PricewaterhouseCopers’ın 2007’den bu yana “senaryo metodolojisiyle” yaptığı araştırma şirketlerin ait oldukları dünyanın rengini ortaya koyuyor. Siz hangisindesiniz: Yüksek performansa odaklı Mavi Dünya’da mı, çevreci ve etik anlayışa hizmet eden Yeşil’de mi yoksa hizmet odaklı ve esnek çalışan Turuncu Dünya’da mı?
Yukarıdaki soru geçen hafta Swiss Otel’de yapılan PwC Türkiye 9’uncu Çözüm Ortaklığı Platformu’nun “Çalışma Hayatının Geleceği” oturumuna katılan insan kaynakları yöneticilerine soruldu. Soru tam olarak böyle değildi elbette. PricewaterhouseCoopers Türkiye İnsan Kaynakları Hizmetleri Direktörü Murat Demiroğlu, katılımcıların karşısına üzerinde birden 21’e kadar rakamların olduğu iki liste çıkardı. Daha sonra da sunum ekranına insan kaynakları ve yönetim tercihlerini ortaya koyan 21 tespitin yer aldığı bir metin çıktı. Demiroğlu, katılımcılardan ekrandaki tespitlere bakıp, içlerinden şirketlerini en iyi anlatan üç tespitin yer aldığı numaraların karşısına post-it yapıştırmalarını istedi. Oylama bittikten sonra da 21 tespitin yer aldığı listeyi yedişerlik üç gruba böldü ve ekledi: “Bu 2007’den bu yana global düzeyde gerçekleştirdiğimiz bir araştırmadır. Akademisyen, üst düzey yönetici ve PwC’nin danışmanları bir araya gelip araştırmanın sonuçlarını ortaya koymuştur. Buna göre şirketlerin insan kaynakları ve yönetim stratejilerinin belirlediği üç dünya şekillenmiştir. Buradaki ilk yedi mavi, ikinci yedi yeşil ve üçüncü yedi de turuncu dünyayı ifade eder.”
Yeşil dünya daha bakir
Oturumdaki küçük araştırmayı takip ederken bir şey dikkatimi çekmişti. Bazı tespitlerin olduğu numaralara kimse post-it yapıştırmadı. Demiroğlu’nun açıklamasından sonra bu boş alanın yeşil dünyanın içinde yer aldığını gördüm. Odadaki hiç kimse şirketinin bugünkü İK yönetimi eğilimlerine çevreci bakış açısını katmamıştı. Demiroğlu, durumun dünyada da çok farklı olmadığını ekledi hemen.
Küçük araştırmanın sonuçları şöyleydi: Mavi Dünya: 43, Yeşil Dünya:17, Turuncu Dünya: 61 oy almış. Aynı araştırma bir de 2020 için beklentiler göz önünde bulundurularak yapıldı. Sonuç çok da değişmedi, Mavi ve Turuncu dünyaların oyları biraz artarken, Yeşil biraz daha serpilmişti.
“İK yönetimi lokalleşiyor”
PricewaterhouseCoopers Türkiye İnsan Kaynakları Hizmetleri Direktörü Murat Demiroğlu, araştırmanın Türkiye ve dünya sonuçlarına bakarak 2020’deki insan kaynakları stratejilerini yorumladı. Demiroğlu’na göre 2020’de iş dünyası daha fazla yeşil ama turuncu ağırlıklı olacak. Mavi dünyada çok önemli olan İK departmanlarının ana noktası performans. Yöneticiler de İK uzmanı şapkası takacaklar.
Öte yandan gittikçe küçülen şirketler trendi büyükleri de etkileyecek. Holdingler iştiraklerini daha lokal yönetmekten yana olacak. Holdinglerde İK departmanı olacak ama holding çatısı altındaki şirketlerin İK’ları lokal olacak. Hatta İK departmanları tamamen dış kaynak kullanımıyla yönetilecek.
Yeşil dünyada ise İK departmanını CEO yönetecek. Elbette uzmanlar olacak ama onlar raporlama yapacak. Şirkete değer katan ve etik ruhu veren CEO, İK’nın da başını çekecek.
Turuncu dünyada yer alan şirketlerde ise minimum sayıda İK elemanı olacak. Çünkü çalışanların büyük bölümü dışarıdan hizmet verecek. Bu şirketlerde İK’nın ana görevi doğru kaynakları bulmak olacak.
Mavi Dünya: Burada ölçek ekonomisi geçerli. Nitelikli ve rekabetçi iş gücü var. Çalışanların liderlik ihtiyaçları daha kişisel. Çünkü deha olmaları, çok yüksek performans göstermeleri bekleniyor. “Bu şirkettesin çünkü çok iyisin” hissi veriliyor çalışanlara. İş-özel hayat dengesi karmaşıktır.
Yeşil Dünya: Burada çalışma ortamı daha sosyaldir. Çalışanlar “buradayım çünkü firmanın değerleriyle benimkiler uyuyor” inancına sahiptir. Bu dünyada hesap verilebilirlik had safhadadır. Raporlama faaliyetleri yoğundur ve şirketler şeffaftır. Toplum için sürdürülebilir iş yaratmak mantığıyla hareket ederler.
Turuncu Dünya: Burada motto “küçük güzeldir”. Burada iş hayatı uzmanlık üzerine kurulur. Kaynaklar kısıtlıdır. Hareketli ve esnek bir iş yapısı vardır. Daha çok teknoloji, danışmanlık, sağlık sektörleri bu dünyanın içinde hareket ediyor. Büyük oranda istihdam sağlıyor ama ne çalışanlar ne de şirketler birbirine uzun süre bağlı kalıyor.
İşte İnsan