TÜİK’in verilerine göre 2015 yılı itibariyle 692 bin yüksekokul ve fakülte mezunu halen işsiz. Bu sayıya bu yıl mezun olanlardan da eklenecek.
Yeni mezunların özgeçmişlerinin yüzde 87’sinde iş veya staj deneyimi bulunmuyor. İş dünyası deneyimli kişilerin peşinde ancak eğitim sistemi, gençleri profesyonel yaşama hazırlamaktan uzak olduğu için yeni mezun gençlerin işi daha da zorlaşıyor.
Deneyimsiz olmak yeni mezunlarda artık bahane olarak görülmüyor. Okul yıllarında ücretsiz de olsa herhangi bir işte çalışmış, en az bir şirkette zorunlu olmayan staj yapmış, ya da üniversitenin bir kulübünde aktif görev almış olmak işverenler açısından birer deneyim kabul ediliyor. Hatta amatör bir spor takımında oynamış bir genç bile takım çalışmasının ne demek olduğunu bildiği için avantajlı sayılıyor.
Peki bunların hiçbiri yoksa bu zorlu iş arama sürecinde kişi şansını nasıl artırabilir? İnsan kaynakları yöneticilerinin gençlere önerileri şöyle:
Finansbank İnsan Kaynakları Genel Müdür Yardımcısı Hakan Alp: “Emeklilik yaşının 65, üniversite sonrası işe başlama yaş ortalamasının 24 olduğunu düşünürsek, emekliliğe kadar 40 senenin üzerinde bir süre boyunca çalışmak gerekiyor. Dolayısıyla, sevdiğiniz işi yapmak, iş hayatında performansınızı ve memnuniyetinizi çok etkilediği gibi; iş dışındaki hayatınıza da tesir eden önemli bir faktör. Bu nedenle, kendinizi tanımaya yönelik çalışmalar yapmalısınız. İnternet üzerinde yer alan kişilik envanterlerinden faydalanarak, hangi alanlarda başarılı olabileceğinizi keşfedebilir; bu özelliklerinizi ön plana çıkarabileceğiniz bir kariyer yolu çizebilirsiniz. Aceleci olmamak, kendinizi tanıyarak doğru hamleler yapmak, kariyerinizde fark yaratmanızı sağlayacak en önemli noktalar.”
LC Waikiki Mağazacılık İnsan Kaynakları Direktörü Gökhan Denizhan: “Yeni mezun adayların özgeçmişleri değerlendirilirken; öğrenim dönemindeki yarı zamanlı çalışmaları, stajlar, kurs/sertifika programları, üniversitede üstlenilen görevler, üye olunan kulüplerdeki aktiviteler, sosyal sorumluluk çalışmalarına katılım gibi unsurlar fark yaratan özellikler olarak öne çıkıyor. Bazı pozisyonlar için, yabancı dil bilgisi ve yurtdışı deneyimi de avantaj sağlıyor.
Bunun yanı sıra üniversite eğitiminin başlangıç ve bitiş tarihlerine bakıyoruz. ‘Bilgi ve yetenekleri neler?’, ’Kişisel özellikleri neler?’ , ‘İşin gerektirdiği özelliklere sahip mi?’, ‘Neden başvurdu?’, ‘Neler yapabilir?’ gibi sorulara yanıt arıyoruz. Yeni mezun özgeçmişleri bu sorulara yanıt verebiliyor nitelikte olmalı. Yeni mezunların ‘Ben bu işi yapabilirim’, ‘Ben bu işi istiyorum’ ve ‘Ben bu işe ve firmaya uyum sağlayabilirim’ demelerini bekliyoruz.”
Şekerbank T.A.Ş. İnsan Kaynakları Grup Başkanı Berna Belkıs: “Yeni mezun adayların çalışacakları sektörü belirlerken toplumsal kalkınmayı destekleyen, global bakış açısına sahip; bununla beraber, yeniliğe ve değişime önem veren, kariyer fırsatlarını öncelikle kendi bünyesinde yetişen personeli kazanmak üzere yapılandıran sektörlerdeki kurumları tercih etmeye öncelik vermelerini önerebilirim. Piyasa trendlerini takip etmeleri ve istikrarın olduğu alanlara yönelmeleri güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak ve performanslarının etkinliğini artırmak açısından önemli. CV’lerinde mutlaka projelerinden, varsa kişisel internet sitelerinden ve katıldıkları eğitimlerden bahsetsinler, aldıkları sertifikaları da eklesinler. Staj yapanlar için staj deneyimlerini de paylaşmalarını öneririm.”
