Cyberpunk nedir? Cyberpunk kültürü nasıl ortaya çıkmıştır? Detaylar haberimizde…
Cyberpunk; distopik bir gelecekte, bilim ve teknolojinin çok ilerlediği ancak insanların büyük bir çoğunun yaşam kalitesinin düşük olduğu bir dünya tasavvurudur.
“Cyberpunk” kelimesi ilk olarak Bruce Bethke’nin 1983 yılında yayınladığı kısa bilimkurgu hikayesinde kullanılmıştır. Cyberpunk kelimesindeki “cyber” Türkçede “siber” olarak kullanılır. Siber kelimesi “bilgisayara ait olan”, “internete ait olan” anlamlarına gelmektedir. İkinci kelime “punk” ise o kültüre ait kahramanları tanımlar ve onların uyumsuz birer anti-kahraman oluşlarını ifade eder.
Cyberpunk “yüksek teknoloji, düşük yaşam standardı” olarak özetleyebileceğimiz bir dünya çizen bilimkurgu alt türüdür.
Cyberpunk bir distopyadır. Bu distopyada teknoloji her ne kadar ilerlediyse de bu insanların lehine değil aleyhinedir. Küçük bir azınlık zenginlik içerisinde yaşarken diğer insanlar kaosun içerisinde yaşam mücadelesi verir. İlk başta edebi bir alt tür olan cyberpunk ortaya çıktığı günden beri pek çok farklı sanat türünü etkileyen bir alt kültür sistemi haline geldi. Cyberpunk kültürü, Amerikalı bilimkurgu yazarı Philip K. Dick tarafından yazılan “Androidler Elektrikli Koyunlar Düşler Mi?” romanından uyarlanan Blade Runner isimli filmle sinemaya giriş yapmıştır.
Ridley Scott’ın yönettiği 1982 yapımı “Blade Runner” filmi
İlk cyberpunk romanının yazarı olan William Gibson cyberpunk dünyayı, ulus-devlet anlayışının yok olduğu, gücün ulus ötesi şirketler tarafından ele geçirildiği, bilgi teknolojilerinin yaşam formu üzerinde sağladığı dominasyon sonrası yeni bir kamusallık anlayışının topluma sirayet ettiği bir mekan olarak tanımlamaktadır. William Gibson’un 1984-1988 yılları arasında yayınladığı Sprawl Üçlemesi adını verdiği Neuromancer, Kont Sıfır ve Mona Lisa: Aşırı Yükleme kitaplarındaki cyberpunk karakterlerinin ortak özellikleri, distopik toplum ve mekanın özelliklerine göre şekillenen, toplumdan uzak, günlük teknolojik yaşamın hızına maksimum adaptasyon sağlamış, farklılaştırılmış ve kendine yabancılaşmış olmalarıdır. Bu karakterlerin duygusal kimlikleri arka plandadır. Cyberpunk karakterleri mevcut teknolojik sistemin işleyişinin gerekliliklerini yerine getirmeyi amaçlar.
Popüler Kültürde Cyberpunk
Cyberpunk; edebiyat ve sinemada birçok eserin yanı sıra oyun dünyasında da etkisini göstermiştir.
Cyberpunk Filmleri
- Blade Runner (1982)
- Terminatör (1984)
- Robocop (1987)
- Akira (1988)
- Upgrade (2018
Cyberpunk Romanları
- Neuromancer – William Gibson
- Kont Sıfır – William Gibson
- Mona Lisa: Aşırı Yükleme – William Gibson
- Dirilen Öfke – Richard K. Morgan
- Değiştirilmiş Karbon – Richard K. Morgan
- Androidler Elektrikli Koyun Düşler Mi? – Philip K. Dick
CD Projeckt tarafından yayınlanan “Cyberpunk 2077” rol yapma türündeki video oyunu
Cyberpunk Oyunları
- Cyberpunk 2077
- 2064: Read Only Memories
- System Shock 2
- Blade Runner
- Deus Ex: Human Revolution
- Observer – The Year is 2084