World Economic Forum’un hazırladığı rapora göre piyasalar nitelikli eleman sıkıntısıyla karşı karşıya. Eğer ülkeler arasında işgücü paylaşımı ve dolaşımına yönelik anlaşmalar yapılmazsa pek çok uluslararası şirket kepenk kapatabilir…
World Economic Forum’un yayınladığı rapora göre 2030 yılına kadar milyonlarca yeni yeteneğe ihtiyaç olacak. İş’te İnsan’dan İpek Olgunsoy’un haberine göre, önümüzdeki 10 yılda ABD’de 26 milyon, Batı Avrupa’da ise 46 milyon çalışana ihtiyaç var. Ancak pek çok şirketin gözünü işgücüne çevirdiği şu günlerde nitelikli eleman neredeyse kara borsaya düşmüş durumda. Öyle ki, önümüzdeki 20 yıl içinde Çin, Hindistan ve Brezilya gibi ekonomilerde işgücü yetersizliği yaklaşık 200 milyona çıkacak.
Aslında nitelikli iş gücü sorunu şirketler için yeni değil. Geçtiğimiz on yılın verilerine bakıldığında da yüksek işsizlik oranlarına rağmen nitelikli işgücü hep sorun oldu. Ancak bu problem, ekonomik büyümeyi fren yapmak zorunda bırakacak kadar büyük boyutlara hiç ulaşmamıştı.
“Önümüzdeki 10 yıl içinde gerekli işgücü kaynağı yaratılamazsa tüm ülkeler olumsuz etkilenecek” diyen World Economic Forum’un baş direktörü Piers Cumberlege, şu anda 60 olan çalışan nüfus yaş ortalamasının, nitelikli eleman yetersizliği nedeniyle dünya tarihinde ilk kez 2050 yılında (+, – ) 15 yaş aralığında bir değişime uğrayacağını söylüyor.
Ancak rapor, yetenek krizinin çok daha önce ekonomi çevrelerini vuracağı görüşünde. Örneğin yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’ndeki teknoloji sektörü önümüzdeki 10 yıl içinde 26 milyon nitelikli elemana ihtiyaç duyacak. Gelişmekte olan ülkelerde ise güçlü ekonomik büyümeyle karşılık yaşanacak sınırlı sayıda istihdam başta BT, finans olmak üzere pek çok sektörde nitelikli eleman boşluğu yaratacak.
“Özellikle sanayi sektörü bu soruna ciddi anlamda meydan okuyacak. İş dünyası artık yalnızca en yeteneklileri değil, gerekli donanıma sahip herkesi sistem içinde kabul edecek” diyen The Boston Consulting Group’un dünya başkanı ve CEO’su Hans-Paul Bürkner, ancak bazı sektörlerde iş yaptıkları coğrafyaya göre değişen önemli beceri boşlukları oluşacağını anlatıyor.
Peki, çözüm ne?
Rapora göre yeteneğin mobilleşmesi yani iş gücünün ihtiyaca göre ülke değiştirmesi, nitelikli eleman sıkıntısının çözümü olabilir. Ancak ülkelerin yetenekleri çekmek için yeni düzenlemelere gitmesi gerekiyor. Yetenek avı için sektörleri ve şirketleri daha cazip hale getirecek yeni format arayışlarının başlaması gerektiğinin anlatıldığı rapora göre göçmen işçilerle ilgili kanunlarda da düzenlemelere gidilmesi gerekiyor.
World Economic Forum’un hükümetleri, şirketleri, eğitim kurumlarını ve sivil toplum örgütlerini yeteneğin dolaşımı konusunda işbirliği yapmaya çağırdığı rapordan şirketlere birkaç küçük öneri…
• Stratejik planlama yaparken gelecekte yaşanması olası işgücü sorununu da değerlendirmeye alınmalı.
• İşin kapasitesi, verimliliği, karşılaşılacak riskler ve buna bağlı oluşacak personel ihtiyacını şirketler ve sanayi dernekleri birlikte belirlemeli.
• Yerli işgücü için yetenek ölçüm birimleri, göçmenler içinse yetenek geliştirme sistemleri kurulmalı.
• Hükümetler işgücü geliştirme programlarına yatırım yapmalı.
• Nitelikli işgücünden öğrencilere kadar her kesimi kapsayacak kapsamlı göç politikaları geliştirmeli.
• Hükümetler, ülkeye yerleşenlere dil kursları başta olmak üzere pek çok sosyal imkân yaratmalı.
• Küresel yetenek yönetimi süreçleri geliştirilmeli.
• Yetenek mobilite programları uygulanmalı.
• Ülke bazlı yetenek havuzları oluşturulmalı.