Ayaydın Miroglio Group İnsan Kaynakları Direktörü Yasemin Avcı: “Mağazacılıkta devamlı artan iş gücü ihtiyacını karşılamak için içeriden hızlı terfiler ile yeni mezunlara satış danışmanlığından başlayarak mağaza müdürlüğüne giden bir kariyer imkanı sunuluyor. Sektörde yetişmiş işgücü anlamında yaşanılan sıkıntılar da dikkate alındığında mağazacılık parlayan sektör olarak görülmekte ve bu sektörde kariyer imkanı diğer sektörlere göre daha kısa sürede gerçekleşmekte. Diğer yandan yarı zamanlı çalışma imkanının bu sektörde daha fazla olduğunu söyleyebiliriz.”
Jolly Tur İnsan Kaynakları Müdürü Tuncay Barikan: “Turizm, oldukça hareketli ve zevkli bir sektör olmakla birlikte yeni mezun kişiler için başlangıçta alışılması zor bir sektör. Okulundan mezun olanlar zaten sektörü tanıyor. Ancak eğitim dalları farklı olarak bu alana başlayan kişiler için ilk etapta biraz sabır ve özveri sonunda, hızlıca yükselecekleri bir iş hayatları olacaktır diyebiliriz. Tüm yeni mezun kişiler için geçerli olan ve göz ardı edilmemesi gereken konu; meslek seçiminde mutlaka iyice bilgi edinmeleri ve mesleki hayatlarına buna göre yön vermeleri. Doğru seçim yapılmadan başlanan mesleki yolculuk maalesef ya kısa sürmekte, ya da mutsuz bir iş yaşantısının sebebi olmakta. Operasyon ve çağrı merkezi elemanından tutun da yurt dışı turizmde görev yapacak TURSAB kokartlı rehber olarak çalışacak kişilerin bu sektörde kendine yer bulması mümkün.
YENİ MEZUNLARA UYGUN İŞLER
Yenibiris.com’da deneyim şartı aranmayan ilanlar en çok aşağıdaki sektör ve iş kollarında yayınlanıyor:
PERAKENDE: Satış danışmanı, ön muhasebe elemanı, kasiyer, depo elemanı, ön muhasebe elemanı
BANKACILIK: Kredi kartı satış temsilcisi, sales trainee (satış yönetici adayı), ön muhasebe elemanı, gişe elemanı/yetkilisi, çağrı merkezi müşteri temsilcisi
ENERJİ: Satış danışmanı, bayi ve satış danışmanı, elektrik mühendisi, elektrik-elektronik mühendisi, enerji verimliliği uzmanı, enerji ölçüm teknisyeni, ön muhasebe elemanı
LOJİSTİK: Depo elemanı, forklift operatörü, reach truck operatörü, satış temsilcisi, ön muhasebe elemanı
TURİZM-OTELCİLİK: Satış temsilcisi, garson, komi, kat hizmetleri görevlisi, resepsiyonist, steward, meydancı, bellboy, ön muhasebe elemanı
HIZLI TÜKETİM: Satış temsilcisi, kasiyer, ön muhasebe elemanı, servis elemanı, paket servis elemanı, tezgah görevlisi, garson, barista
OTOMOTİV: Makine mühendisi, mekatronik mühendisi, satış temsilcisi, ön muhasebe elemanı, kalite kontrol elemanı
DANIŞMANLIK: Satış temsilcisi, stand hostesi, aktivite hostesi
HAVAYOLU-ULAŞIM: Uçak mühendisi, satış temsilcisi, makine mühendisi, raporlama uzman yardımcısı, ön muhasebe elemanı, garanti uzman yardımcısı, kabin memuru
BİLİŞİM: Mobil yazılım uzmanı, yazılım uzmanı, yazılım uzman yardımcısı, web tasarım uzmanı, web tasarım uzman yardımcısı, müşteri temsilcisi, bilgisayar mühendisi, yazılım mühendisi, teknik destek elemanı
GIDA-İÇECEK: Satış danışmanı, şarküteri elemanı, reyon görevlisi, tezgahtar, kasiyer, servis elemanı, motorlu kurye, ön muhasebe elemanı
RESTORAN-HIZLI TÜKETİM: Satış temsilcisi, ön muhasebe elemanı, paket servis elemanı, motorlu kurye, tezgah görevlisi, garson, depo sevkıyat elemanı
E-TİCARET: Online pazarlama uzmanı, satış temsilcisi, web tasarım uzmanı, yazılım uzmanı, ön muhasebe elemanı
HAZIRGİYİM: Tekstil mühendisi, müşteri temsilcisi asistanı, müşteri temsilcisi, ihracat müşteri temsilcisi