Komedya (Dante Alighieri, 1308-1320)
13. Romeo ve Juliet (William Shakespeare, 1597)
14. Gılgamış Destanı (yazarı bilinmiyor, MÖ 22-10. yy)
15. Harry Potter (JK Rowling, 1997-2007)
16. Damızlık Kızın Öyküsü (Margaret Atwood, 1985)
17. Ulysses (James Joyce, 1922)
18. Hayvan Çiftliği (George Orwell, 1945)
19. Jane Eyre (Charlotte Brontë, 1847)
20. Madam Bovary (Gustave Flaubert, 1856)
21. Üç Krallığın Hikayesi (Luo Guanzhong, 1321-1323)
22. Batı’ya Yolculuk (Wu Cheng’en, 1592)
23. Suç ve Ceza (Fyodor Dostoyevksy, 1866)
24. Gurur ve Önyargı (Jane Austen, 1813)
25. Su Kenarı (Shi Nai’an, 1589)
26. Savaş ve Barış (Leo Tolstoy, 1865-1867)
27. Bülbülü Öldürmek (Harper Lee, 1960)
28. Geniş, Geniş Bir Deniz (Jean Rhys, 1966)
29. Ezop Masalları (Ezop, MÖ 620-560)
30. Candide (Voltaire, 1759)
31. Medea (Euripides, MÖ 431)
32. Mahabharata (Vyasa, MÖ 4. yy)
33. Kral Lear (William Shakespeare, 1608)
34. Genji’nin Hikayesi (Murasaki Shikibu, 1021 öncesi)
35. Genç Werther’in Acıları (Johann Wolfgang von Goethe, 1774)
36. Dava (Franz Kafka, 1925)
37. Kayıp Zamanın İzinde (Marcel Proust, 1913-1927)
38. Uğultulu Tepeler (Emily Brontë, 1847)
39. Görülmeyen Adam (Ralph Ellison, 1952)
40. Moby-Dick (Herman Melville, 1851)
KAYNAK: bbc.com