Yurtdışında çalışan Türkler işsizlik veya işsiz kalma korkusuyla Türkiye’deki insan kaynakları şirketlerini CV bombardımanına tutuyorlar. Başta inşaat ve bankacılık sektöründe çalışanlar, dünyanın her yerinden Türkler başvuruda bulunuyor. Diğer taraftan maliyetler çok olduğu için expat statüsündeki geçişler yavaşlıyor, ülkeler yurtdışındaki profesyonellerini çağırmaya başlıyor.
Başta inşaat ve finans sektöründe çalışanlar olmak üzere yurt dışındaki Türkler, Türkiye’deki insan kaynakları firmalarını CV yağmuruna tutuyor. Uzun süredir yurtdışında yaşayan ve çalışanlar, üniversite için bir ülkeye gitmiş ve oraya yerleşmiş olanlardan işini kaybedenler veya işi çok sağlam olmayanlar yurda dönüş yollarını arıyor. Ayrıca zaman zaman expat başına milyon doları bulan expat maliyetleri kriz döneminde şirketleri oldukça zorlamaya başladı. Tüm dünyada birçok şirketin bu yüksek maliyetler nedeniyle expat’larını (yurtdışında çalışanlarını) geri çekmesi üzerine, expat paketiyle yurtdışına giden yöneticilerden ülkeye geri dönenlerin sayısının da artması bekleniyor. Amerika, İngiltere ve Almanya’dan ağırlıklı olarak finans ve otomotiv sektörlerinden yoğun miktarda CV aldıklarını söyleyen HILL International Türkiye Müdürü Hazar Candan Wilson, eskiden yurtdışından sadece pozisyon yayınladıklarında bir iki başvuru alırken, şimdilerde hiç duyuru yapmadıkları halde her yerden CV aktığını söylüyor: "Geri dönmek istemelerinin iki nedeni var, daha sık rastladığımız neden işsiz kalmış olmak, ikinci olarak ise işsiz kalma ihtimali üzerine bir B planına sahip olma arzusu. İnsanlar kendilerini güvende hissetmediklerinde doğal olarak alternatif arayışına giriyorlar. Türkiye ekonomisinin küresel krizden diğer birçok ekonomiye nazaran daha az etkilendiği düşünülürse, Türkiye’de iş bulma olasılıklarının, bulundukları ülkede iş bulma olasılığından çok daha fazla olduğuna inanıyorlar. Bu da kişilerin vatana dönüş yapmaları için iyi bir sebep."
CV’LER YÜZDE 60 ARTTI
Eskiye kıyasla yurtdışındaki Türkler’den yüzde 60 oranında fazla başvuru aldıklarını söyleyen Human Resources Management (HRM) Kurucu Ortağı Aylin Çoşkunoğlu Nazlıaka, "Çoğunlukla e-mail yollayan, bazen de veri bankamıza direkt kayıt yapan bu kişiler özellikle orta kademe yönetici profilindeler. En az 8 yıldır yurt dışında yaşamaktalar. Amerika ve Kanada’dan aldığımız başvurularda sözkonusu kişilerin üniversite ve/veya master eğitimini bu ülkelerde yaptığını görüyoruz. Eğitim sonrasında bu ülkelerde çalışma yaşamına atılan bu nitelikli kişiler çok farklı sektörlerde deneyimli. Amerikan’dan gelen başvurular çoğunlukla finans, gayrimenkul, inşaat ve perakende sektöründe yoğunlaşıyor. Ayrıca İngiltere, Hollanda, Kanada gibi ülkelerden de çok yoğun başvuru alıyoruz. Balkan ülkeleri, Rusya, Türk Cumhuriyetleri’nde çalışan Türkler de son günlerde Türkiye’deki iş imkanlarını sorgulamaya başladı. Her ay başka ülkelerde yaşamakta olan 450 kadar Türk’ten başvuru alıyoruz. Bunlardan yüzde 10’u iş ilanlarımızı takip edip, spesifik olarak bazı pozisyonlara başvuruyor. Son 6 ayda 3 kişiyi orta ve üst kademe yönetici pozisyonunda işe yerleştirdik."
EXPAT GİDİŞLERİ AZALDI
İlanlarına yurt dışından yapılan başvuruların her zamankinden çok daha fazla olduğunu söyleyen bir diğer İK uzmanı da Exelect Genel Müdürü Jale Bengiler. Bengiler kriz nedeniyle artık yurtiçindeki projelere daha sıcak bakanların sayısının arttığını söylüyor: "Türkiye ekonomik krizleri sıkça yaşayan bir ülke olarak, bu tür durumlarda yurtdışına yönelmeyi bir çözüm olarak benimsemişken, bu kriz, doğal olarak bu alışkanlığımızı da değiştirmek zorunda bıraktı bizi. Bırakın yurtdışına açılmayı, yurtdışındaki vatandaşlarımız işlerini kaybettiklerinde Türkiye’ye dönmeye başladılar. Artık yurtiçi projelere de sıcak bakanların sayısı artıyor. Çünkü, global anlamda işgücünün eski esnekliğine kavuşması için gerekli şartların ne zaman sağlanabileceğini şu an kimse öngöremiyor. Bu durumda da, ekonomik krizde fazla seçim şansı olmuyor çalışanların. Yurtdışı konusunda ısrarcı olan bir kesim halen var ama onlar da bu yaz döneminde daha esnek çözümleri benimseyeceklerdir ister istemez."
Hazar Candan Wilson da global şirketlerde mobilitenin azaldığı görüşünde: "Global şirketlerde mobilitede azalma var. Daha önce birçok ülkeye transfere açık olan yöneticiler veya çalışanlar mali krizin sosyal patlamalara neden olabileceği ve bunun tehlike oluşturabileceğini düşündükleri ülkelere gitmek istemiyorlar. Ancak belli ülkeler dışında birçok çalışan hálá şirket içi, yani aynı şirketin bir başka ülkedeki organizasyonuna geçişlere sıcak bakıyor, kriz nedeni ile bir azalma yok. Sadece yüksek maliyet nedeni ile geçişler expat statüsünde gerçekleşmiyor." (Yani kişi yine x şirketinin bir başka ülkedeki şirketinde çalışmaya gidiyor ama bulunduğu şirketle ilişiğini keserek. Böylece expat statüsünda geçmemiş oluyor ve herhangi bir ekstra hak almıyor.)
İŞSİZ KALIRSAM KORKUSU
Yurtdışındaki Tüklerin geri dönüş nedenleri işlerini kaybetmiş olmak ya da ya işsiz kalırsam elimde bir alternatifim olsun düşüncesi. Bengiler, "Eğer orada kurulu bir düzenleri varsa, onlar için de Türkiye’ye geri dönüş yapmak kolay değil elbette. Ama, eğer burada iyi bir iş imkanı olursa, neden dönmesinler? Şu anda yurtdışı da bizden iyi durumda değil ki. Eğer, yurtdışında vatandaşlık hakkını elde etmemişlerse, oranın sosyal güvenlik imkanlarını kullanamıyorlarsa, işini kaybetme ihtimali olanların ortalama yüzde 70’i Türkiye’de bir iş imkanı arayışında oluyorlar."